Thận yếu ở người già: Biến chứng nguy hiểm, phát hiện sớm để cứu mạng!

Thận yếu ở người già: Biến chứng nguy hiểm, phát hiện sớm để cứu mạng!

Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị suy thận ở người cao tuổi

Người cao tuổi mắc bệnh thận thường để lại nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Bệnh có thể tiến triển nhanh chóng dẫn đến suy thận mạn tính. Hiểu biết sớm các dấu hiệu suy thận ở người cao tuổi là chìa khóa giúp người bệnh chủ động điều trị và cải thiện chất lượng sống.

Suy thận ở người cao tuổi là gì?

Suy thận ở người cao tuổi là tình trạng thận không còn khả năng lọc máu hiệu quả như bình thường. Điều này dẫn đến sự tích tụ chất thải và chất lỏng trong cơ thể, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân suy thận ở người già rất đa dạng, có thể do tuổi tác, các bệnh lý nền như tiểu đường, huyết áp cao, viêm nhiễm đường tiết niệu,… hoặc do tác dụng phụ của thuốc.

(Phần tiếp theo của bài báo sẽ được viết ở đây, bao gồm chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị. Vui lòng cung cấp phần còn lại của bài báo để tôi có thể hoàn thành.)

Ví dụ về các Hashtag:

#SuyThanNguoiCaoTuoi #BenhThanNguoiGia #SucKhoeNguoiCaoTuoi #PhongBenhThan #DieuTriSuyThan #BienChungSuyThan #KhamSucKhoeDinhKy #BacSiThan #ThongTinSucKhoe #YteCongDong #SuaThanManTinh #CuuMang #SucKhoeGiaDinh #PhongNguaSuyThan #DieuTriHieuQua

Người cao tuổi khi mắc bệnh về thận sẽ để lại nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm. Bệnh có thể tiến triển nhanh dẫn tới suy thận mạn tính, nghiêm trọng hơn là gây tử vong. Nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh suy thận ở người cao tuổi dưới đây sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong quá trình điều trị.
Suy thận ở người cao tuổi là gì?
Suy thận ở người cao tuổi là tình trạng thận khi hoạt động lâu năm sẽ dần lão hóa theo thời gian. Khi càng lớn tuổi, kích thước của thận sẽ dần giảm đi. Khi đó, lưu lượng máu đi quan thận giảm, chức năng lọc cũng bị giảm. Do đó, nguy cơ mắc bệnh suy thận ở người già sẽ lớn hơn so với những độ tuổi khác.

Nguyên nhân gây suy thận ở người cao tuổi?
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng suy thận ở người lớn tuổi. Trong đó, một số nguyên nhân thường gặp như:

Sử dụng thuốc: Người lớn tuổi thường mắc nhiều bệnh lý. Điều này yêu cầu họ phải sử dụng một lượng thuốc lớn. Một số trường hợp còn tự ý bổ sung những loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Các loại thuốc này có nhiều cơ chế khác nhau tác động đến thận, gây tổn thương thận. Khi sử dụng lâu dài, người bệnh có nguy cơ đối mặt với biến chứng nguy hiểm của bệnh.
Ăn uống kém: Thói quen ăn uống hàng ngày không khoa học, ăn uống kém, cơ thể không còn nhiều sức đề kháng với các dịch bệnh, đào thải chất độc nên gây ra các triệu chứng bệnh ở người lớn tuổi.
Mắc các bệnh lý khác: Các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp… có khả năng gây ra tổn thương cho các mạch máu trong cơ thể, trong đó có mạch máu thận. Người lớn tuổi khi mắc những bệnh mạn tính này sẽ có nguy cơ bị suy thận rất cao. Ngoài ra, bệnh xơ cứng động mạch cũng gây tổn hại mạch máu trong thận, gây ra bệnh thận ở người lớn tuổi.

