Bí quyết nhận biết và xử lý tình trạng sức khỏe #nguyennhan #trieuchung #chandoan #dieutri

U thận lành tính khá phổ biến. Về nguyên lý khoa học, bệnh không nguy hiểm, nhưng vẫn có những biểu hiện bất thường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, cuộc sống của người bệnh và tiềm ẩn nguy cơ phát triển thành u ác tính. Cách nhận diện khối u và một số biện pháp phòng người, điều trị… sẽ được các chuyên gia Tiết niệu Thận học chia sẻ qua bài viết dưới đây.

U thận lành tính là gì?

U thận lành tính là tình trạng khối u hình thành và phát triển trong quả thận, nhưng không có khả năng di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Đôi khi, kích thước của khối u có thể lớn dần, chèn lên các cơ quan nội tạng và các mô lân cận. (1)

Các khối tăng trưởng lành tính rất phổ biến và có thể hình thành ở bất cứ đâu trong cơ thể con người. Khi được phát hiện, chúng có thể gây ra sự lo lắng, sợ hãi. Tuy nhiên, điều may mắn là hầu hết các khối u đều lành tính.

Bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể phát triển một khối u lành tính, bao gồm cả trẻ em. Tuy nhiên, các kết quả thống kê cho thấy người lớn tuổi có nhiều khả năng phát triển khối u hơn so với các nhóm đối tượng khác.

Các loại u thận lành tính

Theo các chuyên gia Trung tâm Tiết niệu Thận học, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, u thận lành tính thường được phân loại theo nơi chúng phát triển, bao gồm các loại sau đây: (2)

1. U tuyến thận

U tuyến hình thành trong lớp mô mỏng bao phủ các tuyến, các cơ quan và cấu trúc bên trong khác. Ví dụ như polyp hình thành trong ruột kết, gan… Ở thận, khối u tuyến thận (Adenoma) xuất hiện rất nhiều và có đặc điểm là lành tính. Mỗi khối u này thường có kích thước khoảng 2 cm, ở vùng vỏ ngoài tách biệt với thận, màu xám hay vàng nhạt.

2. U tế bào hạt

U tế bào hạt (Oncocytom) khá hiếm gặp và thường xuất hiện nhiều hơn ở nam giới. Khối u này được hình thành từ các tế bào biểu mô có kích thước lớn, với đường kính khoảng 12 cm, có màu vàng hoặc nâu nhạt. U tế bào hạt cũng là một u thận lành tính nên có rất ít nguy cơ xâm lấn các mô lân cận.

3. U mạch cơ trơn mỡ thận

So với hai loại u lành tính nêu trên, u mạch cơ mỡ thận thuộc loại hiếm gặp nhất, nhưng có nhiều nguy cơ phát triển thành u ác tính hơn. Sự hình thành khối u này liên quan đến tình trạng xơ cứng củ, một hội chứng thần kinh có liên quan đến sự rối loạn di truyền và kiểu gen gây động kinh và chậm phát triển trí tuệ…

4. Nang đơn thận

Nang đơn thận là tình trạng xuất hiện khối dịch bất thường ở một hoặc hai bên quả thận. Khối u này thường có hình tròn, có dịch bên trong và không xâm lấn vào đài bể thận. Trường hợp này thường xuất hiện ở người lớn tuổi. Người càng cao tuổi thì nguy cơ có nang đơn thận càng cao.

Nguyên nhân u thận lành tính

Nguyên nhân gây u thận lành tính rất đa dạng và hiện vẫn là một trong những vấn đề được các chuyên gia quan tâm. Cụ thể:

• Do người bệnh có các bệnh lý về thận, nhưng không được điều trị kịp thời và đúng phác đồ làm xuất hiện các khối u thận.
• Do người bệnh sử dụng các loại thuốc ức chế enzyme monoamin oxidase trong điều trị trầm cảm, chất kích thích… nên gây ra các khối u thận.
• Do người bệnh có những vấn đề liên quan đến rối loạn di truyền như bệnh xơ hóa thần kinh đệm 1, bệnh di truyền đa u tuyến nội tiết type 1…
• Do người bệnh có thói quen sống thiếu khoa học: ăn uống không lành mạnh, ít vận động, dùng thuốc không đúng chỉ định, hút thuốc lá…

Trên thực tế, hầu hết mọi người đều có thể bị u thận lành tính. Tuy nhiên, yếu tố nguy cơ thuộc về nhóm:

• Người có độ tuổi từ 20-50, nguy cơ có xu hướng tăng dần theo độ tuổi
• Nam giới dễ mắc u thận hơn nữ giới
• Người thường gặp các vấn đề về sức khỏe

Dấu hiệu khối u lành tính ở thận

Tùy thuộc vào vị trí của khối u lành tính mà người bệnh sẽ có những triệu chứng cụ thể hay không. Thậm chí, trong rất nhiều trường hợp khối u thận lành tính không được phát hiện do người bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào. Nhưng nhìn chung, dấu hiệu nhận biết khối u lành tính ở thận bao gồm:

• Tăng huyết áp: Đây là một trong những triệu chứng điển hình của u thận lành tính. Người bệnh bị tăng huyết áp khá cao, đột ngột và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
• Tăng nhịp tim bất thường: Nhiều trường hợp tăng đến 180 lần/phút
• Màu da tái nhợt, xanh xao, người mệt mỏi, yếu ớt, sụt cân
• Đau đầu không tìm được nguyên nhân
• Buồn nôn, khó thở, ớn lạnh, hay đổ mồ hôi
• Có vấn đề về tiêu hóa như táo bón
• Tâm trạng bất an, lo lắng, bồn chồn

Phần lớn trường hợp u thận lành tính không có triệu chứng, nhưng nhóm đối tượng đặc thù như phụ nữ mang thai, người lao động tay chân… sẽ có biểu hiện nghiêm trọng và dễ nhận biết hơn.

U thận lành tính có nguy hiểm không?

Các khối u thận lành tính hầu như đều không đe dọa đến tính mạng người bệnh, tuy nhiên với những biểu hiện triệu chứng bất thường có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày của người bệnh. Dù khối u thận là lành tính, nhưng các chuyên gia khuyên bạn vẫn nên đặt lịch hẹn với bác sĩ ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường để được tư vấn và hướng dẫn một số biện pháp theo dõi, chăm sóc sức khỏe. Bởi nhiều trường hợp khối u có thể trở nên ác tính theo thời gian và việc phát hiện ngay từ sớm có một ý nghĩa rất lớn với hiệu quả điều trị về sau.

Chẩn đoán u lành tính ở thận

Để chẩn đoán u thận lành tính, các bác sĩ sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Chìa khóa của việc chẩn đoán là xác định xem khối u là lành tính hay ác tính. Các phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng được thực hiện như sau:

Bác sĩ có thể bắt đầu bằng việc khám sức khỏe và thu thập tiền sử bệnh, trao đổi về các triệu chứng người bệnh đang gặp phải.

• Chẩn đoán cận lâm sàng
• Xét nghiệm máu đánh giá chức năng thận qua các chỉ số: creatinin, ure, axit uric…
• Phân tích nước tiểu để tìm hồng cầu, bạch cầu, nồng độ hormone tuyến thượng thận…
• Siêu âm để đánh giá số lượng, kích thước, cấu tạo khối u…
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) giúp xác định đặc tính khối u thận lành tính, hoạt động của thận còn lại…
• Chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) cũng được chỉ định để kiểm tra vị trí, kích thước, tính chất khối u
• Chụp thận có thuốc cản quang giúp tìm kiếm sự chèn ép vào nhu mô thận và phân biệt với các bệnh lý thận khác, cụ thể như thận ứ nước
•  Xét nghiệm di truyền có thể được chỉ định để xác định yếu tố nguy cơ gây u thận lành tính, nhất là với Hội chứng polyp gia đình và bệnh di truyền đa u tuyến nội tiết tuýp 1.
• Sinh thiết u thận để chẩn đoán xác định u thận lành tính hoặc ác tính, giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp

Phòng ngừa u thận lành tính

Nhận biết các yếu tố nguy cơ góp phần gây ra u thận có thể giúp bạn xây dựng một lối sống khoa học, lành mạnh, góp phần làm giảm nguy cơ ung thư. Theo các chuyên gia Tiết niệu Thận học, dưới đây là những cách tốt nhất để ngăn ngừa u thận:

• Hạn chế và nỗ lực ngừng hẳn việc sử dụng thuốc lá, tránh xa khói thuốc
• Xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng bằng cách:
• Hạn chế ăn các loại thịt chế biến sẵn
• Áp dụng các chế độ ăn tập trung vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đạm từ thịt nạc và chất béo lành mạnh
• Tránh uống rượu hoặc uống có chừng mực
• Giữ cân nặng hợp lý bằng cách tăng cường vận động cơ thể ít nhất 30 phút/ngày
• Che chắn cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời
• Tiêm phòng các bệnh nhiễm virus có thể dẫn đến ung thư thận, chẳng hạn như viêm gan B và HPV.
• Không sử dụng thuốc, nhất là thuốc kê đơn, khi chưa có chỉ định của bác sĩ
• Quan tâm đến sức khỏe và tuân thủ lịch chăm sóc sức khỏe định kỳ để tầm soát các loại ung thư kịp thời, mang đến hiệu quả điều trị cao

Các phương pháp điều trị

Không phải tất cả các khối u thận lành tính đều cần điều trị. Nếu khối u của người bệnh nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ có thể hướng dẫn một số biện pháp theo dõi định kỳ. Nếu bác sĩ chỉ định điều trị, phương pháp cụ thể sẽ phụ thuộc vào vị trí của khối u, nguy cơ ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, dây thần kinh, mạch máu… (3)

1. Phẫu thuật nội soi

Phẫu thuật khối u thường được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi để hạn chế nguy cơ xâm lấn, vết mổ nhỏ hơn, ít chảy máu và rút ngắn thời gian hồi phục. Khi thực hiện phương pháp này, người bệnh có thể cần ở lại bệnh viện 1-2 ngày để chờ ổn định và xuất viện.

2. Phẫu thuật mổ mở

Thời gian phục hồi sau mổ mở tỷ lệ thuận với mức độ can thiệp xâm lấn. Sau khi khối u đã được loại bỏ, người bệnh có thể cần liệu pháp vận động, chăm sóc chuyên biệt để giải quyết các vấn đề mà khối u để lại.

Nếu phẫu thuật không thể tiếp cận khối u một cách an toàn, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp khác để giảm kích thước của khối u hoặc ngăn cản sự phát triển.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.

Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

Xét về nguyên lý khoa học, u thận lành tính không phải là u ác tính và không nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp u lành vẫn có thể chuyển thành u ác do sự thay đổi cấu trúc của tế bào. Do đó, mỗi người chúng ta nên có ý thức chăm sóc sức khỏe một cách nghiêm túc, xây dựng lối sống lành mạnh và nên thăm khám sức khỏe định kỳ hoặc theo chỉ định để quản lý bệnh một cách tích cực, hiệu quả.