Loại nào giảm viêm tốt?

Thuốc viên đặt phụ khoa là một trong những cách điều trị viêm nhiễm phụ khoa phổ biến và có hiệu quả cao khi đưa thuốc chính xác đến vùng viêm nhiễm với nồng độ cao.

Tuy nhiên, chị em không được tự ý sử dụng thuốc đặt khi chưa thăm khám để tìm ra nguyên nhân của bệnh và sử dụng thuốc không phù hợp với trường hợp bệnh của mình, sử dụng thuốc bừa bãi không theo chỉ định của bác sĩ bởi không những không mang lại hiệu quả mà còn gây nguy hiểm.

Viên đặt phụ khoa là gì?

Viên đặt phụ khoa hay viên đặt âm đạo (vagina suppositories) là thuốc thể rắn, có hình bầu dục được đưa vào âm đạo bằng tay hoặc dụng cụ chuyên dụng. Sau khi được đưa vào môi trường âm đạo, thuốc sẽ nhanh chóng tan ra và phát huy tác dụng. Vì thuốc đặt phụ khoa tan chảy bên trong cơ thể và hấp thụ trực tiếp vào máu nên phát huy tác dụng nhanh hơn thuốc uống.

BS.CKII Lê Thanh Hùng, Phó khoa Sản Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, thuốc đặt phụ khoa được sử dụng trong điều trị các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung…

Thông thường, những trường hợp viêm nhiễm nhẹ chỉ cần sử dụng thuốc đã hiệu quả. Nhưng những trường hợp viêm nhiễm nặng cần phác đồ cụ thể để điều trị dứt điểm căn bệnh. (1)

Vì thế, ngay khi nhận thấy các triệu chứng của viêm nhiễm phụ khoa, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra, xác định rõ tác nhân gây bệnh và tình trạng bệnh. Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ hướng dẫn cách điều trị viêm âm đạo phù hợp, mang lại kết quả tốt nhất.

Các loại viên đặt phụ khoa phổ biến

Hiện nay có rất nhiều loại thuốc đặt âm đạo chứa các thành phần khác nhau, phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ hướng dẫn chị em sử dụng loại thuốc phù hợp:

1. Thuốc chứa một kháng sinh

Loại thuốc đặt viêm âm đạo này chứa hoạt chất giúp tiêu diệt một tác nhân gây bệnh nhất định. Do đó, chị em cần thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết để xác định cụ thể tác nhân gây bệnh. Dựa trên kết quả đó, bác sĩ sẽ hướng dẫn chị em sử dụng loại thuốc phù hợp.

Vì là loại thuốc chứa hoạt chất tiêu diệt một loại khuẩn nhất định nên sẽ không gây hại đến các vi khuẩn có lợi khác trong môi trường âm đạo.

2. Thuốc chứa nhiều kháng sinh

Khác với loại viên đặt phụ khoa chứa một kháng sinh, loại thuốc này chứa nhiều hoạt chất để tiêu diệt nhiều tác nhân gây bệnh cùng một lúc, rất phù hợp cho những trường hợp bị viêm âm đạo do nhiều loại vi khuẩn (còn gọi là viêm âm đạo không điển hình).

Tuy nhiên, cũng vì tính năng có thể tiêu diệt nhiều vi khuẩn cùng một lúc nên loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến những lợi khuẩn ở âm đạo, làm mất cân bằng môi trường âm đạo hoặc dẫn đến bệnh lý khác.

3. Thuốc chứa hormone estrogen

Loại thuốc viên đặt âm đạo này phù hợp cho những trường hợp thiếu hụt nội tiết tố nữ estrogen như phụ nữ mang thai, cho con bú, phụ nữ bước vào thời kỳ tiền mãn kinh – mãn kinh…

Estrogen giữ vai trò giúp lớp niêm mạc âm đạo có độ dày và độ mềm mại nhất định, tiết dịch âm đạo bôi trơn đầy đủ giúp việc quan hệ tình dục được dễ dàng và trơn tru. Estrogen cũng tạo ra lượng glycogen dồi dào, tiết ra axit lactic giúp môi trường âm đạo có tính axit thuận lợi cho vi khuẩn có lợi phát triển, hạn chế vi khuẩn có hại.

Khi thiếu hụt estrogen sẽ gây trở ngại cho hoạt động tình dục, khiến các vi khuẩn có hại có điều kiện phát triển và sinh sôi mạnh hơn. Sử dụng thuốc chứa estrogen sẽ cải thiện được tình trạng này.

4. Thuốc chứa lợi khuẩn âm đạo

Lợi khuẩn âm đạo bao gồm chủ yếu là nhóm vi khuẩn Lactobacillus với khả năng sản xuất axit lactic. Điều này giúp đường sinh dục phụ nữ luôn giữ trạng thái cân bằng vi sinh trong môi trường axit, giúp bảo vệ âm đạo khỏi mầm bệnh từ môi trường. Áp dụng những cách tăng lợi khuẩn vùng kín sẽ giúp chị em phòng tránh viêm nhiễm đường sinh dục cũng như hỗ trợ quá trình đậu thai.

Vai trò của lợi khuẩn vùng kín bao gồm:

• Duy trì cân bằng vi sinh: giúp duy trì môi trường vi sinh tự nhiên trong vùng kín. Chúng tạo ra axit lactic, giúp duy trì mức độ axit pH thích hợp (từ 3,8 đến 4,5), ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại như E.coli và các loại nấm gây bệnh như Candida…
• Ngăn ngừa nhiễm trùng: lợi khuẩn vùng âm đạo giúp tạo một hàng rào bảo vệ tự nhiên để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn có hại, các tác nhân gây bệnh vào vùng kín, cạnh tranh với các vi khuẩn gây bệnh để duy trì môi trường vi sinh khỏe mạnh, giảm nguy cơ nhiễm trùng vùng kín như viêm nhiễm âm đạo hay tiết niệu.
• Hỗ trợ sức khỏe sinh sản: nhóm vi khuẩn Lactobacillus giúp duy trì môi trường vi sinh cân bằng, làm giảm nguy cơ viêm nhiễm, đồng thời tạo môi trường thích hợp cho tinh trùng sống và thụ tinh với trứng.
• Hỗ trợ hệ miễn dịch: lợi khuẩn vùng kín có khả năng tương tác với đề kháng, kích thích hoạt động của hệ miễn dịch, tạo sự cân bằng trong phản ứng viêm cũng như tương tác với tế bào miễn dịch của cơ thể. Điều này có thể giúp phòng ngừa các vấn đề viêm nhiễm, tăng khả năng phòng vệ chống lại các tác nhân gây bệnh.

Bác sĩ Thanh Hùng chia sẻ, tùy vào tình trạng bệnh và tác nhân gây bệnh mà thời gian để thuốc viên đặt phụ khoa phát huy tác dụng là khác nhau. Thông thường, thuốc có thể mất 3-7 ngày để loại bỏ tình trạng viêm nhiễm hiện có. Bác sĩ có thể kê toa thuốc trong 14 ngày đối với các trường hợp viêm nhiễm nặng.

Thời gian sử dụng viên đặt phụ khoa tối đa là 14 ngày, không được kéo dài bởi có thể gây nhờn thuốc hoặc khiến vi khuẩn có lợi ở môi trường âm đạo bị tiêu diệt, khiến tình trạng viêm nhiễm nặng nề hơn. Nếu việc sử dụng viên đặt không mang lại hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị khác phù hợp hơn.

Chị em tuyệt đối không tự ý mua thuốc hoặc sử dụng toa thuốc trị viêm âm đạo của người khác bởi việc điều trị không đúng nguyên nhân và mức độ bệnh có thể khiến bệnh nặng hơn và dẫn tới những hậu quả khó lường.

Thuốc viên đặt phụ khoa có tác dụng phụ không?

Khi sử dụng thuốc đặt viêm phụ khoa, chị em có thể gặp phải các tác dụng phụ sau:

• Đau bụng dưới: là biểu hiện thường gặp sau khi đặt viên thuốc âm đạo. Một số chị em chỉ bị đau nhẹ ở vùng bụng, số khác lại thấy hơi nóng và rát ở vùng kín. Nếu triệu chứng nhẹ và không kéo dài lâu, chị em vẫn có thể tiếp tục sử dụng thuốc. Nếu cảm thấy lo lắng, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để đổi loại thuốc khác.
• Dịch tiết âm đạo có màu sắc lạ: việc cơ thể tăng tiết bã nhờn và dịch âm đạo có màu vàng, hồng hoặc đỏ cũng khá phổ biến sau khi dùng thuốc đặt . Nếu thấy dịch âm đạo chỉ ra màu sắc khác lạ so với bình thường mà không có triệu chứng khó chịu nào khác, chị em không cần quá lo lắng.
• Chảy máu âm đạo: khác với hai triệu chứng trên, nếu bị chảy máu sau khi dùng thuốc đặt có thể là dấu hiệu báo hiệu những tổn thương bên trong âm đạo, nặng hơn tình trạng viêm nhiễm thông thường. Lúc này, chị em cần thông báo ngay với bác sĩ để được hướng dẫn điều trị khác kịp thời.

Thực tế cho thấy, phụ nữ Việt Nam đang sử dụng viên đặt âm đạo một cách tùy tiện. Khi nhận thấy các triệu chứng của viêm nhiễm phụ khoa, thay vì đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám và kiểm tra kỹ càng, nhiều chị em chọn cách tìm kiếm thông tin tự điều trị tại nhà trên mạng hoặc mua thuốc đặt tại nhà thuốc, tự ý sử dụng mà không có chỉ định của bác sĩ.

Bác sĩ Thanh Hùng nhấn mạnh, việc tự ý sử dụng thuốc đặt khi chưa thăm khám, kiểm tra xác định nguyên nhân và có chỉ định dùng thuốc của bác sĩ cực kỳ nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều biến chứng khó lường mà chính bản thân người phụ nữ sẽ gánh chịu.

Sử dụng sai thuốc trong thời gian dài không những không đem lại hiệu quả, không điều trị khỏi bệnh mà còn khiến môi trường âm đạo ngày càng mất đi độ cân bằng tự nhiên, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn có hại sinh sôi mạnh mẽ, khiến tổn thương ngày càng nặng nề và lan rộng.

Tình trạng tổn thương lan rộng vào các cơ quan sinh dục bên trong như cổ tử cung, tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng… có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình, nguy hiểm hơn là nguy cơ ung thư sinh dục.

“Phụ nữ chỉ nên sử dụng viên đặt phụ khoa sau khi đã thăm khám và được chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc vì các triệu chứng biến mất khi chưa hết liều lượng được kê toa”, bác sĩ Thanh Hùng khuyến cáo.

Hướng dẫn sử dụng thuốc đặt phụ khoa đúng cách

Dưới đây là hướng dẫn sử dụng viên đặt phụ khoa bằng cách dùng tay hoặc dụng cụ bơm chuyên dụng, chị em có thể tự đặt cho bản thân hoặc người khác như sau: (2)

1. Chuẩn bị:

• Làm sạch tay bằng xà phòng và vùng âm đạo bằng nước ấm với dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, sau đó lau khô bằng khăn sạch.
• Lấy viên thuốc ra khỏi bao bì.
• Cầm viên thuốc hoặc đặt viên thuốc vào dụng cụ bơm.

2. Đặt thuốc:

• Chọn tư thế thoải mái, tạo cho âm đạo có độ mở nhất định để đưa viên thuốc đặt viêm phụ khoa vào. Có thể nằm ngửa hoặc đứng cong đầu gối, hai chân dang rộng bằng vai.
• Nhẹ nhàng đưa dụng cụ bôi vào âm đạo, nhất pít-tông của dụng cụ hết mức để đẩy thuốc vào sâu âm đạo. Sau đó rút dụng cụ ra ngoài.
• Nếu đưa viên đặt âm đạo bằng tay, hãy dùng ngón tay của bàn tay không thuận tách môi bé sang hai bên, dùng ngón trỏ và ngón giữa của bàn tay thuận đưa thuốc vào âm đạo, dùng một ngón tay đẩy thuốc đi sâu vào bên trong rồi rút ngón tay ra ngoài.

3. Kết thúc:

Giữ tư thế nằm nghiêng trong khoảng 10-15 phút để thuốc ổn định. Nếu dụng cụ bơm thuốc có thể tái sử dụng, hãy làm sạch dụng cụ theo hướng dẫn trên bao bì. Nếu không thể tái sử dụng, hãy vứt bỏ vào sọt rác và rửa tay bằng nước ấm.

Các lưu ý khi sử dụng thuốc đặt viêm phụ khoa

Để việc sử dụng thuốc viên đặt phụ khoa được hiệu quả hơn, chị em cần ghi nhớ những điều sau: (3)

• Sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
• Thuốc đặt viêm phụ khoa có thể bị rò rỉ ra bên ngoài, do đó thời điểm đặt thuốc tốt nhất là trước khi đi ngủ để giữ thuốc được ổn định. Có thể đeo băng vệ sinh để bảo vệ ga giường hoặc quần áo.
• Để giữ viên thuốc không bị tan chảy trước khi sử dụng, hãy bảo quản thuốc ở ngăn mát tủ lạnh hoặc nơi mát mẻ. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và bảo quản được in trên bao bì.
• Không đặt thuốc khi trong kỳ kinh nguyệt. Nếu mới đặt thuốc mà đến kỳ kinh, có thể sử dụng băng vệ sinh, không sử dụng tampon khi sử dụng thuốc đặt bởi băng vệ sinh có thể hấp thụ một số loại thuốc, điều này làm giảm tác dụng của thuốc.
• Trong quá trình sử dụng thuốc đặt  điều trị viêm nhiễm, cần kiêng quan hệ tình dục tuyệt đối để thuốc phát huy tác dụng, tránh tình trạng lây nhiễm qua lại khiến bệnh kéo dài dai dẳng.
• Theo dõi các dấu hiệu của cơ thể sau khi đặt thuốc. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường, hãy thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn đổi loại thuốc đặt phụ khoa khác hoặc phương pháp điều trị khác phù hợp hơn.

Hy vọng qua bài viết này chị em đã biết cách sử dụng viên đặt phụ khoa đúng cách để phát huy hiệu quả điều trị tối đa. Quan trọng nhất, chị em cần ghi nhớ thuốc đặt phụ khoa chỉ phát huy tác dụng khi điều trị đúng nguyên nhân và tình trạng bệnh. Do đó, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu viêm nhiễm phụ khoa, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra và hướng dẫn điều trị hiệu quả!