Bí quyết chăm sóc người bệnh sỏi thận tại nhà để đẩy lùi căn bệnh hiệu quả #chamsocnguoibenhsoihetietniuetai nha #hướngdanchamsocnguoibenhsoi #soidoamhtag_benhdacbieu #chamsocnha_tauchamsoc #amhtag_benhytetzuiuuu

Sỏi tiết niệu là bệnh phổ biến ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á nói chung. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết cách chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu đúng cách. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu những phương pháp điều trị và chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu qua chia sẻ của thạc sĩ bác sĩ Phan Đức Hữu, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

hướng dẫn chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu

Sỏi hệ tiết niệu có điều trị được không?

Nhờ sự phát triển của y học, hiện có rất nhiều phương pháp điều trị sỏi tiết niệu. Người bệnh có thể được hỗ trợ tống xuất sỏi bằng thuốc, dùng các thủ thuật y tế để tán và lấy sỏi khỏi cơ thể hoặc mổ mở tùy theo tình trạng sỏi của người bệnh.

Tuy nhiên, việc điều trị hết sỏi không có nghĩa người bệnh hoàn toàn hết sỏi tiết niệu. Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ mắc sỏi cao nhất thế giới với tỷ lệ 5%-19,1% trên tổng dân số. Tại Việt Nam, tỷ lệ tái mắc sỏi tiết niệu từ 3-5 năm sau điều trị dao động từ 21%-53%. Thế nên, việc chăm sóc sức khỏe sau điều trị rất quan trọng trong việc hạn chế tái phát sỏi.

Yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình điều trị sỏi hệ tiết niệu

Sỏi hệ tiết niệu có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp nội khoa và ngoại khoa. Các bác sĩ dựa vào các yếu tố sau để quyết định phương pháp điều trị: (1)

banner khai trương tâm anh quận 8 mb
  • Loại sỏi trong cơ thể người bệnh.
  • Kích thước sỏi.
  • Số lượng sỏi.
  • Vị trí sỏi.
  • Biến chứng do sỏi gây nên.
  • Bệnh khác mà người bệnh đang mắc phải.

Sỏi nhỏ 1-4mm có thể tự đào thải qua đường tiết niệu mà không cần dùng thuốc. Người bệnh có sỏi từ 4-8mm thường cần thêm các loại thuốc hỗ trợ tống xuất sỏi (như thuốc lợi tiểu). Với các viên sỏi lớn, nguy hiểm, có thể gây biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ sẽ can thiệp bằng các phương pháp ngoại khoa.

sỏi tiết niệu rất đa dạng về kích thước
Sỏi tiết niệu rất đa dạng về hình dáng, kích thước.

Trong quá trình điều trị nội khoa, việc người bệnh tuân thủ các chỉ định của bác sĩ sẽ giúp việc tống xuất sỏi dễ dàng hơn. Dưới đây là tỷ lệ tống xuất sỏi thành công dựa trên kích thước sỏi bằng phương pháp điều trị nội khoa:

  • Sỏi bé hơn 2mm: 87% trong vòng 8 ngày.
  • Sỏi 3mm: 76% trong vòng 12 ngày.
  • Sỏi 4-6mm: 60% trong vòng 22 ngày.
  • Sỏi 7mm: 48%.
  • Sỏi 8-9mm: 25%.

Các phương pháp điều trị sỏi tiết niệu được áp dụng hiện nay

1. Phương pháp điều trị nội khoa

Với người bệnh có số lượng sỏi ít, kích thước nhỏ, chưa có biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ thường chỉ định điều trị nội khoa. Người bệnh được yêu cầu uống nhiều nước, kiêng một số loại thực phẩm và dùng thêm các loại thuốc hỗ trợ tống xuất sỏi nếu cần thiết. Một số nhóm thuốc thường dùng để hỗ trợ điều trị sỏi đường tiết niệu gồm:

  • Thuốc kháng sinh giúp kháng viêm, nhiễm trùng, đặc biệt với sỏi struvite (sỏi nhiễm trùng).
  • Thuốc giảm đau giúp thuyên giảm những cơn đau do sỏi di chuyển hay làm tắc nghẽn đường tiết niệu.
  • Thuốc tan sỏi làm biến đổi môi trường nước tiểu, giúp làm tan sỏi, giảm khả năng kết tinh tạo sỏi.
  • Thuốc giãn cơ trơn giúp niệu quản ít co bóp hơn, giảm đau và giúp sỏi được đào thải dễ hơn.
  • Thuốc lợi tiểu giúp tăng lượng nước đào thải, hòa tan các chất tạo sỏi, giảm viêm và tăng khả năng tống xuất sỏi.

