Đau Đầu Kiến Giả: Bạn Có Biết Mình Đang Bị Gì?

Đau Đầu Kiến Giả: Bạn Có Biết Mình Đang Bị Gì?

Nguyên nhân, triệu chứng, và giải pháp hiệu quả

(Bài viết sẽ được viết lại ở đây, giả định bạn cung cấp bài báo dài chuyên nghiệp bằng tiếng Anh hoặc tiếng Việt cần được viết lại. Tôi sẽ cần nội dung bài báo đó để hoàn thành yêu cầu.)

Ví dụ về nội dung sau khi được viết lại (giả định):

Đau đầu kiến giật, hay còn gọi là đau đầu kiểu châm chích, là một loại đau đầu khá phổ biến. Cảm giác như có hàng trăm con kiến đang bò trên da đầu, gây khó chịu và đôi khi kèm theo cảm giác ngứa ran. Vậy nguyên nhân gây ra hiện tượng này là gì, triệu chứng ra sao và làm thế nào để điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân:

• Căng thẳng thần kinh: Stress và áp lực cuộc sống là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra đau đầu kiến giật.
• Thiếu ngủ: Ngủ không đủ giấc làm giảm khả năng tự phục hồi của cơ thể, dẫn đến đau đầu và các triệu chứng khác.
• Thiếu chất dinh dưỡng: Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất cần thiết cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng đau đầu này.
• Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi đột ngột của thời tiết cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra đau đầu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc cũng có thể gây ra đau đầu kiến giật như tác dụng phụ.

Triệu chứng:

• Cảm giác châm chích, như kiến bò trên da đầu.
• Ngứa ran, khó chịu trên da đầu.
• Đau đầu mức độ nhẹ đến trung bình.
• Có thể kèm theo chóng mặt hoặc buồn nôn (trong trường hợp nặng).

Cách điều trị:

• Giảm căng thẳng: Thực hành các phương pháp thư giãn như yoga, thiền định, hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân.
• Đảm bảo giấc ngủ đủ: Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
• Ăn uống lành mạnh: Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
• Uống nhiều nước: Cơ thể bị mất nước cũng có thể gây đau đầu.
• Sử dụng thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol có thể giúp giảm đau tạm thời. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Khám bác sĩ: Nếu đau đầu kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hashtag:

#ĐauĐầuKiếnGiật #ĐauĐầuChâmChích #NguyênNhânĐauĐầu #TriệuChứngĐauĐầu #CáchĐiềuTrịĐauĐầu #SứcKhỏe #LàmĐẹp #KiếnThứcYKhoa #GiảiPhápĐauĐầu #TưVấnSứcKhỏe #ChămSócSứcKhỏe #ĐauĐầu #KiếnBò #NgứaRan #Stress #ThiếuNgủ #MẹoKhỏe

(Lưu ý: Đây chỉ là ví dụ. Để có bài viết hoàn chỉnh, vui lòng cung cấp bài báo gốc.)

Suy sinh dục nam là tình trạng thiếu testosterone ở nam giới, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người mắc. Bài viết sau sẽ cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị suy sinh dục nam qua chia sẻ của bác sĩ Phạm Xuân Long, khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Suy sinh dục nam là gì?
Suy sinh dục nam là tình trạng cơ thể nam giới không thể sản xuất đủ hormone testosterone, vốn có vai trò quan trọng trong sự phát triển của cơ thể nam giới. Suy sinh dục nam xảy ra do sự hoạt động bất thường của tinh hoàn (suy sinh dục nguyên phát), tuyến yên và vùng dưới đồi (suy sinh dục thứ phát). Suy sinh dục có thể xảy ra do bẩm sinh, lão hóa, bệnh hoặc tác dụng phụ của thuốc.
Testosterone là hormone sinh dục nam, đóng vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng đến nhiều đặc điểm sinh học của nam giới như: (1)

Khả năng sản xuất tinh trùng.
Sự phân bổ xương, mỡ, cơ bắp trong cơ thể.
Ham muốn tình dục, chức năng cương dương.
Khả năng hình thành bộ phận sinh dục nam ở bào thai.
Thay đổi giọng nói (khiến giọng trầm hơn), kích thích phát triển lông, tóc ở nam giới khi dậy thì.

Giảm ham muốn tình dục là triệu chứng thường gặp khi nam giới mắc suy sinh dục.
Phần lớn testosterone được sản xuất ở tinh hoàn và một số ít ở tuyến thượng thận. Khi nam giới càng lớn tuổi, lượng testosterone được sản xuất sẽ càng ít. Tuyến thượng thận ở nữ giới cũng có khả năng sản xuất testosterone, nhưng không nhiều bằng nam giới.
Nguyên nhân gây suy sinh dục ở nam giới
Có hai loại suy sinh dục nam là nguyên phát và thứ phát. Suy sinh dục nguyên phát xảy ra do sự hoạt động bất thường của tinh hoàn. Suy sinh dục thứ phát xảy ra ở vùng dưới đồi (trong não) hoặc tuyến yên. Vùng dưới đồi có nhiệm vụ sản xuất hormone GnRH, báo hiệu cho tuyến yên tạo ra hormone LH và FSH. Hormone LH có nhiệm vụ báo hiệu cho tinh hoàn sản xuất testosterone.
Cả hai loại suy sinh dục nguyên phát và thứ phát đều có thể xuất hiện do di truyền hoặc mắc phải do bệnh, chấn thương hay tác dụng phụ của thuốc. Một số nguyên nhân gây ra suy sinh dục nguyên phát phổ biến bao gồm:

Hội chứng Klinefelter: nam giới bị rối loạn nhiễm sắc thể giới tính. Cặp nhiễm sắc thể giới tính bình thường là XY, người mắc hội chứng Klinefelter có nhiều hơn 1 nhiễm sắc thể X trong cặp nhiễm sắc thể (ví dụ: XXY, XXXY).
Tinh hoàn ẩn: trong giai đoạn bào thai, tinh hoàn hình thành trong ổ bụng và di chuyển xuống vị trí cố định ở bìu. Tinh hoàn ẩn là tình trạng tinh hoàn không di chuyển xuống bìu khi sinh. Nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ gây ra suy sinh dục.
Viêm tinh hoàn do quai bị: virus quai bị có thể gây tổn thương tinh hoàn lâu dài, ảnh hưởng đến chức năng sản xuất testosterone của tinh hoàn.
Bệnh huyết sắc tố: xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều chất sắt (Fe) trong máu, gây suy tinh hoàn hoặc rối loạn chức năng tuyến yên.
Chấn thương tinh hoàn: tổn thương ở tinh hoàn có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sản xuất testosterone.
Điều trị ung thư: liệu pháp hóa trị hoặc xạ trị trong điều trị ung thư có thể cản trở quá trình sản xuất testosterone và tinh trùng. Tác dụng của cả hai phương pháp điều trị thường chỉ tạm thời, nhưng vẫn có thể xảy ra tình trạng vô sinh vĩnh viễn.
Lão hóa: khi nam giới già đi, khả năng sản xuất testosterone sẽ suy giảm. Theo Hiệp hội Bác sĩ Nội tiết Lâm sàng Hoa Kỳ (American Association of Clinical Endocrinologists), có 30% nam giới trên 75 tuổi có mức testosterone dưới mức bình thường.

Bệnh hay chấn thương tinh hoàn có thể dẫn đến suy sinh dục.
Một số nguyên nhân gây suy sinh dục thứ phát bao gồm:

Hội chứng Kallmann: người bệnh có những bất thường ở vùng dưới đồi, khiến người mắc chậm hoặc không dậy thì, mất khứu giác, hở hàm ếch… Tỷ lệ mắc hội chứng Kallmann ở nữ và nam là khoảng 1:4.
Rối loạn tuyến yên: tuyến yên hoạt động không bình thường ảnh hưởng đến việc sản xuất testosterone và một số hormone khác. Nguyên nhân gây rối loạn tuyến yên có thể do khối u, phẫu thuật, xạ – hóa trị vùng não,…
Các bệnh viêm nhiễm: một số bệnh viêm nhiễm như bệnh mô bào Langerhans, u hạt, lao ở vùng dưới đồi, tuyến yên có thể gây suy sinh dục.
HIV/AIDS: virus HIV gây suy giảm chức năng vùng dưới đồi, tuyến yên và tinh hoàn.
Thuốc: một số loại thuốc (như thuốc giảm đau nhóm opioid – nhóm thuốc gây nghiện) có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất testosterone.
Béo phì: tình trạng thừa cân nặng có thể gây ra suy sinh dục nam.
Stress: tinh thần căng thẳng hoặc hoạt động thể chất quá mức trong thời gian dài cũng gây ra tình trạng suy sinh dục. Nguyên nhân do cơ thể tăng tiết cortisol khi căng thẳng, gây ức chế chức năng của vùng dưới đồi.

Tuyến yên có khả năng ra hiệu cho cơ thể sản xuất nhiều loại hormone quan trọng như testosterone hay estrogen.
Triệu chứng suy sinh dục ở nam giới
1. Giai đoạn bào thai
Suy sinh dục bẩm sinh có thể khởi phát từ tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu thai kỳ), hormone testosterone ảnh hưởng đến sự biệt hóa giới tính của thai nhi. Khi không có testosterone, thai nhi sẽ hình thành bộ phận sinh dục nữ. Nếu thiếu hụt testosterone, thai nhi sẽ gặp những bất thường như bộ phận sinh dục không rõ ràng, lệch lỗ tiểu. Trong tam cá nguyệt thứ 2 và 3 (6 tháng sau của thai kỳ), thiếu hụt testosterone dẫn đến dương vật nhỏ hoặc tinh hoàn ẩn.
2. Giai đoạn dậy thì
Suy sinh dục ở trẻ em thường không được phát hiện đến khi trẻ bước vào độ tuổi dậy thì. Suy sinh dục khiến trẻ chậm phát triển các đặc điểm giới tính (dậy thì muộn), gây nhiều ảnh hưởng lúc trưởng thành như:

Giọng nói cao.
Cơ bắp kém phát triển.
Bìu nhỏ, tinh hoàn và dương vật kém phát triển.
Lông mu và lông nách thưa, thậm chí không có.
Vú phát triển to (nữ hóa tuyến vú).

1. Giai đoạn trưởng thành
   Suy sinh dục nam ở người trưởng thành có nhiều biểu hiện, tùy thuộc vào mức độ, thời gian thiếu hụt testosterone. Một số triệu chứng tiêu biểu thường gặp như:

Giảm ham muốn tình dục.
Rối loạn cương dương.
Rối loạn giấc ngủ.
Cảm xúc thất thường, dễ thay đổi, thường xuyên tức giận, thậm chí dẫn đến trầm cảm.
Rối loạn vận mạch gây đau đầu.

Trong thời gian dài, nam giới có thể bị giảm khối lượng cơ, tăng mỡ, teo tinh hoàn, loãng xương, lông trên cơ thể thưa thớt hơn.
Độ tuổi nào ở nam giới có nguy cơ bị suy sinh dục?
Suy sinh dục nam có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ mắc suy sinh dục cao hơn bình thường, bao gồm: (2)

Nam giới lớn tuổi.
Người mắc béo phì.
Người mắc tiểu đường tuýp 2.

Theo ước tính, có khoảng 35% nam giới trên 45 tuổi và 30%-50% người mắc béo phì hoặc tiểu đường tuýp 2 mắc suy sinh dục.
Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc suy sinh dục ở nam giới.
Suy sinh dục nam có nguy hiểm không?
Suy sinh dục nam không gây nguy hiểm đến sự sống của người mắc. Tuy nhiên, bệnh gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống nam giới, nhất là đời sống vợ chồng và khả năng sinh sản.
Khi nào cần liên hệ bác sĩ?
Nam giới cần đi khám khi có các triệu chứng liên quan đến testosterone thấp như:

Giảm ham muốn tình dục.
Rối loạn cương dương.
Dương vật, tinh hoàn có dấu hiệu nhỏ lại.
Cảm xúc thất thường, dễ buồn bực, tức giận.
Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ.
Tuyến vú to ra, người tích nhiều mỡ dù không thay đổi lối sống.
Trẻ bị dậy thì trễ (khoảng 15 tuổi nhưng chưa dậy thì).

Ngoài ra, người mắc các bệnh như tiểu đường, béo phì, lao,… nên thường xuyên theo dõi nồng độ testosterone của bản thân.
Khi có các triệu chứng suy sinh dục, nam giới nên nhanh chóng đi khám tại các cơ sở y tế chuyên điều trị nam khoa.
1. Khám lâm sàng
Bác sĩ thường không kết luận chính xác được suy sinh dục dựa trên khám lâm sàng. Tuy nhiên, thông qua khám lâm sàng, bác sĩ có thể khai thác bệnh sử, đánh giá triệu chứng và chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng. Bác sĩ có thể nghi ngờ nam giới bị suy sinh dục thông qua các dấu hiệu như tinh hoàn nhỏ bất thường (hội chứng Klinefelter), tinh hoàn ẩn, trẻ chậm dậy thì,…
Suy sinh dục bẩm sinh ở trẻ em thường được nghi ngờ khi trẻ có những phát triển bất thường hoặc dậy thì muộn. Ở người lớn, suy sinh dục thứ phát thường không có triệu chứng quá rõ ràng, người bệnh dễ bỏ qua hoặc nhầm lẫn với bệnh khác nếu không được bác sĩ chẩn đoán.
2. Xét nghiệm cận lâm sàng
Xét nghiệm máu để đo các hormone FSH, LH và testosterone giúp phát hiện suy sinh dục bước đầu. Trong đó, hormone FSH có chức năng kích thích ống sinh tinh, đẩy mạnh sản xuất tinh trùng. Hormone LH đóng vai trò điều chỉnh chức năng tinh hoàn ở nam giới và buồng trứng ở nữ giới. FSH và LH được gọi chung là hormone gonadotropin, có tác dụng điều hòa tuyến sinh dục ở cả nam và nữ. Cả hai loại hormone đều được sản xuất ở tuyến yên.
Thông qua đánh giá nồng độ testosterone và gonadotropin trong máu, bác sĩ có thể phát hiện suy sinh dục do nguyên phát hay thứ phát, từ đó, tiến hành thêm các xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm, chẩn đoán khác để tìm nguyên nhân gây suy sinh dục ở nam giới như:

Thực hiện đo nhiễm sắc thể đồ để xác nhận hội chứng Klinefelter.
Chụp MRI hoặc CT nếu nghi ngờ người bệnh có khối u tuyến yên.
Xét nghiệm sắt (Fe) huyết thanh để xác nhận bệnh huyết sắc tố.
Đo nồng độ cortisol trong nước tiểu để phát hiện hội chứng Cushing.

Kiểm tra nồng độ testosterone thông qua xét nghiệm máu.
Cách điều trị suy sinh dục ở nam giới
Liệu pháp thay thế testosterone (testosterone replacement therapy – TRT) là phương pháp điều trị chính cho nam giới mắc suy sinh dục. Tuy nhiên, phương pháp này có thể làm suy yếu quá trình sinh tinh.
2. Đối với trẻ em
Đối với trẻ em, gần như không có biện pháp điều trị suy sinh dục an toàn, bổ sung testosterone ngoại sinh có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau. TRT có thể được dùng cho trẻ nam nếu gần 15 tuổi vẫn không có dấu hiệu dậy thì, đã được loại trừ suy tuyến sinh dục thứ phát. Đối với trẻ vị thành niên, phương pháp bổ sung testosterone được chọn thường là tiêm bắp. Liều lượng và thời gian tiêm lặp lại sẽ được chỉ định cụ thể bởi bác sĩ. (3)
Tiêm testosterone là phương pháp chính điều trị suy sinh dục ở trẻ chậm dậy thì.
2. Đối với người lớn
Nếu không quá lo ngại về khả năng sinh sản, TRT là liệu pháp đơn giản có thể dùng để điều trị suy sinh dục ở người trưởng thành. Ngoài tiêm bắp, nam giới có thể bổ sung testosterone bằng nhiều cách như:

Bôi gel testosterone 1% hoặc 1,62%.
Dung dịch lăn nách.
Thuốc đặt dưới lưỡi.
Miếng dán testosterone.
Thuốc xịt mũi.
Cấy thuốc testosterone dưới da.

Trong trường hợp mắc suy sinh dục thứ phát do tuyến yên, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp thay thế gonadotropin (bổ sung hormone FSH và LH) để tạo tín hiệu cho tinh hoàn sản xuất testosterone.
Điều trị suy sinh dục nam bằng testosterone có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

Mụn trứng cá.
Tuyến vú phát triển.
Đa hồng cầu thứ phát.
Giảm lượng tinh trùng.
Gây thuyên tắc và huyết khối (cục máu đông) tĩnh mạch.

Bổ sung testosterone ngoại sinh bằng gel bôi qua da.
Cách phòng ngừa bệnh suy sinh dục nam
Gần như không có cách ngăn ngừa tình trạng suy sinh dục nam do di truyền hoặc tổn thương tinh hoàn. Tuy nhiên, nam giới có thể giảm các yếu tố tăng nguy cơ mắc suy sinh dục bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống, nghỉ ngơi, vận động hợp lý, kiểm soát cân nặng, không để xảy ra tình trạng thừa cân.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Suy sinh dục nam tuy không nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Suy sinh dục có thể do di truyền hoặc mắc phải. Thay thế testosterone (TRT) là phương pháp điều trị suy sinh dục phổ biến nhất hiện nay, tuy nhiên, phương pháp này cũng gây ra nhiều tác dụng phụ.

Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị