Bí quyết “bắt bài” ung thư phổi ngay từ giai đoạn sớm!
Tầm soát ung thư phổi: chìa khóa vàng cho sự sống! Phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm là điều sống còn, mở ra cánh cửa hy vọng cho tỷ lệ chữa khỏi bệnh cao hơn. Nhưng làm sao để đạt được điều đó? Bài viết này sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về các phương pháp và quy trình tầm soát ung thư phổi, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.
Tầm soát ung thư phổi là gì?
Tầm soát ung thư phổi là việc sử dụng các kỹ thuật tiên tiến để phát hiện bệnh ở những người KHÔNG có triệu chứng hay dấu hiệu bệnh lý. Phương pháp này có thể phát hiện tới 80% ung thư phổi ở giai đoạn sớm – giai đoạn vàng để điều trị và nâng cao khả năng sống sót.
(Tiếp theo, bài báo sẽ trình bày chi tiết các phương pháp và quy trình tầm soát, bao gồm những thông tin như loại hình xét nghiệm, đối tượng cần tầm soát, quy trình thực hiện, ưu điểm và nhược điểm của từng phương pháp…)
#UngThuPhoi #TamSoatUngThu #SucKhoe #KhamBenh #DieuTriUngThu #SomPhatHienSomDieuTri #CuocSongKhoeManh #YTe #PhuongPhapHienDai #ChinhPhucUngThu
Tầm soát ung thư phổi nhằm phát hiện ung thư giai đoạn sớm. Đây là thời điểm có nhiều sự lựa chọn trong điều trị hơn cũng như là cơ hội được chữa khỏi bệnh cao hơn.
Tầm soát ung thư phổi là gì?
Tầm soát ung thư phổi là ứng dụng các phương pháp nhằm phát hiện ung thư phổi khi không có triệu chứng hoặc dấu hiệu nào, giúp tầm soát 80% ung thư phổi ở giai đoạn sớm – thời điểm điều trị đạt kết quả tốt hơn so với phát hiện bệnh giai đoạn muộn. (1)
Thông thường, khi xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư phổi thì lúc này ung thư đã ở giai đoạn tiến triển, việc điều trị khó khăn, suy giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, tầm soát ung thư phổi, phát hiện và điều trị sớm gia tăng khả năng điều trị dứt điểm căn bệnh này.
Nếu đáp ứng tất cả các tiêu chí tầm soát ung thư phổi này, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp (LDCT) để tìm dấu ấn ung thư phổi. LDCT kết hợp thiết bị X-quang và máy tính để tạo ra nhiều hình ảnh cắt ngang hoặc hình ảnh bên trong cơ thể để phát hiện bất thường nhỏ nhất; sử dụng bức xạ ion hóa ít hơn tới 90% so với chụp CT ngực thông thường.
Tầm soát ung thư phổi bằng phương pháp chụp cắt lớp vi tính liều thấp được khuyến nghị cho những người lớn tuổi, người hút thuốc lá và những đối tượng nguy cơ cao ung thư phổi.
Các phương pháp tầm soát ung thư phổi
BS.CKII Ngô Trường Sơn, Phó khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, các phương pháp tầm soát được nghiên cứu nhằm mục tiêu phát hiện ung thư phổi giai đoạn sớm, giảm nguy cơ tử vong do căn bệnh này.
Chụp X-quang phổi
Hầu hết các khối u phổi xuất hiện trên tia X dưới dạng một khối màu xám trắng. Tuy nhiên, chụp X-quang ngực không thể đưa ra chẩn đoán chính xác vì thông thường không thể phân biệt giữa ung thư và các tình trạng khác, ví dụ như áp xe phổi (ổ mủ hình thành trong phổi).
Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp
Kỹ thuật tầm soát ung thư phổi thường được khuyến nghị là chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp (LDCT). Máy X-quang sử dụng lượng bức xạ liều thấp chụp ảnh chi tiết phổi và quá trình chụp chỉ mất vài phút, không gây đau đớn.
Nếu trên hình ảnh LDCT phát hiện thấy bất thường, bác sĩ sẽ đưa ra các khuyến nghị theo các hướng dẫn hiện hành. Nếu phát hiện thấy nốt nghi ngờ, các nghiên cứu hình ảnh bổ sung như chụp PET/CT được chỉ định và có thể cần làm sinh thiết để xác nhận nốt đó có phải là ung thư hay không. (2)
Nội soi phế quản
Nội soi phế quản là một thủ thuật nhằm quan sát bên trong phổi. Phương pháp này được thực hiện với một ống nội soi phế quản có đèn và một thấu kính hoặc máy quay video nhỏ ở đầu. Ống được đưa vào qua mũi hoặc miệng, xuống cổ họng, vào khí quản và vào đường dẫn khí (phế quản và tiểu phế quản) của phổi.
Nội soi phế quản có thể được sử dụng để đánh giá vị trí bất thường trên chẩn đoán hình ảnh. Bất kỳ vị trí bất thường nào trong đường dẫn khí qua soi phế quản đều có thể được tiến hành sinh thiết để tìm xem có phải là ung thư hay không.
