Cuộc đua cứu người suy thận trong mùa Tết #ChạyĐuaCấpCứuSuyThậnTết #HãyChạyĐuaCứuNgườiSuyThậnNgayTết #NhịnĂnNhỏLờiCứuNgườiSuyThậnTết #SứcKhỏeVìCộngĐồngSuyThậnTết

Quên lịch chạy thận, uống rượu bia, lỡ ăn uống theo sở thích… khiến người bệnh thận nhập viện cấp cứu.

BS.CKII Võ Thị Kim Thanh, Phó khoa Thận – Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, khuyến cáo người bệnh thận mạn phải tuân thủ  chế độ dinh dưỡng theo lời dặn của bác sĩ để giảm gánh nặng và biến chứng lên thận.

Đặc biệt vào dịp Tết, người bệnh thường bị cuốn vào không khí vui chơi, thói quen ăn uống của gia đình, khó tuân thủ chế độ ăn uống, quên bản thân đang mắc bệnh, lịch trình thay đổi và có khi do thiếu thông tin hướng dẫn từ các cơ sở y tế… Do đó, dịp Tết, nhiều người bệnh nhập viện do cấp cứu do những sai lầm từ ăn uống, quên lịch chạy thận xảy ra.

Anh T.Đ.H. 32 tuổi, được gia đình đưa vào bệnh viện cấp cứu trong tình trạng bất tỉnh, khó thở, cơ thể phù nề nặng. Gia đình cho biết người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối, đã chạy thận gần 1 năm. Ngày thường ăn uống, uống thuốc, chạy thận đúng theo chỉ định của bác sĩ nhưng dịp Tết này đi chúc Tết họ hàng, cao hứng nên anh ăn nhiều thịt nướng, hải sản, có uống chút bia. Đang ăn uống vui vẻ, người bệnh đột nhiên khó thở rồi từ từ lả đi.

Kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số creatinine trong máu người bệnh vượt quá 1.000 micromol/lít (bình thường 53-106 micromol/lít), cân nặng tăng 6kg (từ 72kg lên 78kg) do chất lỏng dư thừa, trong khi một lần chạy thận chỉ có thể lọc tối đa 4kg chất lỏng.

Bác sĩ nhanh chóng cho người bệnh lọc máu cấp cứu để lấy đi độc tố và chất lỏng dư thừa trong máu để vượt qua giai đoạn thập tử nhất sinh. Trong vòng một tuần, bác sĩ tăng số lần chạy thận từ 3 lần (mức chỉ định thông thường) lên 5 lần để giúp người bệnh lấy đi toàn bộ chất lỏng dư thừa. Sau khi sức khỏe ổn định, người bệnh trở về tần suất chạy thận 3 lần/tuần.

Bác sĩ Thanh cho biết người bệnh suy thận mạn độ 5 (giai đoạn cuối) phải chạy thận định kỳ 3 lần/tuần. Ở giai đoạn này, thận đã gần như mất hoàn toàn khả năng lọc máu, không thể đào thải độc tố urê (sản phẩm chuyển hóa protein từ thức ăn) và nước dư thừa do ăn uống nhiều thịt, hải sản, bia rượu. Các chất này tích tụ trong cơ thể đầu độc người bệnh, gây rối loạn nhịp thở, hôn mê, nguy cơ tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Một trường hợp khác, bệnh nhân nữ V.T.A. 56 tuổi, lên cơn khó thở, đau tức ngực sau khi ăn một quả chuối, gần nửa trái dưa hấu vì đã 1 năm chưa được ăn.

Bác sĩ Thanh cho biết chuối, dưa hấu hay xoài, nho, trái cây sấy khô,… đều chứa hàm lượng kali lớn. Thận của người bệnh không thể lọc thải kali trong máu ra khỏi cơ thể khiến. Kali trong máu tăng cao gây rối loạn nhịp tim, thậm chí ngưng tim dẫn đến tử vong.

Một trường hợp khác, bà cụ, 78 tuổi, đến bệnh viện cấp cứu do chóng mặt, hoa mắt rồi ngất xỉu. Gia đình cho biết năm nay con gái út đưa cháu ngoại ở nước ngoài về quê ăn Tết, bà vui quá nên ăn nhiều hơn mọi ngày. Trước khi được đưa vào bệnh viện cấp cứu, bà đã ăn hết một góc tư cái bánh chưng và hai miếng thịt kho tàu.

Theo bác sĩ Thanh, người bệnh thận mạn nói chung, suy thận mạn phải chạy thận nói riêng, không được ăn uống tự do, thoải mái như người khỏe mạnh. Người bệnh phải ăn nhạt, giảm đạm, kiêng nhiều loại thực phẩm, đồ uống như hải sản, thịt bò, sữa bò, trái cây giàu kali, đồ sấy khô, rượu bia,… Ăn uống không kiểm soát ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe, thậm chí tính mạng người bệnh.

Tuy nhiên, nhiều người bệnh có xu hướng ăn uống ít kiêng cữ hơn trong dịp Tết dẫn đến thừa chất lỏng và nhiều chất như đạm, kali, natri, phốt pho, chất béo,… Người bệnh đối mặt với nguy cơ tăng huyết áp, phù nề toàn thân, phù phổi, đau tức ngực, rối loạn nhịp tim, có thể ngưng tim, cần cấp cứu ngay.

Để có những ngày Tết bình an và khỏe mạnh bên gia đình, người thân, bác sĩ Thanh khuyến cáo người bệnh thận hay đang chạy thận nhân tạo cần lưu ý ăn uống đúng lượng theo hướng dẫn của bác sĩ; không ăn đồ nướng, chiên xào; không dùng kèm các loại nước chấm (nước mắm, nước tương, tương ớt, muối tiêu,…); không ăn đồ ăn đun lại nhiều lần; trụng qua nước sôi trước khi ăn các món kho để giảm độ mặn; không ăn các món muối chua; tuyệt đối không dùng bia rượu, nước ngọt,…

Ngoài ra, người bệnh cần uống thuốc đầy đủ và đến bệnh viện chạy thận đúng lịch hẹn. Nếu người bệnh xuất hiện dấu hiện dấu hiệu mệt mỏi, nôn ói, cơ thể phù nề, đau tức ngực, khó thở,… người nhà cần đưa đến bệnh viện cấp cứu ngay.