Thận Yếu: Bạn Có Biết Cơ Thể Đang Gửi Tín Hiệu Cảnh Báo?

Thận Yếu: Bạn Có Biết Cơ Thể Đang Gửi Tín Hiệu Cảnh Báo?

Việt Nam đang đối mặt với thực trạng đáng báo động: hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, mỗi năm lại có thêm 8000 ca mới. Điều đáng lo ngại là hầu hết bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn nặng, buộc phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Vậy làm sao để phát hiện sớm những dấu hiệu thận yếu? Nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh thận mạn tính là gì? Bài viết này, BS.CKII Nguyễn Hữu Nhật, Trung tâm Ti… (tiếp tục nội dung bài báo)

Hashtags:

#BenhThanManTinh #ThanYeu #SucKhoeThan #ChanDoanBenhThan #PhongBenhThan #SucKhoe #YTe #DieuTriThan #SoiThan #GhepThan #ChayThanNhanTao #LamSang #BacSi #ThongTinSucKhoe #CachPhongBenh #DauHieuThanYeu #KhamSucKhoeDinhKy #DieuTriHieuQua #CuocSongKhoeManh

Việt Nam có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính và mỗi năm có thêm 8000 ca mắc mới. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng, nhiều người cần chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Vậy dấu hiệu nhận biết thận yếu gồm những điều gì? Nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh như thế nào? Bài viết này, BS.CKII Nguyễn Hữu Nhật, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM đưa ra thông tin tổng quan vềnhững vấn đề trên.

Thận yếu là gì?
Thận yếu (bệnh thận mạn) là tình trạng 1 hoặc cả 2 quả thận không đảm bảo hoạt động tốt các chức năng chính như loại bỏ độc tố, lọc máu và thải các chất thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ ai, đặc biệt người lớn tuổi (
Thận yếu nếu không phát hiện và điều trị sớm sẽ khiến cơ thể tích tụ nhiều chất thải và gây nhiều biến chứng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. (1)
Dấu hiệu thận yếu có thể giúp nhận biết
Một số dấu hiệu thận yếu có thể giúp nhận biết, bao gồm: (2)

Tiểu nhiều lần, đặc biệt vào ban đêm.
Nước tiểu có bọt.
Màu nước tiểu thay đổi.
Khó tiểu, tiểu ít.
Huyết áp cao.
Khó thở.
Ngứa da, da khô.
Thiếu máu.
Buồn nôn, nôn.
Rối loạn tiêu hóa.
Phù nề.
Chức năng sinh lý suy giảm.
Suy nhược cơ thể.
Đau lưng, mỏi gối.
Chán ăn, ăn không ngon.
Hay chóng mặt, hoa mắt.
Đau đầu.
Mệt mỏi.
Thiếu tập trung.

Đau lưng là một trong những dấu hiệu cảnh báo thận yếu.
Nguyên nhân gây thận yếu thường gặp
Bệnh tiểu đường và tăng huyết áp là nguyên nhân phổ biến gây thận yếu và bệnh thận mạn tính. Ngoài ra, thận yếu còn do một số nguyên nhân khác gây ra. Cụ thể:
1. Bệnh tiểu đường
Tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thận mạn. Khi đường máu tăng cao (tăng đường huyết), tình trạng này diễn ra liên tục có thể làm tổn thương thận và các cơ quan khác. Dấu hiệu sớm có thể gặp trong tổn thương thận là sự xuất hiện đạm niệu.
2. Tăng huyết áp
Huyết áp cao là máu di chuyển mạnh qua các mạch máu của cơ thể. Người bệnh nếu không điều trị kéo dài, lực tác động lên mạch máu tăng lên và có thể làm tổn thương mạch máu nhỏ tại cầu thận.
3. Viêm cầu thận
Viêm cầu thận là tình trạng chức năng lọc chất thải của cầu thận hỏng. Thay vì giữ protein và tế bào hồng cầu lưu thông trong máu, các cầu thận tổn thương sẽ rò rỉ các chất cần giữ lại này vào nước tiểu. Các cầu thận tổn thương cũng không thể lọc các chất thải và để tích tụ dần trong máu. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể gây thận yếu.
4. Thận đa nang
Thận đa nang là rối loạn di truyền khiến u nang phát triển trong thận và làm gián đoạn các chức năng của cơ quan này. Đây là bệnh thận mạn tính nghiêm trọng, u nang có thể làm thận to ra, ngăn chức năng lọc chất thải ra khỏi máu và dần dẫn đến thận yếu.
5. Tắc nghẽn đường tiểu
Tắc nghẽn đường tiểu là tình trạng nước tiểu khó hoặc không thể di chuyển qua thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Tình này khiến dòng nước tiểu chảy ngược lại phía sau điểm tắc nghẽn, đến các ống nhỏ của thận, xương chậu thận làm thận sưng và tăng áp lực lên các cấu trúc bên trong. Tắc nghẽn đường tiểu nếu không điều trị có thể làm tổn thương, gây mất chức năng thận và dẫn đến thận yếu.
6. Viêm bể thận
Viêm bể thận (pyelonephritis) là tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu khi vi khuẩn xâm nhập từ bàng quang đến thận, tác nhân phổ biến nhất là vi khuẩn gram âm. Viêm bể thận cũng là một trong số nguyên nhân thận yếu.
Người đã từng sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, bao gồm cả sản phẩm không kê đơn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có nguy cơ cao mắc chứng thận yếu.
7. Thuốc
Người đã từng sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, bao gồm cả sản phẩm không kê đơn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có nguy cơ cao mắc chứng thận yếu.
8. Cơ thể mất nước thời gian dài
Cơ thể mất nước do nhiều nguyên nhân thời gian dài có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận và dần làm hỏng thận gây thận yếu. Vì vậy, uống đủ nước thường được bác sĩ khuyến khích thực hiện.
9. Lupus ban đỏ hệ thống
Lupus ban đỏ hệ thống là tình trạng gây viêm khắp cơ thể do hệ thống miễn dịch làm hỏng cơ thể thay vì bảo vệ. Hệ thống miễn dịch sẽ gây tổn thương mô, nội tạng như thận, tim, phổi, máu, da, khớp,… Vì vậy, bệnh có thể dẫn đến thận yếu.
10. Thừa cân béo phì
Thừa cân béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính trực tiếp vì liên quan đến bệnh về cầu thận và gián tiếp thông qua các bệnh khác như: xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và tiểu đường loại 2,… Khi cơ thể thừa cân, thận phải tăng cường hoạt động gấp nhiều lần để đáp ứng nhu cầu lọc máu và đào thải độc tố trong cơ thể. Vì vậy, người thừa cân béo phì sẽ có nguy cơ mắc chứng thận hư cao hơn.
11. Lão hóa
Quá trình lão hóa có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thận. Sau 50 tuổi, lưu lượng máu đến thận suy yếu dần, chức năng hoạt động của thận cũng giảm và có thể gây nhiều bệnh như: xơ hóa mạch máu thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm cầu thận, thận yếu.
12. Chế độ sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh
Người bệnh có chế độ sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh sau sẽ có khả năng gây thận yếu, cụ thể:

Uống nhiều rượu bia, chất kích thích.
Ăn mặn quá nhiều.
Thói quen lười uống nước.
Thói quen nhịn tiểu.

Thận yếu ở nam và thận yếu ở nữ có gì khác nhau không?
Thận yếu ở nam và thận yếu ở nữ có sự khác nhau về tỷ lệ mắc, tỷ lệ lưu hành, sự phát triển và kết quả của bệnh thận mạn tính. Tuy nhiên, dữ liệu từ nam và nữ thường được tổng hợp lại với nhau và các phân tích dựa trên giới tính chưa được báo cáo nhiều. (3)
Thận yếu có nguy hiểm không?
Có, thận yếu nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể sớm dẫn suy thận giai đoạn cuối, các biến chứng bệnh tim mạch, tiêu hóa,… thậm chí có thể tử vong. Vì vậy, người bệnh hãy đi tầm soát thận định kỳ hoặc đến gặp bác sĩ ngay khi có triệu chứng bất thường để được khám, chẩn đoán và lên liệu trình điều trị phù hợp.
Thận yếu cảnh báo bệnh gì?
Thận yếu cũng có thể cảnh báo người bệnh mắc:

Thiếu máu.
Nhiễm toan chuyển hóa (tích tụ axit trong máu).
Rối loạn khoáng chất và xương (khi nồng độ canxi và photpho trong máu mất cân bằng sẽ dẫn đến bệnh xương và tim).
Tăng kali máu.
Tim mạch.
Tích tụ nước trong cơ thể.
Sức khỏe tinh thần (tâm lý).

Phương pháp nhận biết thận khỏe hay yếu
Để biết thận khỏe hay yếu, người bệnh có thể thực hiện một số phương pháp xét nghiệm chẩn đoán sau:

Xét nghiệm máu: các chỉ số xét nghiệm này sẽ thấy được thận loại bỏ chất thải ra khỏi máu tốt như thế nào. Bác sĩ sẽ sử dụng cây kim mỏng để rút một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch ở cánh tay của người bệnh và mang đi phân tích tại phòng thí nghiệm.
Xét nghiệm nước tiểu: phương pháp này đo các chất cụ thể trong nước tiểu như protein hoặc máu. Người bệnh sẽ đi tiểu vào hũ chứa đặc biệt được cung cấp tại bệnh viện. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ phân tích mẫu nước tiểu của người bệnh tại phòng thí nghiệm.
Chẩn đoán hình ảnh: bác sĩ sẽ quan sát thận và các khu vực xung quanh để xác định những bất thường hoặc tắc nghẽn thông qua một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như: siêu âm thận, chụp CT tiết niệu và MRI.
Sinh thiết thận: bác sĩ sẽ lấy ra một mẫu mô thận, dưới sự hướng dẫn của các thiết bị chẩn đoán hình ảnh để đánh giá tình trạng thận và nguy cơ xuất hiện bệnh ác tính khác. Phương pháp này thường được thực hiện sau các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường khác.
Xạ hình thận: đây là kỹ thuật chẩn đoán có giá trị cao trong việc đánh giá bệnh thận. Phương pháp này sẽ cung cấp thông tin về khả năng bài tiết nước tiểu, chức năng, hình thái ở thận,…

Thận yếu có chữa được không?
Không có cách chữa khỏi chứng thận yếu (bệnh thận mạn).Tuy nhiên, nếu người bệnh được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể kéo dài thời bảo tồn, sống lâu và không có những thay đổi lớn về chất lượng cuộc sống.
Người bệnh chạy thận nhân tạo có tuổi thọ trung bình tùy lứa tuổi, người bệnh
Cách điều trị cải thiện tình trạng thận yếu
Điều trị cải thiện tình trạng thận yếu là tổng hợp của nhiều biện pháp khác nhau phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh, điều kiện sống của người bệnh. Cụ thể một số cách sau:
1. Điều trị bằng thuốc

Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị đầu tiên cho người bệnh thận yếu do nguyên nhân nhiễm trùng được xác định. Các loại thuốc được sử dụng và thời gian điều trị tùy thuộc vào sức khỏe của người bệnh và vi khuẩn được tìm thấy trong xét nghiệm nước tiểu. Cụ thể:
Thuốc lợi tiểu.
Thuốc giảm huyết áp: thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) hoặc thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARB).
Thuốc giúp giảm mức cholesterol.
Thuốc chống thiếu máu.
Thuốc chống rối loạn photpho và canxi.
Thuốc cân bằng axit uric.

Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị đầu tiên cho người bệnh thận yếu do nguyên nhân nhiễm trùng được xác định.
2. Thẩm phân
Thẩm phân giúp cơ thể lọc máu. Có 2 loại thẩm phân:

Thẩm phân máu: phương pháp này, bác sĩ sử dụng máy để làm sạch máu cho người. Hầu hết, người bệnh thường thẩm phân máu 3-4 ngày/tuần tại bệnh viện.
Thẩm phân phúc mạc (lọc màng bụng): trong thẩm phân phúc mạc, bác sĩ sẽ gắn một túi có dung dịch thẩm phân vào ống thông ở niêm mạc bụng của người bệnh. Dung dịch chảy từ túi vào niêm mạc bụng, hấp thụ các chất thải và chất lỏng dư thừa và chảy trở lại túi. Phương pháp này người bệnh đôi khi có thể thẩm phân phúc mạc tại nhà.

Hầu hết người bệnh thường thẩm phân máu 3-4 ngày/tuần tại bệnh viện.
3. Ghép thận
Bác sĩ sẽ đặt quả thận khỏe mạnh vào cơ thể người bệnh nhằm thay thế cho quả thận tổn thương. Quả thận khỏe mạnh có thể lấy từ người hiến tặng đã chết hoặc người hiến tặng còn sống.
Biện pháp ngăn ngừa thận suy yếu
Một số biện pháp ngừa thận suy yếu, bao gồm: (4)

Theo dõi và tầm soát chức năng thận định kỳ.
Với người bệnh tiểu đường hãy giữ lượng đường trong máu ở mức bình thường.
Giữ huyết áp ổn định.
Tập thể dục ít nhất 30-60 phút/ngày.
Uống đủ nước.
Đi tiểu ngay khi cần, đặc biệt cần đi tiểu sau khi quan hệ tình dục.
Giữ chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt ít muối, đường, cholesterol,…
Duy trì cân nặng hợp lý.
Thận trọng khi dùng thuốc không kê đơn.
Không hút thuốc lá.
Hạn chế tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu protein và natri.

Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia đầu ngành, khoa Ngoại Tiết Niệu tự tin làm chủ các ca phẫu thuật kể cả những trường hợp phức tạp, mở ra bước ngoặt mới trong lĩnh vực điều trị bệnh đường tiết niệu với nhiều phương pháp như nội soi tiết niệu, nội soi thận, cắt bao quy đầu, chỉnh hình dương vật, cấy ghép dương vật tự thân và cấy ghép tinh hoàn tự thân.
Ngoài ra, để giải tỏa cảm xúc hoặc thắc mắc về bệnh ung thư bàng quang, người bệnh có thể tham gia group “Hỏi đáp chuyên gia Tiết niệu – Thận học – Nam khoa”.
Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM được định hướng trở thành chuyên khoa lâm sàng mũi nhọn tại bệnh viện trong việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh đường tiết niệu ở cả nam giới và nữ giới. Bằng việc áp dụng những phương pháp chẩn đoán thăm dò chuyên sâu, phẫu thuật điều trị và chăm sóc sau điều trị tiên tiến nhất cùng sự đầu tư quy mô về cả cơ sở vật chất, hệ thống trang thiết bị hiện đại.
Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM luôn nỗ lực hết mình trong công cuộc lĩnh hội, tiếp cận và áp dụng những thành tựu y học hiện đại, trở thành đơn vị y tế hàng đầu trong lĩnh vực điều trị bệnh đường tiết niệu, giảm bớt gánh nặng cho nền y học Việt Nam, xóa bỏ nỗi lo của người bệnh. Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM bảo mật thông tin tôn trọng quyền lợi và nguyện vọng của người bệnh, hỗ trợ tư vấn và hướng dẫn người bệnh trong suốt quá trình khám và điều trị.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Thông qua bài “Dấu hiệu thận yếu: nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh”, người bệnh sẽ hiểu, nhận biết được một số triệu chứng thận yếu và đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán, tìm hiểu nguyên nhân và điều trị kịp thời. Đồng thời, để ngừa thận yếu khách hàng hãy đi tầm soát định kỳ, trao đổi với bác sĩ về thực đơn ăn uống, chế độ sinh hoạt lành mạnh để ngừa chứng thận yếu và các bệnh khác.

Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh