Thuốc kháng sinh là một loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị các bệnh do vi khuẩn đây ra, trong đó có bệnh viêm phổi ở trẻ. Vậy điều trị viêm phổi ở trẻ em bằng kháng sinh là gì? Phương pháp này được thực hiện trong những trường hợp nào? Có gây tác dụng phụ không?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Viêm phổi ở trẻ em là gì?
Viêm phổi là một bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính ở các cơ quan bên trong phổi do sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus hoặc nấm). Khi trẻ bị viêm phổi, các phế nang chứa đầy mủ và chất lỏng, khiến việc thở trở nên đau đớn và giảm lượng oxy được hấp thụ.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm, trên thế giới ghi nhận khoảng 150 triệu trường hợp mắc viêm phổi ở trẻ, trong đó có đến 11 triệu ca cần nhập viện điều trị tích cực. Tại Việt Nam, trung bình mỗi năm nước ta có khoảng 2.0 triệu trẻ bị viêm phổi, khoảng 4000 ca tử vong, chủ yếu xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi.
Bệnh viêm phổi ở trẻ em được chia làm hai nhóm chính:
- Viêm phổi thùy: Đây là tình trạng phổi bị tổn thương tổ chức, gồm các cơ quan như phế nang, tiểu phế quản tận cùng, mô liên kết kẽ. Trẻ em có sức đề kháng kém, suy giảm miễn dịch, suy dinh dưỡng, mắc các bệnh nền liên quan đến hệ hô hấp… sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Bệnh thường xảy ra khi thời tiết thay đổi thất thường, đặc biệt vào mùa Đông Xuân.
- Viêm phế quản phổi: Đây là tình trạng nhiễm trùng cấp tính gây ảnh hưởng đến phế quản, phế nang phổi và các mô kẽ. Bệnh có tốc độ tiến triển nhanh chóng, dễ gây biến chứng nặng, thậm chí khiến trẻ tử vong nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Bệnh thường xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi, nhất là trẻ dưới 2 tháng tuổi.
“Theo số liệu, trung bình cứ 1.000 trẻ ở châu Âu thì sẽ có 40 trẻ bị bị viêm phổi. Tại Việt Nam thì tỷ lệ này có thể sẽ cao hơn vì đa số là nhiễm trùng mắc phải, trẻ bị viêm phổi tại nhà. Khi mắc bệnh, nguy cơ tử vong lên đến 9-15% đối với tất cả những trẻ dưới 5 tuổi. Cũng theo báo cáo này, tại nước ta cứ 500 trẻ dưới 5 tuổi nhập viện thì có 1 trẻ bị viêm phổi.” ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng chia sẻ.

Viêm phổi ở trẻ em có được dùng kháng sinh không?
Trên thực tế, có rất nhiều tác nhân gây viêm phổi ở trẻ em. Do đó, để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả chẩn đoán, nguyên nhân cụ thể, độ tuổi, tình trạng bệnh và thể trạng sức khỏe của trẻ.
Đối với trẻ dưới 5 tuổi, viêm phổi thường xảy ra do sự xâm nhập của vi khuẩn, điển hình như Streptococcus nhóm B, Listeria monocytogenes, H.influenza.s,… Riêng trẻ dưới 2 tháng tuổi, nguyên nhân gây bệnh phổ biến ở trẻ là vi khuẩn Klebsiella Pneumoniae, E.Coli, vi khuẩn gram (-). Đa số các trường hợp viêm phổi do vi khuẩn tiến triển bệnh nhanh, các triệu chứng diễn ra ở mức độ nặng hơn so với viêm phổi do virus. Do đó, trẻ có thể được bác sĩ chỉ định điều trị kháng sinh dự phòng sớm nếu nghi ngờ trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn gây ra. (1)
Ngoài ra, trong một số trường hợp trẻ nhiễm bệnh do virus xuất hiện bội nhiễm vi khuẩn khiến tình trạng viêm nhiễm trở nên nặng nề hơn. Lúc này, bác sĩ có thể điều trị cho trẻ bằng liệu pháp kháng sinh để ngăn ngừa bệnh gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Kháng sinh ở trẻ sơ sinh và trẻ em có khác nhau không?
Có. Xét về mặt thể trạng sức khỏe, sức đề kháng và hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ em có sự chênh lệch rõ rệt. Trẻ sơ sinh có sức khỏe yếu hơn trẻ em nên khi nhiễm bệnh do vi khuẩn, trẻ không được điều trị kháng sinh kịp thời do các nguyên nhân khách quan như chậm trễ trong khâu chẩn đoán, nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, ảnh hưởng đến phát triển tâm thần vận động, nguy cơ tử vong sẽ cao hơn. Chính vì thế, việc dùng kháng sinh cần được thực hiện theo sát phác đồ điều trị và cần được kiểm tra chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị. Bác sĩ Duy Tùng cho biết thêm.
Cách điều trị viêm phổi ở trẻ em bằng kháng sinh
Thông thường sẽ cần một khoảng thời gian nhất định để có kết quả chẩn đoán cụ thể về tình trạng bệnh của trẻ. Vì vậy, trong khoảng thời gian này, bác sĩ theo dõi và đánh giá bệnh dựa vào các triệu chứng như trẻ có thẻ khò khè hay khó thở nhiều không? Trẻ có mệt nhiều không? Tình trạng khó thở của trẻ diễn ra liên tục hay ngắt quãng, tình trạng đờm… Từ đó, bác sĩ sẽ bắt đầu các phương pháp điều trị hỗ trợ như rửa mũi cho trẻ, khí dung, vật lý trị liệu,… và có thể điều trị kháng sinh dự phòng cho trẻ khi nghi ngờ trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn hoặc khi các phương pháp hỗ trợ trên không đem lại phải hồi tốt.
Sau khi đã có kết quả chẩn đoán viêm phổi do vi khuẩn, trẻ sẽ được điều trị bằng kháng sinh trong khoảng 1-2 tuần tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh. Loại thuốc và liều lượng thuốc sẽ được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Do đó, bố mẹ cần cho trẻ uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để quá trình điều trị viêm phổi cho trẻ diễn ra nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.
Lưu ý, thuốc kháng sinh cho trẻ em có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, đau bụng, phát ban,…. Vì vậy, trong quá trình điều trị bằng kháng sinh, trẻ cần được theo dõi chặt chẽ và thông báo ngay cho bác sĩ khi trẻ có các dấu hiệu bất thường.

Các cách điều trị viêm phổi ở trẻ em khác
Bên cạnh phương pháp điều trị viêm phổi bằng kháng sinh, bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp điều trị kết hợp như:
- Điều trị dự phòng suy hô hấp;
- Thông, hút dịch mũi giúp đường thở thông thoáng;
- Cho trẻ thở oxy hoặc thở máy khi trẻ khó thở nghiêm trọng, suy hô hấp;
- Sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc giãn phế quản để trẻ cảm thấy thoải mái hơn;
- Thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ theo đúng độ tuổi;
- Cho trẻ uống đủ nước, truyền tĩnh mạch cho trẻ khi trẻ không thể tự uống nước.
Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe, bạn có thể liên hệ khoa Nhi, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin về cách điều trị viêm phổi ở trẻ em bằng kháng sinh. Thuốc kháng sinh có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn, do đó, trẻ chỉ được thực hiện phương pháp này khi có chỉ định của bác sĩ điều trị.
Phương pháp điều trị viêm phổi ở trẻ em hiệu quả bằng kháng sinh #CáchĐiềuTrịViêmPhổiỞTrẻEm
#KhángSinhhayKhôngChoTrẻEm
#ChămSócSứcKhỏeChoTrẻEm
#ViêmPhổilàGì
#LàmSaoĐểChữaKhỏiViêmPhổiChoTrẻEm
Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức
Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.