>> Xem thêm: Sỏi đường tiết niệu uống thuốc gì cho mau khỏi?

điều trị sỏi hệ tiết niệu như thế nào
Người bệnh thường được chỉ định điều trị nội khoa khi sỏi nhỏ, ít, chưa gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

2. Phương pháp điều trị ngoại khoa

Nếu điều trị nội khoa không có kết quả trong vòng 4-6 tuần hoặc người bệnh có sỏi lớn, gây biến chứng cần can thiệp gấp, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị ngoại khoa. Các phương pháp ngoại khoa điều trị sỏi tiết niệu phổ biến gồm:

  • Tán sỏi ngoài cơ thể: Đầu tán sỏi phát ra sóng âm giúp đánh vụn sỏi từ bên ngoài cơ thể. Mảnh sỏi có thể được tống xuất tự nhiên hoặc được bác sĩ lấy ra bằng dụng cụ nội soi.
  • Tán sỏi nội soi: Các bác sĩ sẽ dùng ống nội soi để tán và lấy sỏi ra khỏi cơ thể người bệnh.
  • Lấy sỏi qua da: Một ống tán sỏi nhỏ sẽ được đưa xuyên qua da vào thận, bác sĩ tán sỏi bằng sóng âm hoặc laser, sau đó hút sỏi khỏi ra ngoài cơ thể.
  • Mổ lấy sỏi nội soi: Chỉ định cho các trường hợp không thể tán sỏi như mưng mủ ở thận, tắc nghẽn, nhiễm trùng nghiêm trọng trong hệ tiết niệu.
  • Mổ mở lấy sỏi: Khi sỏi không thể điều trị tán sỏi do quá lớn và cứng, biện pháp mổ mở sẽ được chỉ định. Bác sĩ thường xem phương pháp mổ mở như lựa chọn cuối cùng, khi tình trạng sỏi không cho phép dùng kỹ thuật nào khác.

Nếu người bệnh được điều trị ở giai đoạn sớm, các phương pháp tán sỏi ít xâm lấn, hạn chế tai biến sẽ được bác sĩ ưu tiên lựa chọn.

hình ảnh minh họa lấy sỏi nội soi ống mềm
Minh họa kỹ thuật lấy sỏi nội soi ống mềm không cần vết mổ.

Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu sau điều trị

Chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu đúng cách giúp tránh tình trạng sỏi diễn tiến nghiêm trọng hơn, hoặc giảm nguy cơ tái phát ở những người đã điều trị. Dưới đây là các lưu ý trong chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu.

1. Chế độ dinh dưỡng

Tránh, hạn chế các thực phẩm có nhiều chất tạo sỏi như:

  • Muối: Thành phần chính của muối là natri có thể gây tăng bài tiết canxi qua nước tiểu và tạo sỏi.
  • Oxalat: Thành phần tạo nên sỏi oxalat canxi (chiếm 70% trường hợp sỏi thận), tăng hấp thụ oxalat làm tăng nguy cơ tạo sỏi. Oxalat có nhiều trong củ cải trắng, khoai lang, khoai tây, cải bó xôi,…
  • Purine: Có nhiều trong đạm động vật, chuyển hóa purine sẽ tạo thành axit uric, nguyên nhân hàng đầu gây sỏi urat.
  • Canxi: Tăng canxi niệu có thể dẫn đến tạo sỏi, việc cung cấp quá nhiều hay quá ít canxi đều được chứng minh tăng khả năng gây sỏi tiết niệu.
  • Thuốc vitamin C: các loại thuốc cung cấp vitamin C liều cao có thể gây tăng bài tiết oxalat gây sỏi thận. Tuy nhiên, bổ sung vitamin C bằng thực phẩm không gây hiện tượng này.

Người mắc hay có tiền sử sỏi tiết niệu cần bổ sung:

  • Nước: Thiếu nước là nguyên nhân hàng đầu gây sỏi, cung cấp đủ nước giúp chất tạo sỏi được trung hòa và thải ra khỏi cơ thể dễ hơn. Bác sĩ thường khuyến nghị uống khoảng 2 lít nước ở người bình thường và hơn 3 lít ở người bệnh đang cần tống xuất sỏi.
  • Citrat: Có khả năng ức chế sự hình thành của sỏi trong thận. Kali citrate có khả năng làm tăng độ kiềm của nước tiểu giúp tan sỏi urat và cystine.
cần uống đủ nước
Uống đủ nước là cách đơn giản nhất giúp giảm nguy cơ mắc sỏi tiết niệu.

2. Chế độ sinh hoạt thường ngày, lối sống

Người đang hoặc từng bị sỏi tiết niệu cần lưu ý các hoạt động sau:

  • Không được nhịn tiểu, nước tiểu ứ trệ sẽ tạo điều kiện cho chất tạo sỏi lắng đọng, kết tinh và hình thành sỏi.
  • Bổ sung thêm nước khi ra mồ hôi, lượng nước tiểu ít đi sẽ tạo điều kiện cho sỏi hình thành.
  • Hạn chế dùng các đồ uống như rượu bia, nước ngọt, cà phê, các loại thức uống này có thể làm tăng nguy cơ mắc sỏi thận.
hạn chế muối trong thực đơn
Hạn chế muối trong thực đơn là ưu tiên hàng đầu trong chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu.

3. Tuân thủ chỉ định của bác sĩ

Với mỗi loại sỏi, bác sĩ sẽ có những lưu ý khác nhau trong thực đơn, cách chăm sóc, dùng thuốc bổ trợ. Người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng thêm các loại thuốc khác hay ăn thực phẩm không được bác sĩ cho phép.

4. Kiểm tra định kỳ

Kiểm tra định kỳ trong và sau điều trị giúp người bệnh theo dõi được khả năng đáp ứng điều trị và tình trạng sỏi trong thận. Việc phát hiện sớm sỏi thận giúp tránh các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng đường tiết niệu, thận ứ nước, suy thận,… Ngoài ra, kiểm tra định kỳ cũng giúp các bác sĩ can thiệp kịp thời nếu thấy tình trạng bệnh không tiến triển tốt.

5. Hỗ trợ tinh thần cho người bệnh

Các biến chứng của sỏi thận có thể ảnh hưởng rất nặng nề đến sức khỏe, chất chất lượng sống và tâm lý người bệnh. Lúc này, người bệnh nên được sẻ chia, quan tâm và chăm sóc để có thể giữ vững tinh thần, tiếp tục điều trị. Ngoài ra, giữ một tinh thần lạc quan rất cần thiết dù với bất kỳ loại bệnh nào.

Câu hỏi liên quan

1. Sỏi tiết niệu sau điều trị có tái phát không?

Câu trả lời là có. Tỷ lệ tái phát sỏi tiết niệu tại Việt Nam rất cao, lên đến 53% sau khi điều trị từ 3-5 năm. Thế nên, việc theo dõi sức khỏe định kỳ rất cần thiết, ngay cả khi người bệnh đã điều trị hết sỏi trước đó.

2. Điều trị sỏi tiết niệu có cần kiêng gì không?

Sỏi tiết niệu cần kiêng các thực phẩm chứa nhiều chất tạo sỏi như oxalat, purin (từ đạm), canxi, muối,… Ngoài ra, người bệnh cần bổ sung thêm nước, citrate để hạn chế khả năng hình thành sỏi trong thận và đường tiết niệu.

Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có những y bác sĩ hàng đầu trong điều trị sỏi tiết niệu và các bệnh lý về thận. Cùng với máy móc, thiết bị hiện đại, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh TP.HCM đã giúp hàng ngàn các người bệnh điều trị các bệnh liên quan đến sỏi đường tiết niệu.

Qua nhiều năm hoạt động, chất lượng của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM đã được khẳng định và công nhận. Khi nhiều năm liền, bệnh viện luôn nằm trong danh sách 10 bệnh viện có chất lượng tốt nhất do Sở Y tế TP.HCM đánh giá.

Trên đây là những lưu ý khi chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu. Sỏi tiết niệu có thể mang lại những biến chứng nguy hiểm và dễ dàng tái phát, thế nên, điều trị sớm và tuân thủ những cách chăm sóc người bệnh sỏi hệ tiết niệu là ưu tiên hàng đầu để có kết quả điều trị tốt nhất.

Bí quyết chăm sóc người bệnh sỏi thận tại nhà để đẩy lùi căn bệnh hiệu quả #chamsocnguoibenhsoihetietniuetai nha
#hướngdanchamsocnguoibenhsoi
#soidoamhtag_benhdacbieu
#chamsocnha_tauchamsoc
#amhtag_benhytetzuiuuu


Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức

Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.

Gửi phản hồi

Xem chi tiết ở đây

Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức

Đăng ký ngay để tiếp tục đọc và truy cập kho lưu trữ đầy đủ.

Tiếp tục đọc