Phình mạch vành khổng lồ ở tuổi U40: Bài học đắt giá từ 20 năm hút thuốc lá

Phình mạch vành khổng lồ ở tuổi U40: Bài học đắt giá từ 20 năm hút thuốc lá

Hút thuốc lá suốt 20 năm, một người đàn ông 36 tuổi đã phải đối mặt với cơn nhồi máu cơ tim cấp. Đáng chú ý, các bác sĩ không chỉ phát hiện mạch vành bị tắc nghẽn mà còn bị phình to gấp đôi, một tình trạng hiếm gặp và nguy hiểm.

Theo ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, phình (giãn) mạch vành là tình trạng động mạch vành bị phình to bất thường, mất khả năng co bóp như bình thường. Đây là hậu quả nghiêm trọng của việc tích tụ các mảng xơ vữa, tổn thương thành mạch, và các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, tăng huyết áp, hoặc bệnh mạch vành.

Trường hợp này không chỉ là lời cảnh tỉnh về tác hại của thuốc lá mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tầm soát sớm các bệnh lý tim mạch, đặc biệt ở người trẻ tuổi. Các chuyên gia khuyến cáo, việc từ bỏ thói quen hút thuốc, duy trì lối sống lành mạnh, và thăm khám định kỳ có thể giúp ngăn ngừa những biến chứng đáng tiếc.

Hashtag:
#PhìnhMạchVành #NhồiMáuCơTim #BệnhTimMạch #TuổiU40 #HútThuốcLá #CảnhGiácSứcKhỏe #PhòngNgừaBệnhTim #SốngLànhMạnh

                                                                                        Hút thuốc lá 20 năm, người đàn ông 36 tuổi khởi phát nhồi máu cơ tim cấp, bác sĩ phát hiện mạch vành không chỉ tắc mà còn phình to gấp đôi.

Ngày 26/12, ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thông tin, phình (giãn) mạch vành xảy ra khi động mạch vành bị phình to, không thể trở về kích thước bình thường do mất độ đàn hồi vốn có. Ở những vị trí động mạch vành bị giãn, kích thước mạch vành lớn hơn 50% so với các đoạn mạch bình thường. Mạch vành phình trên 8 mm được gọi là phình mạch vành khổng lồ. Nguyên nhân phổ biến nhất ở người lớn là xơ vữa động mạch, chiếm đến 50% số ca.
Cách nhập viện 4 giờ, anh Hùng đau vùng sau xương ức, khó thở. Vì sắp lên máy bay nên anh xoa ngực liên tục, hít thở sâu, cố chịu đựng triệu chứng. Suốt hai giờ ngồi máy bay, cảm giác đau từ âm ỉ chuyển sang quặn thắt từng cơn kèm khó thở nghiêm trọng. Khi vừa đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất, anh được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu.
Bác sĩ Minh cho biết điện tâm đồ ghi nhận dấu hiệu nhồi máu cơ tim cấp giờ thứ tư. Anh Hùng hút thuốc lá rất nhiều (hơn 1 gói mỗi ngày trong gần 20 năm). Năm 2020, anh từng nhập viện trong trạng thái mệt, gần ngất, bác sĩ chụp mạch vành chẩn đoán phình mạch vành (không hẹp nặng động mạch vành). Anh được kê toa thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc điều hòa nhịp tim… nhưng không uống đầy đủ, có thời điểm ngưng hẳn, tiếp tục hút thuốc lá.
Bác sĩ Minh chỉ định chụp mạch vành khẩn cho anh Hùng, xác định cả mạch vành trái và phải đều phình lớn, tắc hoàn toàn động mạch vành phải với rất nhiều huyết khối. “Rất may vì bệnh nhân có cơn nhồi máu cơ tim cấp nên đến viện kịp thời. Nếu để một thời gian nữa, huyết khối hình thành nhiều hơn lấp kín lòng mạch vành phải gây tắc nghẽn, dẫn tới thiếu máu cơ tim nghiêm trọng, rối loạn nhịp nguy hiểm. Đồng thời, nguồn cung cấp máu cho cơ tim bị mất đột ngột có thể đe dọa tính mạng người bệnh”, bác sĩ Minh nhận định.
Ê kíp hội chẩn để tìm phương án điều trị tối ưu. Qua khảo sát siêu âm lòng mạch, ghi nhân động mạch vành phải bị xơ vữa nặng kèm lòng mạch bị xé rách. Các bác sĩ thống nhất trường hợp này không thể chữa trị nội khoa vì không giải quyết được tận gốc vấn đề. Anh Hùng buộc phải can thiệp nong mạch hoặc phẫu thuật bắc cầu.
Động mạch vành phải của bệnh nhân xuất phát cao bất thường ở động mạch chủ, huyết khối lại bít kín lòng mạch vành. Nếu can thiệp, không cẩn trọng sẽ làm huyết khối theo ống thông trôi lên động mạch não gây nhồi máu não, hoặc trôi xuống động mạch ngoại biên làm tắc dòng máu nuôi chi. Nếu phẫu thuật bắc cầu thì bệnh nhân còn trẻ, khả năng tái hẹp mạch vành, cầu nối cao, khi đó sẽ phải mổ thêm nhiều lần. Sau khi cân nhắc, tính toán kỹ về mặt lợi ích – hạn chế của mỗi phương pháp, bác sĩ quyết định can thiệp, tránh cuộc mổ lớn cho bệnh nhân.
Êkíp sử dụng những bóng nhỏ để nong mạch, đồng thời dùng kỹ thuật IVUS – siêu âm trong lòng mạch nhằm đánh giá tình trạng huyết khối cũng như kích thước mạch máu. Kết quả cho thấy hai đầu mạch vành có đường kính 4.5-5 mm, chỗ phình to nhất lên đến 8.5 mm, trong khi đường kính mạch vành bình thường chỉ 3-4 mm.
Sau khi chụp mạch vành, bệnh nhân xuất hiện những cơn nhịp nhanh nguy hiểm. Trong quá trình luồn dây dẫn, xuất hiện cơn nhịp chậm kéo dài. Êkíp cố gắng tái thông mạch vành nhanh để tránh biến chứng rối loạn nhịp, ngưng tim. Huyết khối được nong dẹp bởi bóng và tan một phần bởi tiêu sợi huyết tự thân, đồng thời thuốc chống đông máu được sử dụng để ngăn ngừa hình thành thêm huyết khối. Trong vòng 45 phút, một stent đường kính 4.5 mm, dài 48 mm, nong lên với bóng đạt kích thước 5.0 mm được đặt vào đoạn động mạch vành phải bị tắc.
Anh Hùng hết hẳn cơn đau ngực, khó thở sau can thiệp, xuất viện ngay hôm sau với căn dặn bỏ hẳn thuốc lá, uống thuốc theo toa đầy đủ.
Bác sĩ Minh (ngoài cùng bên phải) cùng êkíp can thiệp đặt stent cho bệnh nhân
Bệnh phình động mạch vành thường ít biểu hiện triệu chứng, đa số bệnh nhân chỉ tình cờ phát hiện bệnh khi thăm khám, điều trị các bệnh lý khác. Phình động mạch vành được phân loại thành nhỏ (kích thước mạch dưới 5 mm), trung bình (kích thước mạch từ 5-8 mm) và khổng lồ (kích thước mạch trên 8 mm).
Có nhiều nguyên nhân gây phình mạch vành bao gồm xơ vữa động mạch, viêm mạch, dị tật bẩm sinh; chấn thương do tai nạn, va đập làm mất tính đàn hồi trên thành động mạch vành; huyết áp tăng làm thành động mạch bị tổn thương nghiêm trọng, trải qua thời gian dài suy yếu sẽ bị giãn, phình động mạch; rối loạn có liên quan đến cấu trúc của thành mạch máu; hút thuốc lá lâu năm.
Bác sĩ Minh lý giải, nicotine cùng các hóa chất độc hại trong khói thuốc là tác nhân thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa ở động mạch vành, cản trở con đường cung cấp máu cho tim. Lúc này, mạch vành kích hoạt cơ chế tự tái tạo, khiến màng đàn hồi bên trong và bên ngoài của mạch máu giãn ra gây nên chứng phình mạch vành.
Để phòng ngừa phình mạch vành, cần từ bỏ những thói quen xấu như ăn mặn, hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích, uống rượu bia, căng thẳng kéo dài vì chúng khiến huyết áp tăng cao, dễ gây giãn phình động mạch. Ngoài ra cần có chế độ tập luyện phù hợp để cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực lên các mạch máu. Khám sức khỏe định kỳ mỗi năm nhằm phát hiện kịp thời những bất thường xảy ra trên mạch vành, từ đó có biện pháp can thiệp sớm.
*Tên bệnh nhân đã được thay đổi

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

        Cập nhật lần cuối: 11:45 26/12/2024

Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Phình mạch vành khổng lồ ở tuổi U40 Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Phình mạch vành khổng lồ ở tuổi U40