Xét nghiệm tế bào đờm
Xét nghiệm tế bào đờm là thủ thuật sử dụng một mẫu đờm (chất nhầy khi người bệnh ho) để xem dưới kính hiển vi nhằm kiểm tra các tế bào ung thư.
Sinh thiết phổi
Các mẫu mô phổi được lấy ra (bằng kim sinh thiết đặc biệt hoặc trong khi phẫu thuật) để xác định xem có bệnh phổi hoặc ung thư hay không. Sinh thiết phổi có thể được thực hiện bằng phương pháp kín hoặc mở. Trong khi phương pháp kín được thực hiện qua da hoặc qua khí quản, thì sinh thiết mở được thực hiện trong phòng mổ dưới gây mê toàn thân.
Vì sao nên tầm soát ung thư phổi?
Tầm soát ung thư phổi giúp phát hiện ung thư phổi ở những người khỏe mạnh có nguy cơ mắc ung thư phổi cao. Khám tầm soát ung thư phổi được khuyến nghị cho những người lớn tuổi hút thuốc lá lâu năm và không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của ung thư phổi.
Mục tiêu của tầm soát ung thư phổi là phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn rất sớm, khi bệnh có nhiều khả năng được chữa khỏi. Vào thời điểm các dấu hiệu và triệu chứng ung thư phổi phát triển, ung thư thường đã ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị rất phức tạp, tiên lượng sống còn giảm.
“Khoảng 70% bệnh nhân ung thư phổi phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, không còn khả năng phẫu thuật, đáp ứng kém với hóa trị, xạ trị. Việc tầm soát, phát hiện bệnh sớm đóng vai trò quyết định đến hiệu quả điều trị, tiên lượng sống cao hơn”, BS.CKII Ngô Trường Sơn nhấn mạnh.
Các nghiên cứu cho thấy tầm soát ung thư phổi giúp giảm nguy cơ tử vong do ung thư phổi. Trong một thử nghiệm lâm sàng năm 2002 do Viện Ung thư Quốc gia Mỹ thực hiện, các nhà nghiên cứu ung thư phổi đã thử nghiệm trên 53.000 người đang hoặc đã từng hút thuốc trong độ tuổi từ 55 đến 74 với tiền sử hút ít nhất một gói mỗi ngày trong 30 năm. Nghiên cứu cho thấy, những người tham gia được chụp CT liều thấp có cơ hội sống sót cao hơn. (3)
Nguy cơ rủi ro khi tầm soát ung thư phổi
Tầm soát ung thư phổi cũng có một số rủi ro, tuy nhiên các nguy cơ này không đáng kể so với lợi ích phát hiện sớm bệnh ung thư phổi để điều trị kịp thời. Một số nguy cơ có thể gặp trong quá trình tầm soát như: (4)
Tiếp xúc với bức xạ: Lượng bức xạ tiếp xúc trong quá trình chụp LDCT ít hơn nhiều so với chụp CT tiêu chuẩn (bằng khoảng 1/2 lượng bức xạ tiếp xúc tự nhiên từ môi trường trong một năm).
Trải qua nhiều lần kiểm tra: Nếu quá trình chụp cho thấy một điểm đáng ngờ ở một bên phổi, người bệnh có thể cần phải thực hiện các lần quét bổ sung. Điều này đồng nghĩa sẽ tiếp xúc với nhiều bức xạ hơn.
Bỏ sót kết quả ung thư: Ung thư phổi có thể bị che khuất hoặc bỏ sót trong xét nghiệm/chẩn đoán hình ảnh tầm soát.
Một điểm cộng của tầm soát ung thư phổi là có thể phát hiện các bất thường sức khỏe khác trong quá trình chụp CT phổi giúp điều trị sớm, toàn diện, hiệu quả.
Ai nên tầm soát ung thư phổi?
Tầm soát ung thư phổi thường được khuyến nghị cho những người có nguy cơ cao như: (5)
Người lớn tuổi đang hoặc đã từng hút thuốc lá: Tầm soát ung thư phổi thường được tiến hành cho những người hút thuốc lá và những người từng hút thuốc từ 50 tuổi trở lên.
Những người đã hút thuốc nặng trong nhiều năm: Có thể xem xét tầm soát ung thư phổi nếu có tiền sử hút thuốc 1 gói mỗi ngày trong 20 năm hoặc lâu hơn hoặc hai gói mỗi ngày trong 10 năm hoặc nửa gói mỗi ngày trong 40 năm.
Những người từng hút thuốc nhiều nhưng đã bỏ: Nếu là người nghiện thuốc lá nặng trong một thời gian dài và đã bỏ hút thuốc trong 15 năm qua, vẫn nên tầm soát ung thư phổi.
Những người có sức khỏe tổng quát tốt: Tầm soát ung thư phổi được tiến hành khi sức khỏe tốt, giúp hạn chế biến chứng từ các xét nghiệm chuyên sâu (nếu cần) và việc điều trị hiệu quả hơn.