Triệu chứng bệnh thận ở người già thường gặp
Triệu chứng suy thận phát triển theo thời gian khi tổn thương thận tiến triển chậm, thường không đặc hiệu. Do thận có khả năng bù trừ tốt nên trong giai đoạn đầu, bệnh thường không có biểu hiện rõ rệt. Tới khi xuất hiện triệu chứng, bệnh đã ở giai đoạn trễ. Những dấu hiệu bệnh suy thận ở người cao tuổi có thể bao gồm: (1)

Chán ăn.
Buồn nôn, nôn.
Uể oải, ớn lạnh.
Rối loạn giấc ngủ.
Tiểu tiện bất thường: Tiểu nhiều vào ban đêm, nước tiểu bọt, lượng nước tiểu nhiều hơn hay ít hơn bình thường, màu nước nhạt hơn hay đậm hơn, nước tiểu có lẫn máu. Khi tiểu, người bệnh cảm thấy căng tức hoặc đi tiểu khó khăn.
Sa sút tinh thần, hoa mắt, chóng mặt.
Cơ bắp co giật, chuột rút.
Tay, chân, mặt, cổ bị phù.
Cảm giác ngứa dai dẳng.
Xuất hiện tình trạng đau ngực nếu có tràn dịch màng tim.
Khó thở nếu có phù phổi.
Tăng huyết áp khó kiểm soát.
Hơi thở có mùi hôi khó chịu.
Bị đau hông lưng.

Biến chứng của bệnh suy thận ở người lớn tuổi

Thiếu máu: Người lớn tuổi khi bị suy thận mạn tính thường rất dễ bị thiếu máu. Người bệnh có thể bắt đầu bị thiếu máu trong giai đoạn đầu. Tình trạng này trầm trọng hơn ở giai đoạn III, IV, V. Nguyên nhân thiếu máu là do thận giảm tạo ra erythropoietin. Quá trình tạo máu (hồng cầu) cần sự có mặt của tủy xương, được ví như nhà máy sản xuất, cần có “nguyên liệu” là các chất acid amin, vitamin; trong đó erythropoietin được ví như “dầu nhớt” cho quá trình sản xuất đó. Khi hoạt động của thận giảm, cơ thể sẽ thiếu hụt hồng cầu, gây thiếu máu.
Yếu xương: Để duy trì sự chắc khỏe cho xương, cơ thể rất cần bổ sung các chất như canxi, vitamin D, photpho. Khi thận khỏe, cơ quan này sẽ giữ cho hàm lượng canxi, vitamin D, photpho ở mức ổn định, bảo vệ sức khỏe của xương. Tuy nhiên, khi thận bị suy giảm chức năng, nồng độ photpho trong máu sẽ tăng cao, nồng độ canxi giảm xuống, dẫn đến tình trạng canxi trong xương bị lấy bớt đi để đưa vào máu, khiến xương bị yếu, dễ gãy.
Bệnh tim: Nếu thận giảm chức năng hoạt động, hệ thống hormone điều hòa huyết áp buộc phải làm việc nhiều hơn để tăng lượng máu cung cấp cho các cơ quan trong đó có thận. Lúc này, tim phải hoạt động nhiều hơn, dẫn đến bệnh tim, suy tim.
Tăng kali máu: Khi mắc bệnh, cơ thể không thể hay không đào thải hết lượng kali dư thừa, làm kali tồn tại quá nhiều trong máu. Tình trạng này có khả năng gây đau tim, thậm chí là tử vong. Triệu chứng phổ biến của tình trạng tăng kali trong máu là mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, đau nhức cơ, khó thở, nhịp tim bất thường: rối loạn nhịp, nhịp chậm và ngưng tim…
Tích tụ nước trong cơ thể: Tình trạng suy thận có thể khiến cơ thể sẽ tích tụ lượng chất lỏng dư thừa, gây ra các vấn đề ở tim, phổi, cao huyết áp… Người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như bàn chân bị sưng tấy, khó thở do phổi có nước, tim đập nhanh hơn.

Phương pháp chẩn đoán
1. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu giúp đo nồng độ creatinin. Đây là sản phẩm của quá trình chuyển hóa cơ bắp, bài tiết ra đường nước tiểu. Chỉ số này rất đáng tin cậy để đo chức năng thận và chẩn đoán suy thận cấp hoặc suy thận mạn tính. Creatinin trong máu tăng cao thường gặp trong những trường hợp suy thận do nhiều nguyên nhân gồm:

Do nguồn gốc trước thận
Do nguồn gốc tại thận
Do nguồn gốc sau thận

Nồng độ creatinin trong máu phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, khối lượng cơ. Nếu nghi ngờ kết quả creatinin trong máu, bác sĩ có thể chỉ định thêm xét nghiệm Cystatin C. Đây là xét nghiệm đặc hiệu trong phát hiện bệnh suy thận, có độ chính xác cao, không phụ thuộc vào khối lượng cơ, độ tuổi, giới tính.
2. Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm nước tiểu được thực hiện để đo lượng nước tiểu bài tiết trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ số này sẽ giúp bác sĩ xác định nguyên nhân, tình trạng và khả năng đáp ứng điều trị của người bệnh.
3. Sinh thiết thận
Phương pháp sinh thiết tế bào được thực hiện để chẩn đoán suy thận do tổn thương tại thận gây ra. Sinh thiết thận còn giúp bác sĩ chẩn đoán những nguyên nhân gây bệnh một cách chính xác. Phương pháp này được ví như “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán bệnh cầu thận hoặc phân biệt với bệnh cơ quan khác gây suy thận. (2)
4. Một số các xét nghiệm khác

Xét nghiệm urê máu: Đây là chỉ số quan trọng để xác định tình trạng bệnh, đặc biệt trong suy thận cấp. Nitơ urê được hình thành khi gan phân hủy protein, bài tiết qua đường nước tiểu khi tích tụ tới một ngưỡng nhất định. Nồng độ urê máu cao là dấu hiệu báo hiệu bệnh như suy thận, suy tim, mất nước, tắc nghẽn đường tiểu…
Xét nghiệm đo kali huyết: Khi xét nghiệm đo kali huyết cho chỉ số tăng cao, người bệnh có khả năng mắc phải suy thận cấp. Khi không chữa trị kịp thời, người bệnh có thể bị rối loạn nhịp tim, nguy hiểm tới tính mạng.
Ước tính mức độ lọc cầu thận: Dựa theo tốc độ lọc và ước tính lượng máu di chuyển qua cầu thận để xác định thận đã tổn thương ở giai đoạn nào.

5.  Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm: Phương pháp chẩn đoán này giúp phát hiện tình trạng thận ứ nước do tắc nghẽn niệu quản. Khi thận bị ứ nước hai bên có khả năng gây suy thận cấp tính hay mạn tính, phát hiện những trường hợp bệnh thận đa nang bẩm sinh, di truyền. Nếu hình ảnh siêu âm cho thấy thận có kích thước nhỏ, thay đổi cấu trúc, có nhiều nang hay mất phân biệt vỏ tủy…, đây là các dấu hiệu của bệnh thận mạn tính. Ngoài ra, siêu âm cũng giúp bác sĩ phát hiện tình trạng sỏi thận hay khối u trong thận.
Chụp CT: Chụp CT giúp bác sĩ phát hiện ung thư, các tổn thương thận, áp xe, sỏi thận…
Chụp MRI: Đây là phương pháp dùng sóng từ để tạo ra hình ảnh có độ tương phản cao, hỗ trợ chẩn đoán chính xác tình trạng tổn thực ở thận.

Phương pháp điều trị bệnh suy thận ở người già
Thông thường, điều trị suy thận bằng thuốc sẽ không đạt hiệu quả tối đa ở người cao tuổi. Phương pháp điều trị chủ yếu là kiểm soát triệu chứng, giảm biến chứng và làm chậm tiến triển của bệnh. Hiện nay có nhiều phương pháp hỗ trợ chữa trị, phổ biến nhất trên lâm sàng có 3 phương pháp:
Ghép thận
Ghép thận là quá trình cấy ghép một quả thận khỏe cho những người mắc bệnh thận ở giai đoạn cuối. Thận được dùng để tiến hành cấy ghép có thể được lấy từ người hiến tặng hay còn sống hay đã chết. Phương pháp điều trị này được bác sĩ chỉ định khi bệnh nhân ở giai đoạn cuối, khi những phương pháp lọc máu ngoài màng bụng hoặc chạy thận nhân tạo không hiệu quả.
Chạy thận nhân tạo
Chạy thận là phương pháp điều trị lọc máu ở ngoài cơ thể người bệnh thông qua máy chạy thận. Máu được rút ra từ mạch máu rồi đi qua một quả lọc máu tổng hợp. Quả lọc máu tổng hợp hoạt động như một quả thận nhân tạo. Máu sẽ được làm sạch rồi đưa trở lại vào cơ thể của người bệnh. Bác sĩ sẽ chỉ định chạy thận nhân tạo cho các trường hợp, cụ thể:

