Nang nhái sàn miệng: Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị #NangNháiSànMiệng #DấuHiệuNangNháiSànMiệng #NguyênNhânNangNháiSànMiệng #ĐiềuTrịNangNháiSànMiệng

Dù nang nhái sàn miệng là 1 bệnh không phổ biến nhưng chúng lại gây ra nhiều sự khó chịu cho người bệnh khi mắc phải. Vậy nang nhái sàn miệng là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và điều trị bệnh ra sao? BS.CKI Lê Ngọc Vinh, khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và PKĐK Tâm Anh Quận 7 sẽ thông tin đến độc giả qua bài viết sau.

Nang nhái sàn miệng là gì?

Nang nhái sàn miệng là nang hình thành tại vùng sàn miệng và không đau. Bề mặt nang có màu tím nhạt giống bụng con nhái và có ranh giới rõ. Các cấu trúc nang có nhiều kích cỡ khác nhau, từ nang nhỏ trong sàn miệng đến nang lớn có thể kéo dài đến tận cổ. Có nhiều cách để điều trị nang nhái sàn miệng, tùy thuộc vào kích thước các nang và các trang thiết bị y tế. Trong đó phổ biến nhất là phẫu thuật cắt nang vùng sàn miệng.

Dấu hiệu của bệnh nang nhái sàn miệng

Nang nhái sàn miệng thường có các biểu hiện như sau:

• Sàn miệng có khối phồng, kích thước khoảng 1-3cm, hoặc cũng có thể lớn hơn.
• Niêm mạc mỏng và căng, có khả năng tự vỡ ra dịch nhầy trong giống như lòng trắng trứng. Chất nhầy này chứa albumin và mucin, nếu không được điều trị hiệu quả dễ nhiễm khuẩn hay tái phát bệnh.
• Trường hợp nang phát triển lớn có thể lấn qua đường giữa, làm lệch lưỡi và ảnh hưởng chức năng răng.
• Bề mặt khối phồng màu tím nhạt trông giống bụng nhái, có ranh giới rõ.
• Thể lâm sàng hiếm gặp nhất là nang nhái ở cổ, hình thành khi nang phát triển xuyên qua cơ hàm móng, hình thành khối phồng ở vùng cổ.

Nguyên nhân gây nang nhái sàn miệng

Có 3 tuyến nước bọt chính trong khoang miệng, được ghép với nhau kế bên hàng trăm tuyến nước bọt phụ dẫn thoát trực tiếp vào miệng. Các tuyến nước bọt có vai trò cung cấp độ ẩm cho khoang miệng.

Sự tắc nghẽn ống dẫn tuyến nước bọt nhỏ và sự thoát dịch chất nhầy ở các mô xung quanh dễ dẫn đến viêm niêm mạc. Tương tự, các tuyến nước bọt dưới lưỡi cũng diễn ra quá trình này, nên thay vì thoát vào tầng sâu của nang miệng thì sẽ hình thành nang nhái sàn miệng. (1)

Một số ống nước bọt có thể chảy vào ống Wharton (ống dẫn dưới hàm) và trở thành nang giả, là những cấu trúc dạng nang tuy nhiên chúng lại không có biểu mô. Chúng vẫn có thể nhìn thấy như nang vùng sàn miệng khi có thêm vách ngăn, đồng thời ngày càng mở rộng.

Chẩn đoán nang nhái sàn miệng

Trước tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng để quan sát vùng miệng. Sau đó, để đánh giá về cấu trúc nang nhái sàn miệng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh chụp cộng hưởng từ có cản quang vùng cổ hoặc chụp cắt lớp vi tính. Dựa vào kết quả soi chụp bác sĩ sẽ tiến hành lên phác đồ điều trị hoặc can thiệp phẫu thuật sau đó.

Nang nhái sàn miệng có thể tự khỏi được không?

Thông thường nang nhái sàn miệng có khả năng tự biến mất mà không cần điều trị. Bởi vì đây là nang lành tính nên chúng thường không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Vì vậy khiến nhiều người chủ quan và không đi khám bệnh.

Tuy nhiên một số trường hợp nghiêm trọng, nang nhái sàn miệng ngày càng phát triển. Thậm chí có trường hợp nang tồn tại trong thời gian dài, không có dấu hiệu chấm dứt. Điều này gây ra nhiều bất tiện trong đời sống sinh hoạt, ăn uống và giao tiếp của người bệnh.

Vì vậy khi gặp các triệu chứng như trên người bệnh không nên chủ quan mà nên đến ngay bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt để được chẩn đoán, tư vấn và có hướng điều trị tốt nhất. Lưu ý rằng người bệnh không nên tự ý chọc vỡ nang, tăng nguy cơ nhiễm trùng và rủi ro tái phát bệnh.

Phương pháp điều trị nang nhái sàn miệng

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ sử dụng một trong các phương pháp điều trị sau đây

• Phẫu thuật cắt nang: điều trị khi nang còn nhỏ, chưa liên quan hay ảnh hưởng đến tuyến nước bọt dưới.
• Phẫu thuật cắt nang và các tuyến nước bọt dưới lưỡi: điều trị khi nang có kích thước trung bình, liên kết hoặc ảnh hưởng đến tuyến nước bọt dưới lưỡi.
• Phẫu thuật mở nang:
  • Khi nang có kích thước lớn dễ gây chèn ép và suy giảm chức năng của khoang miệng.
  • Nang lớn và tình trạng sức khỏe của người bệnh không cho phép ca phẫu thuật kéo dài.
  • Bác sĩ tiến hành khâu nối mỗi bên mép bao với mép niêm mạc sàn miệng, mục đích để mở khoang bao ra trong khoang miệng.