Việc tầm soát thường không được khuyến nghị cho những người có chức năng phổi kém hoặc các tình trạng nghiêm trọng khác gây khó khăn cho việc phẫu thuật. Bao gồm những người cần bổ sung oxy liên tục, bị sụt cân không rõ nguyên nhân trong năm, ho ra máu gần đây hoặc đã chụp CT ngực vào năm ngoái.
Người có tiền sử ung thư phổi: Nếu đã được điều trị ung thư phổi cách đây hơn 5 năm, có thể cân nhắc khám tầm soát ung thư phổi.
Những người có các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh ung thư phổi: Bao gồm nam giới trên 55 tuổi, những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư phổi và những người đã tiếp xúc với các chất độc hại trong thời gian dài (amiăng, cadimi, niken, crom, uranium, thạch tín…) tại nơi làm việc.
Tìm hiểu thêm: 2 địa chỉ khám tầm soát ung thư phổi tại TPHCM tốt nhất hiện nay.
Những người đã từng hoặc đang hút thuốc lá nên đi tầm soát ung thư phổi.
Khi nào nên tầm soát ung thư phổi?
Ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong các bệnh ung thư. Nếu ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn sớm, khi khối u còn nhỏ và chưa lan rộng, khả năng điều trị thành công sẽ cao hơn. Tầm soát ung thư phổi được khuyến nghị cho một số người hút thuốc lá hoặc đã từng hút thuốc nhưng không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Nếu một người bị ung thư phổi nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào, điều này đồng nghĩa là có cơ hội phát hiện bệnh sớm.
Thông thường các triệu chứng của bệnh ung thư phổi không xuất hiện cho đến khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Các triệu chứng của ung thư phổi vẫn có thể nhầm với các vấn đề khác như nhiễm trùng hoặc ảnh hưởng lâu dài do hút thuốc. Nếu có các triệu chứng như ho kéo dài, khàn giọng, thở khò khè, đau nhức đầu, sụt cân bất thường… có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi, hãy đi khám bác sĩ ngay.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh trang bị hệ thống chụp CT 768 lát cắt ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) với tốc độ chụp 458mm/s, độ phân giải 75ms giúp phát hiện những tổn thương kích thước cực nhỏ, góp phần quan trọng trong tầm soát ung thư phổi hiệu quả cao. Với kỹ thuật không xâm lấn, không gây đau đớn, sử dụng tia X liều thấp để tầm soát ung thư phổi, bác sĩ sớm nhận diện được các tổn thương, đưa ra chiến lược điều trị phù hợp cho từng cá nhân. Hình ảnh 3D trong chụp CT phổi đo được sự phát triển của khối u theo mọi hướng.
Hệ thống chụp CT 768 lát cắt ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có thể phát hiện tổn thương sớm ở phổi giúp đưa ra chiến lược điều trị hiệu quả.
Ngoài ra, hệ thống máy CT 768 lát cắt còn được trang bị thêm bộ lọc tia Tin filter giúp giảm thiểu liều tia X tác động đến cơ thể. Đồng thời, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đưa ra chẩn đoán và kết quả tự động, tăng tính chính xác, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả tầm soát, điều trị cho người bệnh.
Khi nào nên dừng việc tầm soát ung thư phổi?
Để đảm bảo kết quả chính xác, việc tầm soát ung thư phổi có thể tạm hoãn khi:
Phát triển một tình trạng sức khỏe khác không thể điều trị nếu tầm soát ung thư phổi.
Người bệnh đang bị nhiễm trùng
Người bệnh không đảm bảo sức khỏe thực hiện phương pháp tầm soát
Lưu ý trước khi tầm soát ung thư phổi
Hầu hết, mọi người không cần phải làm gì trước khi được thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư phổi. Trung tâm chẩn đoán hình ảnh (nơi thực hiện tầm soát) sẽ cho người bệnh biết nếu cần chuẩn bị trước điều gì.
Nếu bị ốm hoặc mắc bất kỳ bệnh nhiễm trùng phổi nào, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc nhân viên tại trung tâm chẩn đoán hình ảnh. Người bệnh có thể phải đặt lịch lại và thực hiện tầm soát trong lần sau để đảm bảo kết quả chính xác nhất.
Ngay trước khi chụp, người bệnh sẽ được yêu cầu:
Thay áo choàng
Tháo đồ trang sức, đồng hồ hoặc bất cứ thứ gì bằng kim loại đang đeo
Nằm trên bàn bên ngoài máy chụp CT
Để được tư vấn và đặt lịch khám, tầm soát ung thư phổi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư ở Mỹ và trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, khoảng 26.000 người mắc mới và 23.000 người tử vong do ung thư phổi mỗi năm; trong đó 75% bệnh nhân ung thư phổi phát hiện ở giai đoạn muộn. Tầm soát ung thư phổi giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị thành công, tiên lượng sống còn tốt hơn.
Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Các phương pháp và quy trình khám chẩn đoán Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Các phương pháp và quy trình khám chẩn đoán
Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức
Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.