Bí quyết giúp hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị mang lại hiệu quả #NguyênNhânVàCáchĐiềuTrị #TìmHiểuNguyênNhânVàPhươngPhápĐiềuTrị #HiểuHơnVềNguyênNhânVàCáchChữaTrị #ChẩnĐoánVàPhươngPhápĐiềuTrị #BácSĩGiảiĐápNguyênNhânVàCáchĐiềuTrị

Đục thủy tinh thể thường được xem là bệnh lý của người lớn tuổi nhưng ngày càng xuất hiện ở người trẻ với tác động nghiêm trọng đến thị lực và chất lượng sống. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 17% dân số toàn cầu gặp vấn đề về thị lực do đục thủy tinh thể [1]. Vậy điều gì đã khiến căn bệnh này “trẻ hóa”, nguyên nhân đục thủy tinh thể ở người trẻ và cách điều trị là gì? Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Hồng Phụng, Trung tâm Mắt, BVĐK Tâm Anh TPHCM sẽ giải đáp thông qua bài viết dưới đây.

Đục thủy tinh thể ở người trẻ là gì?

Đục thủy tinh thể ở người trẻ là tình trạng thủy tinh thể (thấu kính tự nhiên trong mắt) bị mờ đục, làm giảm khả năng nhìn rõ. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng ngày càng phổ biến ở người trẻ, gây tác động nghiêm trọng đến thị lực và chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân đục thủy tinh thể ở người trẻ tuổi

Nguyên nhân đục thủy tinh thể người trẻ tuổi bao gồm nhiều vấn đề: Từ bệnh lý, chấn thương đến lối sống, môi trường… đều có thể ảnh hưởng.

1. Nguyên nhân từ bệnh lý và chấn thương

• Chấn thương mắt: Các chấn thương trực tiếp vào mắt hoặc tiền sử phẫu thuật nội nhãn có thể làm tổn thương cấu trúc thủy tinh thể, dẫn đến tình trạng đục hoặc lệch thủy tinh thể.
• Viêm nội nhãn: Các bệnh nhiễm trùng hoặc tình trạng viêm màng bồ đào có thể gây ra hiện tượng đục thủy tinh thể. Nguyên nhân là do sự lắng đọng của các chất viêm hoặc tổn thương trực tiếp lên thủy tinh thể.
• Tiểu đường không kiểm soát: Đường huyết cao kéo dài làm gia tăng quá trình lão hóa sớm của thủy tinh thể, từ đó tăng nguy cơ đục thủy tinh thể ở người trẻ tuổi.
• Suy tuyến cận giáp: Suy tuyến cận giáp là một rối loạn nội tiết hiếm gặp, xảy ra do sự thiếu hụt hormone tuyến cận giáp dẫn đến hạ canxi máu. Hạ canxi máu kéo dài có thể ảnh hưởng đến cấu trúc của thủy tinh thể, gây lắng đọng canxi bất thường và hình thành đục thủy tinh thể [2].
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là corticosteroid, có khả năng gây tổn thương và làm đục thủy tinh thể khi sử dụng kéo dài hoặc không kiểm soát.

2. Nguyên nhân từ lối sống

• Sử dụng thiết bị điện tử: Lạm dụng tivi, máy tính, điện thoại, ipad… nguyên nhân chính khiến người trẻ bị đục thủy tinh thể sớm. Việc tiếp xúc với ánh sáng xanh trong một khoảng thời gian dài khiến thị lực yếu kém, nghiêm trọng dẫn đến đục thủy tinh thể.
• Căng thẳng thần kinh: Áp lực từ công việc, học tập, cuộc sống… khiến người trẻ thường xuyên thức khuya dậy sớm dẫn đến cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi. Mắt hoạt động quá sức, điều tiết liên tục, lâu dần dẫn đến suy yếu. Nghiêm trọng hơn còn gây tổn thương dây thần kinh thị giác, làm giảm thị lực và tăng nguy cơ mắc bệnh về mắt bao gồm đục thủy tinh thể.
• Chế độ ăn uống: Thói quen sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, ăn ít rau xanh, hoa quả, tiêu thụ nhiều thức ăn chứa đương, dầu mỡ dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng cần thiết cho mắt. Sự mất cân bằng dưỡng chất này làm giảm khả năng chống oxy hóa và tái tạo của mắt, khiến thủy tinh thể dễ bị tổn thương.
• Sử dụng chất kích thích: Việc lạm dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê quá mức gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Trong thuốc lá có chứa nicotine và những chất độc hại khác làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể lên 2-3 lần so với người bình thường, ngay cả những người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc cũng có nguy cơ tăng cao.

3. Nguyên nhân từ môi trường

• Ô nhiễm: Khói bụi, khí thải, ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng làm tổn thương đến mắt và tăng nguy cơ đục thủy tinh thể.
• Biến đổi khí hậu và tia UV: Sự suy thoái của tầng ozon và biến đổi khí hậu làm tăng tác động có hại từ tia cực tím (UV) lên mắt. Theo một số nghiên cứu, tia UV chiếm đến 65% nguy cơ gây đục thủy tinh thể.
• Làm việc trong môi trường đặc thù: Một số người làm việc trong môi trường đặc thù có ánh sáng cường độ lớn hoặc bức xạ ion hóa cao như: Cơ khí, hàn xì, dầu khí, khai thác mỏ… dễ bị tổn thương nếu không tuân thủ nguyên tắc bảo hộ. Đây là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý như đục thủy tinh thể nghề nghiệp cao.

Triệu chứng đục thủy tinh thể ở người trẻ tuổi

Đục thủy tinh thể ở người trẻ có thể xảy ra với một số biểu hiện sau:

• Nhìn mờ hoặc như có màn sương phủ: Hình ảnh trở nên không rõ ràng, khó tập trung.
• Thay đổi cảm nhận về màu sắc: Màu sắc trông nhạt nhòa hoặc ngả vàng, không còn tươi sáng.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Xuất hiện chói, lóa hoặc quầng sáng xung quanh nguồn sáng, cảm thấy khó chịu khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh như ánh đèn pha vào ban đêm.
• Giảm khả năng nhìn vào ban đêm: Gặp khó khăn trong môi trường ánh sáng yếu hoặc cần ánh sáng mạnh hơn để đọc sách.
• Ảo giác hình đôi: Hình ảnh thấy được có thể nhân đôi hoặc “bóng mờ”.
• Thay đổi kính thường xuyên: Tình trạng cận thị trở nên nặng bất thường, thay đổi kính thường xuyên.

Nếu bạn gặp các triệu chứng trên đây, hãy đến gặp bác sĩ Trung tâm Mắt, BVĐK Tâm Anh TPHCM để được khám và chẩn đoán kịp thời.

Tác động của bệnh đục thủy tinh thể ở người trẻ đến cuộc sống

1. Học tập và công việc

Bệnh đục thủy tinh thể khiến thị lực suy giảm, gây khó khăn trong việc nhìn rõ tài liệu, sử dụng máy tính hay theo dõi bài giảng. Gây ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất học tập và làm việc. Thậm chí, tình trạng mắt mờ, nhức mỏi kéo dài còn làm giảm khả năng tập trung, dẫn đến giảm năng suất và tăng nguy cơ mắc sai sót trong công việc.

2. Chất lượng cuộc sống

Thị lực kém khiến người trẻ gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày như lái xe, đọc sách, hay tham gia các hoạt động giải trí. Sự hạn chế này không chỉ ảnh hưởng đến niềm vui trong cuộc sống mà còn làm tăng cảm giác tự ti, lo lắng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những tác động tiêu cực về mặt tâm lý, làm giảm chất lượng cuộc sống nói chung.

Chẩn đoán đục thể thủy tinh người trẻ

Để chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh lý và tiến hành các kiểm tra mắt chuyên sâu. Quá trình này bao gồm:

• Kiểm tra thị lực: Bác sĩ sử dụng biểu đồ hoặc thiết bị đặc biệt với các ký tự nhỏ dần để kiểm tra khả năng nhìn của từng mắt. Kết quả sẽ giúp đánh giá mức độ suy giảm thị lực.
• Kiểm tra bằng kính hiển vi: Kính hiển vi chuyên dụng sẽ phóng to cấu trúc phía trước mắt, giúp bác sĩ phát hiện những bất thường như vẩn đục hoặc tổn thương bên trong mắt một cách chính xác.

Phẫu thuật điều trị bệnh đục thủy tinh thể cho người trẻ tuổi

Phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị đục thủy tinh thể. Các phương pháp phẫu thuật hiện đại đảm bảo an toàn, ít biến chứng và thời gian hồi phục nhanh thường cho phép người bệnh về nhà ngay trong ngày.

• Giai đoạn đầu: Khi tình trạng đục thủy tinh thể còn nhẹ, có thể sử dụng kính mát để giảm chói và điều chỉnh độ khúc xạ của mắt nhằm cải thiện tầm nhìn.
• Khi đục thủy tinh thể trở nên nghiêm trọng: Nếu mức độ đục thủy tinh thể ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, phẫu thuật Phaco kết hợp thay thủy tinh thể nhân tạo (IOL) là lựa chọn tối ưu. Phương pháp này giúp cải thiện thị lực một cách rõ rệt ngay sau phẫu thuật.

Phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể khi còn trẻ

Dù chưa có nghiên cứu nào chứng minh cách ngăn ngừa hoàn toàn bệnh đục thủy tinh thể nhưng bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh bằng cách:

• Hạn chế hút thuốc: hút thuốc là nguyên nhân cao gây đục thủy tinh thể, nếu bạn đang sử dụng thuốc lá hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hỗ trợ cai thuốc hiệu quả.
• Hạn chế uống rượu: lạm dụng rượu bia có thể làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể, hãy kiểm soát lượng tiêu thụ để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.
• Kiểm soát bệnh tiểu đường: nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, hãy tuân thủ kế hoạch điều trị phù hợp để hạn chế những biến chứng có thể ảnh hưởng đến mắt.
• Đeo kính râm: tia UV từ ánh sáng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể, việc đeo kính râm khi ra ngoài giúp ngăn chặn tia UV, bảo vệ mắt hiệu quả.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: bổ sung nhiều trái cây và rau củ vào chế độ ăn hàng ngày để cung cấp vitamin, khoáng chất đầy đủ, các dưỡng chất này giúp bảo vệ sức khỏe mắt tự nhiên mà không cần dùng đến thuốc.
• Thăm khám mắt thường xuyên: việc thăm khám mắt thường xuyên giúp phát hiện sớm đục thủy tinh thể và các vấn đề khác về mắt. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ để biết tần suất kiểm tra phù hợp.
• Điều trị sớm các bệnh lý về mắt: Điều trị sớm các bệnh lý về mắt đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa biến chứng đục thủy tinh thể. Các bệnh lý như viêm màng bồ đào, viêm nội nhãn hoặc chấn thương mắt nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể gây tổn thương cấu trúc thủy tinh thể, dẫn đến tình trạng đục.

Trung tâm Mắt Công nghệ cao tại BVĐK Tâm Anh tự hào là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực nhãn khoa. Quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng đội ngũ nhân viên tận tâm, cam kết mang đến cho bệnh nhân sự an tâm và hài lòng tuyệt đối.

Với hệ thống máy móc hiện đại nhập khẩu từ các nước tiên tiến như Mỹ và châu Âu, Trung tâm luôn ứng dụng những phác đồ điều trị mới nhất, đảm bảo quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể diễn ra an toàn và đạt hiệu quả tối ưu.

Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được thực hiện siêu âm mắt để đo kích thước và hình dạng, giúp xác định chính xác loại thấu kính cần cấy ghép (ống kính nội nhãn hoặc IOL). Bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết về các loại thấu kính, cân nhắc chi phí phù hợp và giải đáp mọi thắc mắc về rủi ro để bệnh nhân hoàn toàn yên tâm.

Đến với Trung tâm Mắt Công nghệ cao BVĐK Tâm Anh, đôi mắt của bạn không chỉ được chăm sóc bằng chuyên môn mà còn bằng cả trái tim.

Đục thủy tinh thể ở người trẻ không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống, học tập và công việc. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận diện sớm các triệu chứng, thăm khám định kỳ kết hợp với lối sống lành mạnh là chìa khóa bảo vệ đôi mắt và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm tốt nhất.