Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa căn bệnh #NguyênNhânDấuHiệuPhòngNgừa

Viêm túi mật do sỏi là bệnh lý thường gặp, xảy ra do sỏi làm tắc nghẽn ống túi mật. Tình trạng này cần được điều trị kịp thời để tránh dẫn đến biến chứng hoại tử, thủng túi mật và nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc hoặc phải can thiệp phẫu thuật để kiểm soát viêm nhiễm.

viêm túi mật do sỏi

Viêm túi mật do sỏi là gì?

Viêm túi mật do sỏi là tình trạng túi mật bị viêm do sỏi mật hình thành, ngăn chặn đường vận chuyển dịch mật tự nhiên, dẫn đến tích tụ dịch mật và gây viêm túi mật. Bệnh lý này nếu không đi kèm biến chứng thường có tiên lượng tốt. Ngược lại, khi xảy ra biến chứng hoại tử/ thủng túi mật, tiên lượng sẽ kém hơn.

bị viêm túi mật
Viêm túi mật cấp tính xảy ra do sỏi làm tắc nghẽn con đường vận chuyển mật tự nhiên

Nguyên nhân viêm túi mật do sỏi

Nguyên nhân của tình trạng viêm túi mật do sỏi là do sỏi làm tắc nghẽn ống túi mật. Thông thường, dịch mật được sản xuất ở gan, đi xuống ống mật và lưu trữ trong túi mật. Sau khi cơ thể thu nạp thức ăn, đặc biệt là đồ ăn cay hoặc nhiều dầu mỡ, túi mật sẽ thực hiện cơ chế làm rỗng mật, dịch mật theo ống mật đi vào tá tràng, nhằm hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. (1)

Túi mật không chỉ lưu trữ mật mà còn có chức năng cô đặc mật. Mật cô đặc dễ kết tủa tạo thành sỏi khi mất cân bằng nội môi, xảy ra do ứ đọng dịch mật hoặc bão hòa cholesterol và lipid từ gan, quá trình cô đặc và tạo mầm tinh thể cholesterol bị gián đoạn.

banner khai trương tâm anh quận 8 mb

Nhận biết dấu hiệu viêm túi mật do sỏi

Triệu chứng phổ biến nhất của viêm túi mật do sỏi là đau bụng trên, có thể đi kèm các biểu hiện:

  • Cơn đau bắt đầu ở vùng thượng vị, sau đó khu trú ở góc phần tư phía trên bên phải. Cơn đau lan lên vùng vai phải hoặc xương bả vai
  • Buồn nôn và nôn mửa
  • Sốt
  • Vàng da (nếu có biến chứng)

Chẩn đoán viêm túi mật do sỏi

1. Kiểm tra sức khỏe

Trong quá trình kiểm tra sức khỏe, người bị viêm túi mật do sỏi thường cho thấy các dấu hiệu thực thể như sau:

  • Sốt
  • Nhịp tim nhanh
  • Các dấu hiệu kích thích phúc mạc: Đau nhiều ở hạ sườn phải hoặc vùng thượng vị, thường có phản ứng thành bụng.
  • Sờ thấy túi mật căng và đau
  • Vàng da (Khoảng 15% trường hợp)

Tuy nhiên, các trường hợp không có dấu hiệu thực thể cũng không thể loại trừ chẩn đoán viêm túi mật. Viêm túi mật cấp tính do sỏi có thể biểu hiện khác nhau ở từng nhóm người bệnh, chẳng hạn như:

  • Người cao tuổi (đặc biệt là người mắc bệnh tiểu đường): Triệu chứng thường mơ hồ, không có biểu hiện rõ rệt về bệnh sử và thể chất như đau, sốt. Đau khu trú là dấu hiệu điển hình nhất. Tình trạng viêm có thể diễn tiến nghiêm trọng nhanh chóng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm.
  • Trẻ em: Không có triệu chứng rõ ràng, khó phát hiện, bệnh thường xảy ra ở người mắc bệnh hồng cầu hình liềm hoặc được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đường tĩnh mạch trong thời gian dài, dị tật đường mật bẩm sinh…

Sau khi khám sức khỏe, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm sau đây để chẩn đoán chính xác bệnh viêm túi mật do sỏi:

  • Xét nghiệm máu: Tăng bạch cầu, nồng độ Alanine aminotransferase (ALT) và aspartate aminotransferase (AST) tăng cao cho thấy túi mật bị viêm hoặc ống mật chủ bị tắc nghẽn.
  • Xét nghiệm bilirubin: Giúp chẩn đoán tắc nghẽn ống mật chủ.
  • Xét nghiệm Amylase/lipase: Đánh giá biến chứng viêm tụy cấp, viêm túi mật (nồng độ amylase tăng nhẹ).
  • Xét nghiệm phân tích nước tiểu: Giúp loại trừ bệnh viêm bể thận và sỏi thận.

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh cũng có thể được chỉ định thực hiện, bao gồm:

sub kênh tiêu hóa tâm anh
  • Chụp X-quang bụng thường quy
  • Siêu âm bụng
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) vùng bụng
  • Chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP)
  • Xạ hình đồng vị gan mật
  • Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP)
chẩn đoán viêm túi mật do sỏi
Siêu âm bụng chẩn đoán viêm túi mật cấp

Viêm túi mật do sỏi có biến chứng không?

Bất kể nguyên nhân tắc nghẽn túi mật là gì, tình trạng phù nề thành túi mật về lâu dài cũng sẽ gây thiếu máu cục bộ thành túi mật, dẫn đến hoại tử. Túi mật bị hoại tử dẫn đến thấm mật phúc mạc, làm tăng nguy cơ vỡ túi mật, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Một số biến chứng nghiêm trọng khác có thể kể đến như:

  • Tổn thương gan, ống mật hoặc tuyến tụy (viêm tụy cấp)
  • Ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa, làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng ở ruột non
  • Viêm mạn tính dẫn đến xơ hóa túi mật (sẹo) và suy giảm chức năng túi mật
  • Thủng túi mật, dẫn đến nhiễm trùng khoang bụng (viêm phúc mạc mật)
  • Viêm phúc mạc do viêm túi mật có nguy cơ dẫn đến áp xe ổ bụng hoặc nhiễm trùng máu
điều trị viêm túi mật do sỏi
Điều trị viêm túi mật do sỏi kịp thời để tránh biến chứng đe dọa đến tính mạng

Điều trị viêm túi mật do sỏi

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của viêm túi mật cũng như biến chứng đi kèm, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị hiệu quả. Đối với trường hợp viêm túi mật nhẹ, không biến chứng, điều trị ngoại trú là phương án phù hợp nhất. Một số loại thuốc có thể được chỉ định bao gồm:

  • Levofloxacin và metronidazole: Chống lại vi sinh vật gây viêm.
  • Thuốc chống nôn (promethazine/ prochlorperazine): Kiểm soát triệu chứng buồn nôn, ngăn ngừa rối loạn điện giải.
  • Thuốc giảm đau (oxycodone/acetaminophen)

Trong hầu hết các trường hợp viêm túi mật cấp tính do sỏi, điều trị ban đầu là nghỉ ngơi, bù nước qua đường tĩnh mạch, cân bằng điện giải, giảm đau và truyền kháng sinh qua đường tĩnh mạch. Nếu nghi ngờ nhiễm trùng đường mật, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kháng sinh cho vi khuẩn đường ruột gram âm và vi khuẩn kỵ khí, bao gồm:

  • Piperacillin-tazobactam, ampicillin-sulbactam hoặc meropenem (dùng trong những trường hợp nghiêm trọng, có khả năng đe dọa đến tính mạng)
  • Phác đồ thay thế: Cephalosporin thế hệ thứ ba kết hợp với metronidazole
  • Bù nước và điện giải (phục hồi sự ổn định huyết động)
  • Kích thích co bóp túi mật hàng ngày bằng cholecystokinin tiêm tĩnh mạch (CCK) để ngăn ngừa hình thành cặn túi mật ở người bệnh dùng nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đường tĩnh mạch.

Các phẫu thuật và can thiệp có thể được sử dụng trong điều trị viêm túi mật gồm:

  • Phẫu thuật nội soi cắt túi mật (tiêu chuẩn vàng trong điều trị viêm túi mật cấp)
  • Dẫn lưu túi mật xuyên gan qua da (những trường hợp nặng, không chịu được cuộc mổ)
  • Dẫn lưu túi mật qua siêu âm nội soi
  • Phẫu thuật mở cắt túi mật (hiện nay ít sử dụng)

Phòng ngừa viêm túi mật do sỏi

Biện pháp hiệu quả để phòng ngừa viêm túi mật do sỏi là giảm nguy cơ hình thành sỏi mật bằng các cách sau đây: (2)

  • Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, đặc biệt cần hạn chế ăn thực phẩm giàu cholesterol (yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật).
  • Duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân, béo phì
  • Tập thể dục thường xuyên để duy trì sức khỏe tốt
  • Tránh chế độ ăn kiêng giảm cân nhanh, ít calo, thay vào đó nên xây dựng kế hoạch giảm cân từ từ để ổn định cân nặng.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) thuộc Hệ thống BVĐK Tâm Anh là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Các bác sĩ Khoa Ngoại Tổng hợp cũng dẫn đầu với các kỹ thuật hiện đại trong phẫu thuật nội soi ổ bụng với các tên tuổi chuyên gia như TTƯT.PGS.TS Triệu Triều Dương, ThS.BS.CKII Nguyễn Văn Trường, ThS.BS Lê Văn Lượng… Các chuyên gia thuộc lĩnh vực nội soi tiêu hóa tiêu biểu như TS.BS Vũ Trường Khanh, BSNT Đào Trần Tiến, BSNT Hoàng Nam, BS.CKII Bùi Quang Thạch…

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến bệnh viêm túi mật do sỏi và phương pháp điều trị hiệu quả. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, bạn đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để chủ động theo dõi, phát hiện bệnh từ sớm, nhằm hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa căn bệnh #NguyênNhânDấuHiệuPhòngNgừa


Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức

Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.

Gửi phản hồi

Xem chi tiết ở đây

Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức

Đăng ký ngay để tiếp tục đọc và truy cập kho lưu trữ đầy đủ.

Tiếp tục đọc