Khi gặp các dấu hiệu trên, bạn cần đi khám bác sĩ để được bác sĩ tiến hành thăm khám, chẩn đoán tình trạng, đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, và chỉ định thăm khám phụ trợ lâm sàng nếu cần thiết để điều trị hiệu quả, tránh cho bệnh tái phát.

Nang nhái sàn miệng có tái phát không?

Thông thường phương pháp điều trị bệnh nang nhái sàn miệng là cắt bỏ nang hoặc mở thông nang. Sau phẫu thuật vẫn tồn tại một tỷ lệ nhất định nang nhái sẽ tái phát. Muốn giảm tỷ lệ này cần phẫu thuật điều trị mở rộng ra vùng tuyến nước bọt dưới lưỡi. Khi thấy bệnh tái phát, bạn nên đến bệnh viện để được khám và tư vấn nếu cần phẫu thuật lại.

Cách phòng ngừa nang nhái sàn miệng

Hiện nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra nang nhái sàn miệng. Nên kết hợp chế độ ăn uống hợp lý và thường xuyên tập luyện thể dục để nâng cao sức đề kháng, đồng thời nên khám nha sĩ định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để được theo dõi và thăm khám từ khi bệnh đang ở giai đoạn sớm để điều trị kịp thời, tránh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm về sau.

Phương pháp điều trị nang nhái sàn miệng

Có 3 cách để phẫu thuật nang nhái sàn miệng:

1. Dẫn lưu nang

Dùng để điều trị nang nhái sàn miệng có cấu trúc đơn giản có thể được điều trị theo nhiều cách khác nhau. Phương pháp nhẹ nhàng nhất chính là dẫn lưu nang. Bước đầu tiên khi thực hiện thủ thuật này là người bệnh sẽ được gây tê bằng thuốc giảm đau tại chỗ Lidocain 1%. Phần niêm mạc trung tâm nang nhái sàn miệng sau đó được cắt thành hình elip có kích thước 5 x 5 mm. Mô này sẽ được gửi đi để thực hiện giải phẫu bệnh học.

Sau khi chất dịch bên trong đào thoát ra ngoài, bác sĩ sẽ tiến hành khâu lại bằng chỉ khâu Vicryl 4-0 mỗi bên nhằm giúp ống tuyến nước bọt dẫn lưu chất nhầy vào sàn miệng liên tục.

2. Cắt bỏ nang nhái sàn miệng và tuyến dưới lưỡi

Trong hầu hết trường hợp, phương pháp loại bỏ hoàn toàn nang nhái sàn miệng hoặc các nang giả thuộc tuyến dưới lưỡi là phương pháp điều trị được ưu tiên. Khác với các tuyến nước bọt lớn khác, tuyến dưới lưỡi luôn duy trì sự tiết chất nhầy không ngừng. Khi các ống dẫn lưu bị tổn thương hoặc tắc nghẽn, chất nhầy tích tụ, tạo đường rò và lâu ngày hình thành nang giả.

Trước phẫu thuật cắt nang vùng sàn miệng, người bệnh được gây mê toàn thân và đặt nội khí quản để đảm bảo an toàn. Vị trí nang sẽ được đánh dấu kỹ lưỡng dựa trên theo kế hoạch. Lidocain 1% phối hợp epinephrine thường được sử dụng tại vùng mổ để giảm đau và hạn chế chảy máu.

Phẫu thuật bắt đầu bằng 1 đường rạch hình elip quanh nang. Trong quá trình này, bác sĩ phẫu thuật cần bóc tách cẩn thận để tránh tổn thương dây thần kinh thanh quản, vì tuyến dưới lưỡi nằm sát với dây thần kinh này. Tiếp theo, tuyến dưới lưỡi được tách rời khỏi dây thần kinh thanh quản và nang nhái được giải phóng khỏi vùng cơ sàn miệng cũng như viền bên của hàm dưới. Sau khi hoàn thành, bác sĩ sẽ đóng vết mổ bằng phương pháp đóng lỏng bằng chỉ khâu Vicryl 4-0 để đảm bảo hồi phục.

Dù phẫu thuật viên cố gắng loại bỏ hoàn toàn các phần của nang giả, việc sót lại một số mảnh nhỏ hoặc nang vỡ là điều bình thường và không ảnh hưởng đáng kể đến kết quả.

3. Phẫu thuật cắt rộng

Trường hợp nang đi xuyên qua hoặc xung quanh lớp cơ sàn miệng, lúc này nang sẽ có dạng lõm xuống, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp cắt rộng. 1 đường rạch rộng khoảng 2 ngón tay được thực hiện dưới phạm vi nang. Các lớp cơ ở sàn miệng sau đó được bóc tách cẩn thận để lộ lớp vỏ của nang mà không gây tổn thương dây thần kinh hạ vị.

Quá trình phẫu thuật bao gồm việc bảo vệ các cấu trúc liên quan, bao gồm nhánh của động mạch mặt và mô mềm quanh tuyến dưới hàm. Bác sĩ sử dụng đầu dò để định vị ống Wharton nhằm hỗ trợ việc loại bỏ tuyến dưới lưỡi và phần nang còn lại.

Cuối cùng, vết mổ được khâu lại theo từng lớp, bảo vệ các dây thần kinh ngôn ngữ, hạ vị và ống Wharton. Vết thương ở phần cổ cũng được khâu thành 1 đường dẫn tự nhiên ra sàn miệng, giúp hồi phục an toàn.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thêm thông tin về bệnh nang nhái sàn miệng cho quý độc giả. Quan trọng khi phát hiện ra răng miệng có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, người bệnh nên đến khám tại bệnh viện ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.