Người bệnh xuất hiện biến chứng gây rối loạn chức năng não.
Tăng kali trong máu mà điều trị nội khoa không đáp ứng.
Có biểu hiện toan máu mà điều trị nội khoa không đáp ứng.
Hệ số thanh thải creatinin bị giảm dưới 10ml/phút/1,73m2 cơ thể.

Chạy thận nhân tạo được tiến hành 3 lần/tuần, mỗi lần tối thiểu 4 giờ. Để phương pháp điều trị này đạt hiệu quả tốt nhất, đảm bảo các chức năng lọc, người bệnh nên có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi sinh hoạt hợp lý.

Lọc màng bụng
Lọc màng bụng là phương pháp điều trị lọc máu sử dụng màng lọc tự nhiên của cơ thể thay vì màng lọc nhân tạo. Màng lọc tự nhiên chính là lớp màng lót trong ổ bụng (màng bụng).
Trong quy trình lọc máu qua màng bụng, 1 – 2 lít dịch thẩm phân sẽ được đưa vào khoang phúc mạc gồm những thành phần đường, muối và một số chất khác. Những chất độc, sản phẩm của quá trình chuyển hóa trong cơ thể và nước sẽ được loại trừ ra khỏi máu vào trong khoang phúc mạc vào khoang dịch lọc dựa trên cơ chế khuếch tán, siêu lọc bởi áp lực thẩm thấu, với sự chênh lệch về nồng độ của những chất hòa tan.
Dịch lọc được đưa vào ổ bụng bằng catheter hay một ống cố định. Tại đây, những chất độc trong máu sẽ được hấp thụ. Sau một thời gian trung bình 6 giờ, dịch lọc này được xả vào một chiếc túi thải, sau đó được thay thế bởi một dịch lọc mới.
Phòng ngừa suy thận ở người cao tuổi

Tăng cường tập thể dục đều đặn 30 phút/ngày.
Luôn giữ tinh thần lạc quan, thoải mái, tránh tình trạng căng thẳng và áp lực kéo dài.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần, để sớm phát hiện dấu hiệu bất thường của cơ thể, bao gồm cả thận.
Duy trì huyết áp đúng mục tiêu bác sĩ đặt ra, thường là dưới 140/90 mm Hg với người trên 65 tuổi hoặc dưới 130/80 mmHg với người dưới 65 tuổi.
Kiểm soát nồng độ cholesterol, đường trong máu.
Uống đủ nước mỗi ngày (1,5 – 2 lít), uống nhiều hơn trong ngày nóng.
Chế độ ăn cần giảm muối, giảm đạm, giảm dầu mỡ.
Những người cao tuổi mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim, gia đình có tiền sử bệnh thận mạn thì cần tiến hành tầm soát chưc năng thận định kỳ.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.
Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…
Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.
Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Suy thận ở người cao tuổi là bệnh lý nguy hiểm, có thể đe dọa trực tiếp tới tính mạng của người bệnh khi không phát hiện và điều trị kịp thời. Vì thế, để hạn chế nguy cơ gặp những biến chứng nguy hiểm, người lớn tuổi cần chủ động xây dựng lối sống sinh hoạt khoa học, lành mạnh.

Viết lại tiêu đề bằng tiếng Việt kích thích người đọc Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị Viết lại bằng tiếng Việt các hashtag kích thích người đọc Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị