Viêm kết mạc ở trẻ em có lây không? Bệnh lây qua đường nào?

Viêm kết mạc là tình trạng kết mạc bị viêm, khiến mắt sưng đỏ, chảy nhiều dịch, gây cảm giác cộm xốn, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy viêm kết mạc ở trẻ em có lây không? 

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Tăng Ngọc Anh – Bác sĩ chuyên khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Viêm kết mạc ở trẻ em có lây không?

Viêm kết mạc ở trẻ em có thể lây lan nhưng còn phụ thuộc vào loại viêm kết mạc mà trẻ mắc phải. Nếu viêm kết mạc do dị ứng, bệnh không có khả năng lây lan. Nhưng viêm kết mạc do nhiễm trùng lại là bệnh lý có tốc độ lây lan nhanh chóng, nguy cơ bùng phát dịch cao.

Viêm kết mạc do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus có khả năng lây lan nhanh chóng và tạo thành dịch bệnh khi không được kiểm soát đúng cách. Nếu tác nhân gây nhiễm trùng là vi khuẩn, thời gian lây nhiễm bệnh thường bắt đầu khi trẻ có các triệu chứng của viêm kết mạc, kéo dài cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh phù hợp. (1)

Nhưng nếu tác nhân gây nhiễm trùng là virus, bệnh có thể lây lan trước khi trẻ có triệu chứng, kéo dài cho đến khi bệnh được chữa khỏi hoàn toàn. Thậm chí, virus gây bệnh có thể tiếp tục lây nhiễm trong 3 ngày sau khi trẻ đã khỏi bệnh.

Tuy nhiên, nếu không do nhiễm trùng, có thể trẻ bị viêm kết mạc do dị ứng, kích ứng bởi dị vật, môi trường, đeo kính áp tròng thường xuyên… bệnh sẽ không có khả năng lây nhiễm cho người khác. Vì vậy, khi trẻ có dấu hiệu bị viêm kết mạc, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ khám, tư vấn điều trị, chăm sóc đúng cách.

Viêm kết mạc ở trẻ em lây qua đường nào?

Sau khi biết “Viêm kết mạc ở trẻ em có lây không?” thì nên nắm được những hình thức lây lan của bệnh sẽ giúp việc phòng ngừa bệnh trở nên hiệu quả hơn. Dưới đây là hai con đường lây nhiễm chính của các tác nhân gây nhiễm trùng kết mạc:

• Lây lan trực tiếp: Phần lớn trẻ bị viêm kết mạc do lây nhiễm trực tiếp. Khi tiếp xúc gần với người bệnh, trẻ vô tình hít phải các giọt bắn li ti có chứa vi khuẩn, virus gây nhiễm trùng do người bệnh phát tán ra không khí khi ho, hắt hơi hay nói chuyện, hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của mắt người bệnh (nước mắt). Các tác nhân này trú ngụ trong cơ thể trẻ, sinh sôi và gây bệnh.
• Lây lan gián tiếp: Một số chủng vi khuẩn, virus gây bệnh viêm kết mạc ở trẻ em có thể tồn tại khá lâu trong môi trường bên ngoài, bám vào các bề mặt, vật dụng. Khi tiếp xúc với những bề mặt bị nhiễm mầm bệnh, tác nhân gây viêm kết mạc có thể xâm nhập và gây bệnh cho trẻ. Do đó, nếu trẻ dùng chung các vật dụng cá nhân như khăn tắm hay chạm tay vào khăn giấy đã qua sử dụng của người bị viêm kết mạc, trẻ có nguy cơ cao bị lây bệnh. Ngoài ra, tác nhân gây viêm kết mạc có thể lây lan khi dùng nguồn nước bị nhiễm khuẩn, thường gặp khi trẻ bơi chung hồ bơi với người mắc bệnh.

Yếu tố tăng nguy cơ lây nhiễm viêm kết mạc ở trẻ em

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị lây nhiễm viêm kết mạc ở trẻ em:

• Trẻ tiếp xúc gần với người bị viêm kết mạc.
• Trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.
• Trẻ có thói quen đưa tay lên mắt, dụi mắt.
• Trẻ dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm, chăn gối với người bị viêm kết mạc.
• Trẻ sống trong khu vực có dịch viêm kết mạc, môi trường bị ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi.
• Trẻ có cơ địa dị ứng.
• Trẻ đi bơi ở những nơi không đảm bảo vệ sinh, nguồn nước không được xử lý đúng cách.

Cách phòng ngừa lây lan viêm kết mạc ở trẻ

Khi chăm sóc trẻ bị viêm kết mạc, bố mẹ cần phòng ngừa sự lây lan của viêm kết mạc ở trẻ. Trẻ có thể bị viêm kết mạc ở một bên hoặc cả hai bên mắt với mức độ nặng nhẹ khác nhau.

Viêm kết mạc có thể gây ngứa, khó chịu ở mắt, trẻ có xu hướng dụi mắt nhiều hơn. Bố mẹ nên khuyên răn trẻ không dụi mắt, tạo thói quen rửa tay với nước sạch và xà phòng thường xuyên. Nếu trẻ bị chảy nước mắt nhiều, bố mẹ dùng khăn giấy sạch nhẹ nhàng lau cho trẻ rồi vứt khăn giấy vào thùng rác.

Tránh cho trẻ dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác, bao gồm khăn mặt, thuốc nhỏ mắt… Quần áo, khăn, chăn gối của trẻ cần được giặt giũ thường xuyên, giặt riêng với đồ dùng của gia đình. Thường xuyên dọn dẹp, khử khuẩn không gian sống, đặc biệt là phòng ngủ, khu vực sinh hoạt của trẻ nhằm loại bỏ vi khuẩn, virus trên các bề mặt.

Không cho trẻ đi bơi trong thời gian bị viêm kết mạc. Tránh cho trẻ tiếp xúc với những trẻ khác nhằm ngăn ngừa lây nhiễm chéo. Trẻ trong độ tuổi đến trường, bố mẹ nên thông báo cho giáo viên và cho trẻ nghỉ ngơi tại nhà cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn. Trường hợp cần thiết, trẻ cần đeo kính chắn bọt, đeo khẩu trang kháng khuẩn khi ra ngoài.

Viêm kết mạc khiến mắt của trẻ sẽ trở nên nhạy cảm hơn bình thường, đặc biệt nhạy cảm với ánh sáng. Vì vậy, bố mẹ nên cho trẻ đeo kính râm khi đến những nơi có ánh sáng mạnh, ánh sáng trực tiếp từ mặt trời nhằm giúp giảm kích thích cho mắt, hạn chế trẻ dụi mắt.

Trẻ bị viêm kết mạc cần tuân thủ theo chỉ định điều trị của bác sĩ. Điều này giúp rút ngắn thời gian điều trị cũng như ngăn ngừa sự lây lan của viêm kết mạc. Bố mẹ tuyệt đối không tự ý điều trị viêm kết mạc cho trẻ bằng các bài thuốc dân gian, truyền miệng, dùng lại toa thuốc cũ bởi điều này có thể khiến bệnh trở nặng, kéo dài, nguy cơ lây lan cao hơn.

Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về vấn đề lây nhiễm của bệnh viêm kết mạc:

1. Nhìn vào mắt trẻ bị viêm kết mạc có bị lây không?

Nhiều người cho rằng “Viêm kết mạc hay còn gọi là bệnh đau mắt đỏ sẽ nhanh chóng lây lan cho người khác khi nhìn vào mắt người bệnh”. Điều này là hoàn toàn không đúng. Tác nhân gây viêm kết mạc thường chỉ lây lan quan hai còn đường trực tiếp và gián tiếp được nhắc đến ở trên. Vào khoảng thời gian từ mùa hè đến cuối mùa thu, khi thời tiết chuyển mùa là giai đoạn bệnh viêm kết mạc dễ bùng phát. Do đó, bố mẹ cần chú ý tăng cường đề kháng và phòng ngừa bệnh cho trẻ.

2. Trẻ bị viêm kết mạc rồi có bị lây lại không?

Bệnh viêm kết mạc ở trẻ có thể gây ra bởi nhiều tác nhân như:

• Viêm kết mạc do nhiễm trùng vi khuẩn: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Chlamydia trachomatis, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis…
• Viêm kết mạc do nhiễm trùng virus: Adenovirus, Enterovirus, virus Herpes…

Vì vậy, trẻ đã từng bị viêm kết mạc vẫn có nguy cơ bị lây lại. Bố mẹ tuyệt đối không chủ quan trong chăm sóc và phòng ngừa bệnh viêm kết mạc cho trẻ.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Bài viết trên đã giải thích rõ viêm kết mạc ở trẻ có lây được không. Bên cạnh việc chăm sóc, điều trị trẻ bị viêm kết mạc đúng cách, bố mẹ nên chú ý phòng ngừa bệnh lây lan cho bản thân và các thành viên khác trong gia đình, cũng như lây lan trong cộng đồng.