Bác sĩ giải đáp: Phẫu thuật chuyển giới có thể sinh con không? #PhauThuatChuyenGioiCoConKhong #BacSiGiaiDapChoPhauThuatChuyenGioiCoConHayKhong #YKienBacSiVeChuyenGioiVaSinhCon

Con cái là sợi dây kết nối các thành viên trong gia đình gia đình. Có con là niềm hạnh phúc, mong mỏi của rất nhiều cặp đôi. Đặc biệt với người chuyển giới niềm khát khao này còn mạnh mẽ hơn nhiều lần vì họ gặp nhiều khó khăn khi mang thai, sinh con. Liệu người chuyển giới có con được không? Phương pháp nào có thể giúp họ đón được những thiên thần nhỏ về nhà? Bác sĩ Trần Ngọc Vân Anh, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 sẽ có những lưu ý trong bài viết sau.

Ý nghĩa hỗ trợ sinh sản đối với người chuyển giới

Chuyển giới là cách giúp nam/nữ có bản dạng giới khác với giới tính khi sinh của người đó “trở về với chính mình” bằng các phương pháp như tiêm hormone giới tính, phẫu thuật. Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của y học, kinh tế, sự cởi mở của tư tưởng xã hội mà nhiều người lựa chọn phẫu thuật để trở về “giới tính thực” của bản thân. Theo các thống kê từ Bộ Y tế, hiện nay Việt Nam có khoảng 480.000 người chuyển giới nam và nữ.

Có con là mong ước của biết bao cặp vợ chồng, đặc biệt đối với những người chuyển giới. Bác sĩ Vân Anh cho biết những người chuyển giới không trải qua phẫu thuật có thể sẽ gặp ít khó khăn hơn về khả năng sinh sản. Ngược lại, những người đã phẫu thuật cắt bỏ, tạo hình cho cơ quan sinh dục sẽ khó có con hơn.

Đối với trường hợp người nam chuyển giới thành nữ, bác sĩ sẽ tạo ngực và âm hộ cho bệnh nhân. Tuy nhiên tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng là những bộ phận không thể tạo mới. Tương tự trường hợp người nữ chuyển giới thành nam, bác sĩ sẽ cắt bỏ hoàn toàn phần ngực của nữ giới để định hình và tạo dáng lại giống bộ ngực của nam giới; đồng thời tạo dương vật, bìu và thậm chí tinh hoàn giả. Các bộ phận này không có chức năng và hoạt động như cơ quan sinh sản.

Nhiều cuộc khảo sát cho thấy chỉ khoảng 1% bệnh nhân cảm thấy hối hận khi làm phẫu thuật chuyển giới, tuy nhiên khoảng một nửa trong số đó cảm thấy hối tiếc vì đánh mất khả năng sinh con. Vì vậy chiến lược bảo tồn sinh sản có ý nghĩa quan trọng và bác sĩ luôn khuyến khích bệnh nhân áp dụng các biện pháp trữ đông trứng/tinh trùng. Đây được coi là “của để dành” vô giá đối với người chuyển giới.

Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của khoa học, đặc biệt là y học, những người chuyển giới có thể có con “chính chủ” nhờ các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Trước điều trị chuyển giới, bác sĩ sẽ khuyến khích trữ đông tinh trùng/trứng để bảo tồn khả năng sinh sản. Khi muốn có con, người chuyển giới sẽ làm các thủ tục rã đông tinh trùng/noãn để làm thụ tinh ống nghiệm.

Chuyển giới có sinh con được không?

Người chuyển giới có thể sinh con với điều kiện còn trứng/tinh trùng chất lượng và thụ thai bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Những người chuyển giới cần trải qua nhiều bước phức tạp hơn so với các cặp đôi bình thường. Mặc dù vậy thực tế có nhiều cặp đôi sau chuyển giới đã được hiện thực ước muốn làm cha mẹ.

1. Biện pháp HTSS đối với chuyển giới nam sang nữ

Ở người chuyển giới nam sang nữ, họ thường áp dụng biện pháp hormone nhằm giảm nội tiết tố nam trong cơ thể, tăng cường tiết tố nữ. Liệu pháp hormone chuyển giới nữ giúp tạo ra những thay đổi về mặt thể chất bên trong cơ thể, giúp cơ thể người chuyển giới nữ mang đường nét mềm mại hơn.

Phương pháp được thực hiện bằng cách đưa hormone estrogen vào cơ thể, giảm lượng testosterone, kích thích sự phát triển của các đặc điểm của cơ thể nữ giới. Liệu pháp hormone có thể được chỉ định đơn độc hoặc kết hợp với phẫu thuật chuyển giới.

Đối với người chuyển giới nữ đang dùng liệu pháp hormone, chưa phẫu thuật cắt cỏ bộ phận sinh dục nam, họ có cơ hội thụ tinh thành công cao hơn do vẫn còn bộ phận sinh dục. Khi mong muốn có con, người chuyển giới nữ sẽ ngừng tiêm hormone để tái hoạt động sản xuất tinh trùng. Trong trường hợp khi nội tiết nam bị ức chế lâu, làm đình chỉ chức năng của cơ quan sinh dục, các bác sĩ sẽ phải sử dụng nội tiết để kích thích quá trình sinh tinh hoạt động trở lại.

Do đó người chuyển giới nữ nên tìm hiểu, cân nhắc kỹ, và gặp bác sĩ để được tư vấn về kế hoạch trữ lạnh tinh trùng nhằm bảo tồn khả năng sinh sản trước khi quyết định điều trị chuyển giới. Hiện nay việc trữ tinh trùng là biện pháp tối ưu giúp người chuyển giới nam sang nữ có “của để dành”, tăng cơ hội có con thành công bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Trong một số trường hợp, người chuyển giới nữ kết hôn với người chuyển giới nam, người chuyển giới nam có thể mang thai với điều kiện sức khỏe ổn định, tử cung sẵn sàng cho việc mang thai. Thế giới đã ghi nhận trường hợp “chồng mang thai thay vợ” và sinh con khỏe mạnh. Tuy nhiên, thai kỳ ở người chuyển giới nam là thai kỳ nguy cơ cao và cần được theo dõi chặt chẽ. Quan trọng nhất, vợ chồng nên trao đổi với bác sĩ về tình trạng sức khoẻ, bản dạng giới… để đưa ra các phương án điều trị phù hợp. (1)

2. Biện pháp HTSS đối với chuyển giới nữ sang nam

Những người chuyển giới nữ sang nam nhưng không trải qua phẫu thuật chuyển đổi giới tính có thể làm “cha” bằng cách xin tinh trùng để làm hỗ trợ sinh sản. Người này có thể xin tinh trùng hiến tặng thông qua ngân hàng tinh trùng hoặc vận động người thân, bạn bè hiến tặng tinh trùng. Trong đó người hiến tinh trùng cần đáp ứng các điều kiện sau:

1. Đủ từ 20 tuổi trở lên;
2. Không mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục;
3. Không có các bệnh lý tâm thần và di truyền cho thế hệ sau;
4. Hiến tinh trùng thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không bị ép buộc bởi cá nhân, tổ chức nào.

Mẫu tinh trùng sẽ được đưa vào ngân hàng tinh trùng và mã hoá dữ liệu, sau đó hoán đổi ngẫu nhiên theo nguyên tắc vô danh. Người nhận tinh trùng sẽ nhận được mẫu vô danh từ ngân hàng tinh trùng để thực hiện quá trình hỗ trợ sinh sản.

Ngoài ra, bác sĩ khuyến nghị người chuyển giới từ nữ sang nam trước khi thực hiện liệu pháp hormone hoặc phẫu thuật có thể trữ lạnh trứng để bảo tồn khả năng sinh sản và sinh con trong tương lai. Lưu ý phụ nữ nên trữ lạnh noãn trước khi sử dụng hormone nhằm đảm bảo chất lượng trứng.

Trong một số trường hợp, người chuyển giới nam ngay cả khi đã phẫu thuật tạo hình dương vật giả vẫn có thể mang thai và sinh con do vẫn còn tử cung. Tuy nhiên việc sử dụng liệu pháp hormone hỗ trợ nội tiết tố nam có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng tử cung, buồng trứng. Bác sĩ có thể chỉ định ngừng tiêm hormone nam trong thời gian này. Do đó trước khi làm thụ tinh ống nghiệm, bệnh nhân nên thăm khám và trao đổi chi tiết với các bác sĩ Hỗ trợ sinh sản để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình làm IVF.

Quy định của pháp luật Việt Nam về hỗ trợ sinh sản cho người chuyển giới

Hiện nay, pháp luật Việt Nam cho phép người chuyển giới có thể bảo tồn khả năng sinh sản bằng các kỹ thuật trữ đông noãn hoặc trữ đông tinh trùng. Đối với người chuyển giới từ nữ sang nam bằng liệu pháp hormone hoặc phẫu thuật (còn giữ lại tử cung) có thể xin tinh trùng từ ngân hàng tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm, mang thai và sinh con.

Hiện nay, tại một số quốc gia hợp thức hóa hôn nhân đồng tính, các cặp đôi có thể có con nhờ phương pháp mang thai hộ.

>> Xem thêm: Thụ tinh nhân tạo cho người đồng giới nam, nữ và người chuyển giới

Những lưu ý đối với người chuyển giới có kế hoạch có con

Việc bảo tồn chức năng sinh sản là điều tối quan trọng trước khi thực hiện chuyển giới. Do đó, trước khi quyết định điều trị chuyển giới, cá nhân nên đến khám với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn kỹ càng về các phương diện tâm lý, sức khoẻ, cũng như có kế hoạch bảo tồn chức năng sinh sản.

Với trường hợp người nam chuyển giới sang nữ, họ nên trữ đông tinh trùng để sử dụng trong tương lai khi quyết định “có con chính chủ”. Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 cho biết đối với phương pháp trữ đông truyền thống, khả năng thu hồi tinh trùng khỏe mạnh chỉ khoảng 50%.

Khắc phục nhược điểm này, phương pháp thủy tinh hóa giúp cải thiện tỷ lệ tinh trùng sống sót sau rã đông cao hơn rất nhiều. Tại IVF Tâm Anh, các bác sĩ và chuyên viên phôi học ưu tiên phương pháp thủy tinh hóa hiện đại khi trữ đông tinh trùng nhằm tăng khả năng thu hồi tinh trùng chất lượng, tối đa cơ hội thành công khi làm thụ tinh ống nghiệm.

Mới đây, các bác sĩ cho biết trong tương lai, những người chuyển giới nam sang nữ có thể hy vọng về phương pháp cấy ghép tử cung giúp họ có thể tự mang thai. Năm 2014, ca ghép tử cung đầu tiên diễn ra tại Thụy Điển. Đến nay, trên thế giới có khoảng 50 ca thực hiện ghép tử cung thành công, mang lại 16 ca sinh con khỏe mạnh. (1)

Điều này mở ra cánh cửa hy vọng cho những người chuyển giới nữ có thể tự mình sinh con. Tuy nhiên cần nhiều nghiên cứu hơn về khả năng thành công khi ghép tử cung trên người chuyển giới nữ do cấu trúc xương chậu của họ khác với phụ nữ bình thường.

Trường hợp bệnh nhân là người chuyển giới nam, họ sẽ áp dụng biện pháp tiêm hormone kích thích buồng trứng, chọc hút trứng và trữ đông (tương tự quy trình làm IVF). Một số trường hợp người chuyển giới nam khi mong muốn mang thai, họ có thể ngừng dùng hormone nam trong một thời gian để có kinh nguyệt trở lại và mang thai như bình thường. Tuy nhiên nếu người chuyển giới nam đã sử dụng hormone sinh dụ nam trong thời gian dài, khả năng cao nhiều bộ phận cơ quan sinh dục nữ có thể bị teo hoặc tổn thương không thể phục hồi, dẫn đến khó có con.

Liên hệ IVFTA để được tư vấn thêm cho người chuyển giới muốn có con

Theo lý thuyết, những người chuyển giới nhưng không trải qua phẫu thuật chuyển giới vẫn có khả năng sinh sản. Tuy nhiên thực tế, người chuyển giới sử dụng liệu pháp hormone trong thời gian dài cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng noãn/tinh trùng. Do đó chiến lược bảo tồn khả năng sinh sản bằng cách trữ lạnh tinh trùng hoặc noãn luôn là ưu tiên quan trọng nhất.

Nhờ sự tiến bộ của y học hiện đại, hiện nay những người có ý định chuyển giới có thể lựa chọn trữ lạnh tinh trùng hoặc trứng ngay tại Việt Nam. Điều này không chỉ bảo toàn cơ hội làm cha, làm mẹ của người chuyển giới mà còn mang lại sự thuận tiện, tiết kiệm chi phí và thời gian khi họ quyết định có con bằng các biện pháp hỗ trợ sinh sản.

Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hiện sở hữu những kỹ thuật trữ lạnh tinh trùng và noãn hiện đại, đặc biệt kỹ thuật trữ lạnh bằng phương pháp thuỷ tinh hoá giúp nâng cao tỷ lệ tinh trùng sống sót sau rã đông. Việc trữ lạnh tinh trùng và noãn tại IVF Tâm Anh mở ra cơ hội “có con chính chủ” trong tương lai cho người chuyển giới.

Bên cạnh đó, IVF Tâm Anh là trung tâm hỗ trợ sinh sản đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam trang bị hệ thống phòng lab siêu sạch, đạt chuẩn ISO 5 trong thụ tinh ống nghiệm. Ưu thế của phòng lab ISO 5 là tạo ra môi trường đạt độ vô khuẩn cao, kiểm soát không khí, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình nuôi cấy phôi.

Ngoài ra, hệ thống tủ nuôi cấy phôi Time-lapse hiện đại có tích hợp ứng dụng trí tuệ nhân tạo góp phần tạo môi trường thuận lợi để phôi phát triển, ứng dụng các kỹ thuật hiện đại trong điều trị thụ tinh ống nghiệm, hệ thống trữ lạnh mô, giao tử tiên tiến… góp phần tăng tỷ lệ IVF thành công, đặc biệt đối với trường hợp người chuyển giới.

Để đặt lịch thăm khám và tư vấn chi tiết vấn đề người chuyển giới có sinh con được không với các bác sĩ, chuyên gia tại IVF Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ:

Hy vọng bài viết giải đáp đầy đủ câu hỏi “Người chuyển giới có sinh con được không?”. Bác sĩ Vân Anh cho biết hành trình “tìm con” đối với những cặp vợ chồng chuyển giới thường gặp nhiều khó khăn hơn so với các gia đình khác. Với kinh nghiệm nhiều năm điều trị hỗ trợ sinh sản, đồng hành với nhiều cặp vợ chồng là người chuyển giới, đội ngũ y bác sĩ Hỗ trợ sinh sản tại IVF Tâm Anh luôn đồng cảm, thấu hiểu và xây dựng các phác đồ điều trị cá thể hoá, phù hợp với tình trạng thực tế của người bệnh.