Phù Hoàng Điểm: Bí Ẩn Sưng Tấy Bạn Cần Phải Biết!

Phù Hoàng Điểm: Bí Ẩn Sưng Tấy Bạn Cần Phải Biết!

Phù hoàng điểm, hay còn gọi là bệnh phù nề vùng mắt cá chân, là một tình trạng khá phổ biến nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phù hoàng điểm: nguyên nhân gây ra, các triệu chứng nhận biết và phương pháp chẩn đoán chính xác. Chúng ta cùng tìm hiểu để bảo vệ sức khỏe của mình nhé!

Phù hoàng điểm là gì?

Phù hoàng điểm là tình trạng tích tụ dịch lỏng dư thừa trong mô mềm quanh mắt cá chân, gây sưng tấy. Điều này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt cá chân. Mặc dù thường không nghiêm trọng, nhưng phù hoàng điểm cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân gây phù hoàng điểm:

Có nhiều nguyên nhân gây ra phù hoàng điểm, bao gồm:

• Thiếu hoạt động thể chất: Ít vận động khiến lưu thông máu kém, dẫn đến tích tụ dịch.
• Chế độ ăn mặn: Natri dư thừa làm cơ thể giữ nước.
• Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố và áp lực lên tĩnh mạch có thể gây phù.
• Thời tiết nóng: Nóng bức làm giãn mạch máu, tăng lưu lượng máu đến chi dưới.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây giữ nước như thuốc ngừa thai, thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
• Tắc nghẽn tĩnh mạch: Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) là một nguyên nhân nghiêm trọng cần được điều trị ngay lập tức.
• Bệnh thận: Suy thận có thể dẫn đến tích tụ chất lỏng trong cơ thể.
• Bệnh gan: Xơ gan có thể gây phù do giảm albumin trong máu.
• Suy tim: Tim không bơm máu hiệu quả dẫn đến tích tụ chất lỏng ở chi dưới.

Triệu chứng của phù hoàng điểm:

Triệu chứng chính của phù hoàng điểm là sưng tấy quanh mắt cá chân. Ngoài ra, bạn có thể gặp các triệu chứng khác như:

• Cảm giác nặng nề ở chân
• Đau nhức ở mắt cá chân
• Da căng bóng
• Lỗ chân lông khó nhìn thấy

Chẩn đoán phù hoàng điểm:

Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng, tiền sử bệnh và kết quả khám lâm sàng để chẩn đoán phù hoàng điểm. Các xét nghiệm bổ sung như xét nghiệm máu và nước tiểu có thể được thực hiện để tìm nguyên nhân gây phù.

Kết luận:

Phù hoàng điểm có thể là một dấu hiệu cảnh báo của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Nếu bạn bị phù hoàng điểm, đặc biệt là nếu kèm theo các triệu chứng khác như đau ngực, khó thở, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

#PhùHoàngĐiểm #SưngMắtCáChân #BíẨnSứcKhỏe #NguyCơSứcKhỏe #ChămSócSứcKhỏe #KiếnThứcYKhoa #SứcKhỏeCộngĐồng #PhòngBệnh #ĐiềuTrịBệnh #TưVấnY tế

Phù hoàng điểm là nguyên nhân chính gây mất thị lực ở những bệnh nhân mắc bệnh võng mạc tiểu đường, thoái hóa điểm vàng, tắc tĩnh mạch võng mạc, viêm võng mạc sắc tố… Tỷ lệ mắc bệnh trong các cuộc điều tra dân số khoảng từ 4,2 – 7,9% đối với người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và từ 1,4 – 12,8% đối với người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 [1]. Về cơ bản phù hoàng điểm có thể gây biến chứng nặng ảnh hưởng đến thị lực nên cần phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm.

Phù hoàng điểm là gì?
Phù hoàng điểm (Macular Edema) là tình trạng sưng ở một phần võng mạc (lớp mô mỏng ở phía sau mắt). Những người bị phù hoàng điểm có thể bị mờ mắt, nhìn không rõ tuy nhiên việc điều trị có thể giúp giảm sưng và ngăn ngừa mất thị lực.

Võng mạc là lớp mô mỏng ở phía sau mắt, chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu mà não có thể xử lý. Hoàng điểm (hay điểm vàng) là vùng trung tâm của võng mạc, nơi diễn ra thị lực chính xác nhất – đây cũng là loại thị lực cần thiết cho các hoạt động như đọc sách và lái xe.
Nguyên nhân gây phù hoàng điểm
Một số nguyên nhân gây phù hoàng điểm là mức độ nhẹ và tạm thời, nhưng một số khác lại nghiêm trọng và có thể cần được điều trị và chăm sóc y tế.
1. Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác
Thoái hóa điểm vàng là kết quả của sự tích tụ lâu dài các chất thải trao đổi chất bên dưới các thụ thể ánh sáng. Các mạch máu bất thường dưới điểm vàng rò rỉ chất lỏng vào điểm vàng và gây sưng [2].
Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) là nguyên nhân phổ biến nhất, những nguyên nhân gây thoái hóa điểm vàng cũng có thể do hút thuốc, tình trạng thừa cân hoặc mắc bệnh tim mạch. Các triệu chứng của thoái hóa điểm vàng bao gồm:

Mất thị lực khi nhìn thẳng về phía trước
Nhận thấy sự mờ đục trong tầm nhìn
Nhìn đường nét đôi khi bị mờ hoặc méo mó
Gặp khó khăn khi nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu
Trong bóng tối, cần đèn rất sáng để nhìn rõ
Khó phát hiện thấy khuôn mặt người đối diện

Thoái hóa võng mạc do tuổi tác với biểu hiện mất thị lực trung tâm.
2. Phù hoàng điểm do tiểu đường
Bệnh võng mạc tiểu đường xảy ra khi lượng đường trong máu cao làm hỏng các mạch máu trong mắt. Tổn thương này có thể khiến các mạch máu sưng lên và rò rỉ chất lỏng vào điểm vàng gây bệnh phù võng mạc do tiểu đường.
Cùng với tình trạng mờ mắt, các triệu chứng phổ biến khác của bệnh võng mạc tiểu đường bao gồm: Tầm nhìn mờ, nhìn thấy đốm đen, dạng sợi lơ lửng, trôi nổi trong tầm nhìn, mất thị lực theo thời gian…
3. Bệnh võng mạc do tăng huyết áp
Bệnh võng mạc tăng huyết áp được đặc trưng bởi tình trạng thiếu máu cục bộ ở màng mạch, phá vỡ hàng rào máu võng mạc bên ngoài và làm tổn thương biểu mô sắc tố võng mạc.
4. Viêm võng mạc sắc tố
Viêm võng mạc sắc tố (RP) là tình trạng làm tăng nguy cơ tổn thương võng mạc do một số loại thuốc, nhiễm trùng hoặc chấn thương do đột biến gen. Các triệu chứng bệnh RP bao gồm:

Khó nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc mờ
Khó điều chỉnh tầm nhìn từ ánh sáng mờ chuyển sang ánh sáng đủ
Người bệnh bị mất thị lực ngoại vi dọc theo phía trên, phía dưới và hai bên của trường thị giác
Người bệnh bị mất khả năng phân biệt màu sắc

1. Viêm màng bồ đào
   Viêm màng bồ đào là tình trạng viêm bên trong mắt xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công mô mắt. Nó có thể gây sưng ở bất kỳ phần nào của mắt, bao gồm cả điểm vàng và một số trường hợp gây bệnh phù hoàng điểm ở mắt.
2. Tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc
   Tắc tĩnh mạch võng mạc (RVO) xảy ra khi các tĩnh mạch ở võng mạc không thể dẫn máu trở về tim như bình thường. Trong thời gian ngắn, dòng máu và các chất lỏng khác bị tắc nghẽn ở tĩnh mạch có thể gây ra phù hoàng điểm cấp tính. Theo thời gian, võng mạc bị thiếu máu cung cấp sẽ kích thích sự tăng sinh của các mạch máu mới bất thường và dẫn đến phù hoàng điểm mãn tính.
   Nguyên nhân gây tắc tĩnh mạch võng mạc thường là kết quả của quá trình lão hóa, tuổi cao, nhưng cũng có thể là biến chứng của bệnh tiểu đường hoặc bệnh tăng nhãn áp. Các triệu chứng của RVO có thể bao gồm: mờ mắt, đau mắt, mắt nhìn thấy những vật thể trôi nổi trong tầm nhìn.
3. Phẫu thuật mắt
   Phù hoàng điểm đôi khi xảy ra sau các phẫu thuật mắt để điều trị bệnh đục thủy tinh thể hoặc bệnh tăng nhãn áp. Ngoài ra, viêm hoặc tổn thương mô mắt sau phẫu thuật có thể gây sưng ở điểm vàng, dẫn đến mờ mắt và các triệu chứng khác của phù hoàng điểm.
4. Thuốc
   Phù hoàng điểm do thuốc có thể được kích hoạt bởi nhiều loại thuốc khác nhau. Ví dụ, epinephrine điều trị tại chỗ có liên quan đến sự phá vỡ hàng rào máu võng mạc và phù hoàng điểm sau đó. Hoặc sử dụng tamoxifen toàn thân kéo dài cũng có thể dẫn đến phù hoàng điểm. Ngoài ra, axit nicotinic toàn thân phá vỡ hàng rào máu võng mạc thông qua giải phóng prostaglandin và độc tính của tế bào Müller. Trong khi, Latanoprost tại chỗ cũng có thể gây ra sự phá vỡ hàng rào máu – nước ở mắt sau phẫu thuật sớm.
   Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh phù hoàng điểm
   Ngoài những nguyên nhân chính gây bệnh, thì còn có các yếu tố nguy cơ gây bệnh phù hoàng điểm.

Tuổi cao, dẫn đến lão hóa
Bệnh tiểu đường
Bệnh di truyền về mắt
Các bệnh lý về mạch máu
Các chấn thương mắt hay phẫu thuật mắt
Liên quan đến các khối u ở mắt hoặc bị viêm mắt

Tuổi cao dẫn đến lão hóa và làm tăng nguy cơ mắc bệnh phù hoàng điểm.
Triệu chứng phù hoàng điểm
Triệu chứng của phù hoàng điểm phổ biến nhất là nhìn mờ và tình trạng này ngày càng tệ hơn theo thời gian. Khi bị phù hoàng điểm người bệnh sẽ khó đọc chữ, khó lái xe hoặc thực hiện các nhiệm vụ cần chú ý đến chi tiết đòi hỏi phải nhìn về phía trước. Theo đó, triệu chứng phù hoàng điểm phổ biến thường bao gồm:

Tầm nhìn gợn sóng
Khi nhìn màu sắc không rõ, cảm giác màu nhạt hơn bình thường
Thay đổi bất thường khi nhìn thích thước, vật thể
Nhìn mờ và thị lực kém hơn theo thời gian
Nếu chỉ bị phù hoàng điểm ở 1 mắt sẽ khó nhận ra những thay đổi về thị lực
Tình trạng mờ mắt mức độ nhẹ hoặc nghiêm trọng hơn gây mất thị lực trung tâm

Một số biến chứng tiềm ẩn của bệnh phù hoàng điểm
Theo các bác sĩ chuyên môn, người bị phù hoàng điểm không phải lúc nào cũng nghiêm trọng. Tùy thuộc vào nguyên nhân, tình trạng bệnh ở mỗi người, đôi khi bệnh có thể khỏi chỉ bằng cách nhỏ thuốc mắt, hoặc tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, ở một số trường hợp nặng, phù hoàng điểm có thể gây biến chứng nặng như:

Tầm nhìn mờ vĩnh viễn
Gây ra những thay đổi lớn đối với trường thị giác và tầm nhìn ngoại vi, thậm chí mù vĩnh viễn

Chẩn đoán tình trạng mắt bị phù hoàng điểm
Các phương pháp chẩn đoán bệnh phù hoàng điểm thường khá đa dạng, tuy nhiên phổ biến nhất là:
1. Kiểm tra thị lực
Kiểm tra thị lực mắt là phương pháp chẩn đoán cơ bản giúp bác sĩ các định mắt của người bệnh có bị mất thị lực hay không và chẩn đoán mất thị lực liên quan đến phù hoàng điểm. Theo đó, người bệnh sẽ được che 1 mắt và kiểm tra khả năng nhìn chữ, đọc to dòng chữ nhỏ nhất mà bạn nhìn thấy trên bảng đo thị lực.
2. Chụp mạch huỳnh quang ( Fluorescein hoặc Indocyanine)
Phương pháp chụp mạch huỳnh quang cho phép bác sĩ nhìn thấy các mạch máu trong võng mạc. Để nhìn rõ các mạch máu này, bác sĩ sẽ tiêm một loại thuốc nhuộm vào cánh tay của người bệnh. Sau đó, thuốc nhuộm đi qua mạch máu từ cánh tay đến mắt. Cuối cùng, bác sĩ sẽ sử dụng máy chuyên dụng để chụp lại hình ảnh khi thuốc nhuộm chảy qua các mạch máu trong võng mạc của bạn.
3. Chụp cắt lớp võng mạc (OCT)
Chụp cắt lớp quang học (OCT) là phương pháp chẩn đoán hiện đại cho phép bác sĩ nhìn thấy phần sau mắt của bạn bằng cách chụp ảnh võng mạc và các bộ phận khác của mắt bằng một máy đặc biệt. Dựa vào đây, bác sĩ có thể quan sát thấy mức độ sưng tấy tại hoàng điểm.
4. Kiểm tra mắt bằng lưới Amster
Sử dụng lưới Amsler để xem các đường thẳng trên lưới xem có các biểu hiện tối, gợn sóng hay mờ không. Khám nghiệm này giúp bác sĩ kiểm tra xem người bệnh có bị mất thị lực trung tâm không. Lúc này, người bệnh sẽ được bác sĩ xem hình ảnh lưới, nếu một phần lưới trông gợn sóng hoặc tối, bạn có thể bị mất thị lực trung tâm và bị phù hoàng điểm.
Điều trị bệnh phù hoàng điểm
Phù hoàng điểm ngay khi phát hiện có thể được điều trị bằng nhiều cách. Trong đó, phổ biến là các cách sau:
1. Tiêm
Tiêm thuốc kháng VEGF có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của phù hoàng điểm theo thời gian. Ngoài ra, tiêm thuốc steroid cũng có thể làm giảm sưng võng mạc, giảm nguy cơ gây phù hoàng điểm. Bác sĩ sẽ tiêm những loại thuốc này vào trong mắt hoặc xung quanh mắt của bạn.
2. Thuốc nhỏ mắt
Sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa thuốc chống viêm không steroid có thể làm giảm đau và sưng liên quan đến phù hoàng điểm. Trên thực tế, thuốc nhỏ mắt có thể được sử dụng cùng với thuốc nhỏ mắt steroid để giảm viêm. Những loại thuốc này có thể giúp ngăn ngừa hoặc điều trị phù hoàng điểm do phẫu thuật.
3. Liệu pháp laser
Đối với những trường hợp bệnh bị phù hoàng điểm nặng, người bệnh có thể thực hiện điều trị bằng laser khi bị bệnh tiểu đường hoặc tắc tĩnh mạch võng mạc ở những vùng thiếu máu cung cấp và ở những vùng có mạch máu rò rỉ dai dẳng. Theo đó, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng laser nếu tiêm hoặc dùng thuốc nhỏ mắt không có tác dụng điều trị phù hoàng điểm.
4. Phẫu thuật cắt dịch kính
Phẫu thuật cắt dịch kính đôi khi được chỉ định để loại bỏ dịch kính trong suốt, dạng keo lấp đầy bên trong mắt bạn. Đây được coi là một phẫu thuật có hiệu quả cao giúp đảo ngược các triệu chứng của phù hoàng điểm và loại bỏ máu cũ và mảnh vụn tế bào [3]. Và dịch vô trùng lúc này được sử dụng để thay thế dịch kính.
Phẫu thuật cắt dịch kính được chỉ định trong một số trường hợp phù hoàng điểm nhất định.
Khi phù hoàng điểm do dịch kính kéo lên hoàng điểm, có thể cần phải thực hiện thủ thuật gọi là cắt dịch kính bằng khí nén hoặc phẫu thuật để phục hồi hoàng điểm về hình dạng bình thường (nằm phẳng). Trong quá trình cắt dịch kính bằng khí nén, một bong bóng khí nhỏ được tiêm vào mắt để giúp tách dịch kính khỏi hoàng điểm.
Trong quá trình phẫu thuật cắt dịch kính, bác sĩ phẫu thuật sử dụng các dụng cụ nhỏ để loại bỏ dịch kính khỏi mắt và bóc mô sẹo khỏi hoàng điểm. Điều này làm giảm lực kéo gây tổn thương hoàng điểm.
Câu hỏi thường gặp
1. Phù hoàng điểm có chữa được không?
Phù hoàng điểm là bệnh có thể điều trị khỏi bằng nhiều phương pháp. Bệnh đôi khi tự khỏi mà không cần điều trị y tế. Tuy nhiên nếu tình trạng mờ mắt do phù hoàng điểm trở nên tệ hơn theo thời gian thì cần liên hệ bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp như: tiêm, nhỏ mắt, sử dụng laser, hoặc phẫu thuật cắt dịch kính.
2. Bệnh phù hoàng điểm có nguy hiểm không?
Bệnh phù hoàng điểm đôi khi là kết quả tự nhiên của quá trình lão hóa và có thể không gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân gây bệnh là do một số bệnh lý khác như: tiểu đường hoặc các tình trạng tự miễn dịch… sẽ khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn và cần được chăm sóc y tế.
Một số trường hợp nặng, bệnh phù hoàng điểm nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến mất thị lực không hồi phục. Các biến chứng khác bao gồm tổn thương mô võng mạc trung tâm, teo hoàng điểm, màng trên võng mạc, thiếu máu cục bộ hoàng điểm, lỗ hoàng điểm dạng phiến và xơ hoàng điểm… Cần hết sức thận trọng.
Để đặt lịch khám bệnh với chuyên gia, bác sĩ nhãn khoa hoặc cần tư vấn về các vấn đề liên quan đến bệnh phù hoàng điểm hoặc tìm hiểu các bệnh lý khác về mắt, quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Phù hoàng điểm là bệnh xảy ra ở võng mạc, bệnh có thể đến tự nhiên hoặc do các nguyên nhân gây bệnh khác nhau. Tuy nhiên việc phát hiện và điều trị bệnh sớm sẽ giúp giảm sưng tại vùng hoàng điểm và ngăn ngừa nguy cơ mất thị lực.

Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Phù hoàng điểm là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Phù hoàng điểm là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán