Vú của hầu hết mọi người hơi khác nhau về kích thước, hình dạng và vị trí. Tuy nhiên, ngực hoặc núm vú không đối xứng thường không phải vấn đề đáng lo ngại. Vậy vú bất đối xứng là gì? Khi nào cần điều trị? Điều trị như thế nào? Bài viết sau của bác sĩ CKII Đỗ Thanh Huy Hoàng, khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết.
Vú bất đối xứng là gì?
Vú bất đối xứng hay ngực không đều là khi 1 bên vú có kích thước hoặc hình dạng khác với bên kia. Nhiều phụ nữ mắc phải tình trạng này và thường không phải vấn đề đáng lo ngại. Tuy nhiên, chị em có kích thước 2 bên vú không đều hoặc mật độ vú khác nhau có thể có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.
Chụp quang tuyến vú (nhũ ảnh) thường xuyên để tầm soát những bất thường hoặc thay đổi trong mô vú.

Nguyên nhân vú bất đối xứng ở nữ
Ở tuổi dậy thì, ngực trái và ngực phải thường phát triển với tốc độ hơi khác nhau. Vú có thể không đối xứng cho đến khi phát triển hoàn chỉnh hoặc có thể giữ nguyên hình dạng và kích cỡ khác nhau vĩnh viễn, trừ khi có sự can thiệp của bác sĩ.
Ví dụ, sự thay đổi nội tiết tố có thể khiến 1 hoặc cả 2 vú thay đổi vào bất kỳ thời điểm nào trong đời:
- Tại những thời điểm cụ thể trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Trong hoặc gần kỳ mãn kinh.
- Khi mang thai hoặc cho con bú.
- Khi sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố, chẳng hạn như thuốc tránh thai.
Ngoài ra, vú bất đối xứng còn do một số nguyên nhân khác như: tăng sản ống dẫn sữa bất thường, bệnh ở vú do tiểu đường, tuyến vú lạc chỗ, tăng sản thiếu niên, bệnh vẹo cột sống…
Vú bất đối xứng có sao không?
Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng ngực bất đối xứng không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu nhận thấy sự thay đổi về kích thước hoặc hình dạng ở 1 bên vú, chị em cần đến gặp bác sĩ để khám và xác định nguyên nhân.
Biến chứng nguy cơ khiến ngực không cân xứng
Vú bất đối xứng có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư vú. Người bệnh có 2 bên ngực chênh lệch khoảng 20% về kích thước có nguy cơ cao mắc các loại ung thư vú sau: (1)
- Ung thư ống xâm lấn (IDC): loại ung thư vú phổ biến nhất, các tế bào ung thư bắt đầu ở ống dẫn sữa của vú.
- Ung thư tiểu thùy xâm lấn (ILC): loại ung thư bắt đầu ở các thùy vú, nơi sản xuất sữa.
- U lympho: ngực bên to bên nhỏ cũng có thể xảy ra với u lympho. Dạng ung thư này liên quan đến hệ thống bạch huyết, 1 phần của hệ thống này đi qua các mô vú. Khoảng 20% người bệnh có những thay đổi đáng kể về tính đối xứng của vú.

Triệu chứng vú bất đối xứng cần thăm khám bác sĩ
Vú bất đối xứng thường chỉ là vấn đề thẩm mỹ, ít khi là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu ngực đột nhiên to ra hoặc nhỏ đi kèm các triệu chứng sau, người bệnh cần lưu ý và đi khám ngay, bao gồm:
- 1 khối u ở trong hoặc xung quanh vú.
- 1 khối u dưới cánh tay.
- Mô có cảm giác dày hoặc chắc ở gần vú hoặc dưới cánh tay.
- Thay đổi về kích thước hoặc hình dạng của vú.
- Núm vú thay đổi, chẳng hạn như bị thụt.
- Núm vú tiết dịch.
- Da quanh vú đỏ hoặc đổi màu, ngứa hoặc có vảy.
- Da vú xuất hiện lúm đồng tiền hoặc nhăn nheo.
Cách chẩn đoán tình trạng ngực không cân xứng ở nữ
Bất kỳ trường hợp nào gặp phải tình trạng bất đối xứng đều cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra thêm. Các xét nghiệm có thể sẽ bao gồm: chụp nhũ ảnh, MRI vú, siêu âm vú… để kiểm tra kỹ lưỡng cả 2 vú.
1. Chụp nhũ ảnh
Chụp nhũ ảnh là chụp X-quang vú, có thể kiểm tra các bất thường, bao gồm cả khối u.
Phương pháp này có thể cho biết 2 bên ngực có mật độ mô khác nhau không. Các bác sĩ gọi trường hợp này là vú bất đối xứng hoặc vú bất đối xứng khu trú.
Nếu tình trạng bất đối xứng của vú mới xuất hiện hoặc có sự thay đổi, tình trạng này được gọi là vú không cân xứng đang phát triển. Nếu kết quả chụp nhũ ảnh xác định sự phát triển không đối xứng, người bệnh có 12% nguy cơ tiến triển ung thư vú.
Các nguyên nhân có thể khác dẫn đến kết quả chụp nhũ ảnh cho thấy mật độ vú không đều giữa 2 bên vú, bao gồm:
- Sự thay đổi trong thành phần của chất béo và mô sợi ở vú.
- U nang ở 1 bên vú.
- Xơ hóa hoặc 1 lượng lớn mô sợi.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, cả xơ hóa và u nang đều không ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư vú sau này. Mật độ 2 bên vú không đều trên kết quả chụp nhũ ảnh có mối liên hệ với việc tăng nguy cơ ung thư vú.

2. Siêu âm vú
Siêu âm vú thường được sử dụng kết hợp với chụp nhũ ảnh, đặc biệt ở những phụ nữ có mô vú dày đặc. Siêu âm vú có thể cung cấp hình ảnh chi tiết về mô vú và phân biệt giữa khối u rắn và u nang chứa đầy dịch.
3. MRI vú
Trong một số trường hợp, đặc biệt với phụ nữ có nguy cơ ung thư vú cao hoặc người có kết quả chụp nhũ ảnh hoặc siêu âm không rõ ràng, bác sĩ có thể khuyến nghị chụp MRI. MRI cung cấp góc nhìn chi tiết hơn về mô vú và có thể phát hiện bất thường ở vú. (2)
4. Sinh thiết vú
Nếu chẩn đoán hình ảnh cho thấy các vùng nghi ngờ, bác sĩ có thể cần phải sinh thiết để xác định xem các vùng này lành tính hay ác tính. Trong quá trình sinh thiết, 1 mẫu mô vú nhỏ được lấy ra và kiểm tra dưới kính hiển vi.
Có nhiều loại sinh thiết khác nhau, chẳng hạn như chọc hút kim nhỏ, sinh thiết lõi kim hoặc sinh thiết phẫu thuật. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước và vị trí của vùng nghi ngờ.
Quá trình chẩn đoán và đánh giá tình trạng bất đối xứng ngực lấy người bệnh làm trung tâm, tập trung vào nhu cầu và mối quan tâm của từng cá nhân. Quá trình này được xây dựng dựa trên từng trường hợp, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh thực hiện các bước đánh giá lâm sàng, sinh thiết và chẩn đoán hình ảnh (nếu có). Phương pháp tiếp cận toàn diện này đảm bảo mọi vấn đề tiềm ẩn, bao gồm khả năng bất đối xứng vú và nguy cơ ung thư, đều được xác định và điều trị chính xác.
Phân loại vú bất đối xứng theo kết quả chụp x-quang
Nếu chụp nhũ ảnh cho thấy người bệnh có mô vú dày không đối xứng, sự khác biệt về mật độ có thể được phân loại như sau:
- Không đối xứng: các cấu trúc dày chồng chéo trong vú có thể khó nhìn thấy. Nếu phát hiện tổn thương hoặc bất thường, bác sĩ có thể chỉ định chụp nhũ ảnh 3 chiều để chẩn đoán.
- Không đối xứng toàn bộ: cho thấy 1 bên vú có thể tích hoặc mật độ hơn khác với bên vú còn lại. Tình trạng này thường là kết quả của những thay đổi về nội tiết tố. Nếu phát hiện thấy khối u, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp nhũ ảnh bổ sung.
- Không đối xứng cục bộ: kết quả chụp nhũ ảnh cho thấy mật độ khác nhau ở 2 bên vú nhưng bác sĩ không thể biết chắc liệu đó có phải khối u không. Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác để đánh giá thêm.
- Không đối xứng đang phát triển: cho thấy sự thay đổi đáng kể ở vú giữa các lần khám trước và hiện tại. Mật độ mô có thể đã tăng lên. Trường hợp này thường cho thấy các tế bào có khả năng ác tính.
Cách khắc phục vú không đối xứng
2 bên ngực không đối xứng do hormone thường trở lại kích thước bình thường. Sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể khiến ngực có cảm giác lổn nhổn hoặc mất mỡ và mô. Tuy nhiên, nếu những thay đổi này không biến mất, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị.
1. Tại nhà
Một số biện pháp khắc phục tình trạng vú bất đối xứng nhẹ tại nhà như:
1.1 Massage ngực
Massage bên ngực nhỏ hơn có thể giúp thu hẹp sự bất đối xứng giữa 2 bên ngực. Quá trình massage có thể giúp các tế bào mỡ trong ngực tăng kích thước. Bắt đầu bằng cách xoa 2 lòng bàn tay vào nhau để làm ấm. Thoa dầu mè hoặc dầu hạt lanh và massage ngực theo chuyển động tròn đồng thời ấn nhẹ.
Ngoài việc tăng kích thước, massage ngực còn giúp tăng lưu thông máu, ngừa chảy xệ, giảm nguy cơ ung thư vú, giúp chị em trông trẻ hơn và giải tỏa căng thẳng. Người bệnh có thể massage cả 2 bên ngực nhưng ưu tiên massage bên ngực nhỏ hơn.

1.2 Tập thể dục
Giảm hoặc tăng cân cũng ảnh hưởng đến kích thước ngực. Điều này bởi ngực được cấu tạo từ sự kết hợp của mỡ và mô ngực. Các bài tập ngực và thân trên (có thể sử dụng tạ) giúp ngực săn chắc.
2. Điều trị y tế
- Nâng ngực: được áp dụng để tăng kích thước và thể tích của vú nhỏ hơn để tạo sự cân bằng giữa 2 bên ngực. Túi ngực có thể là silicon hoặc nước muối và phương pháp phẫu thuật phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của từng người bệnh.
- Ghép mỡ: quy trình này bao gồm việc sử dụng mỡ của chính bệnh nhân để tăng kích thước và hình dạng của bầu ngực nhỏ hơn. Mỡ thường được lấy từ 1 vùng khác trên cơ thể, chẳng hạn như bụng. Mỡ thu được sẽ qua xử lý và tiêm vào bên ngực nhỏ hơn để tạo sự cân xứng.
- Thu nhỏ ngực: trong trường hợp 1 bên ngực lớn hơn nhiều so với bên còn lại, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật thu nhỏ ngực. Phẫu thuật này bao gồm việc loại bỏ mô vú, mỡ và da thừa ở bên ngực lớn hơn để cân đối giữa 2 bên ngực. Phẫu thuật thu nhỏ ngực không chỉ khắc phục tình trạng bất đối xứng mà còn giúp giảm khó chịu hoặc đau lưng nào do bên ngực lớn hơn gây ra.
- Với một số người bệnh, bác sĩ có thể khuyến nghị kết hợp các thủ thuật phẫu thuật để đạt được kết quả tối ưu trong việc điều chỉnh tình trạng bất đối xứng ở vú.
Khi nào cần điều trị vú bất đối xứng?
Mặc dù tình trạng ngực bất đối xứng nhẹ không nguy hiểm nhưng sự khác biệt đáng kể có thể cần được điều trị. Cụ thể:
- Những thay đổi đáng chú ý: nếu sự bất đối xứng gia tăng, đặc biệt khi xảy ra đột ngột hoặc kèm theo các triệu chứng khác như cục u, tiết dịch ở núm vú hoặc thay đổi trên da, người bệnh phải đến bệnh viện khám ngay.
- Xuất hiện triệu chứng bất thường sau phẫu thuật: bất kỳ mối quan tâm hoặc triệu chứng bất thường nào sau phẫu thuật vú đều cần phải đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.
- Cảm giác khó chịu dai dẳng: nếu tình trạng bất đối xứng ở ngực gây khó chịu về mặt thể chất hay tinh thần, người bệnh nên đến bệnh viện để được khám và điều trị.
Hướng dẫn chăm sóc và theo dõi tình trạng ngực không cân xứng
Dù không phải tất cả các trường hợp vú bất đối xứng đều có thể phòng ngừa nhưng việc hiểu rõ và kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể giúp duy trì sức khỏe và phát hiện sớm những thay đổi bất thường. Một số khuyến nghị về lối sống, kiểm tra định kỳ và thời điểm cần khám bác sĩ, cụ thể như sau:
1. Duy trì cân nặng hợp lý
Sự biến động cân nặng lớn có thể làm thay đổi kích thước ngực và dẫn đến vú bất đối xứng. 1 chế độ ăn uống cân bằng kết hợp tập luyện đều đặn sẽ giúp ổn định cân nặng và giảm thiểu tình trạng này.
2. Phòng tránh chấn thương
Mặc áo ngực bảo vệ phù hợp khi chơi thể thao hoặc tham gia hoạt động có nguy cơ chấn thương để bảo vệ vùng ngực. Các chấn thương trực tiếp có thể dẫn đến thay đổi hình dạng vú hoặc mất đối xứng lâu dài.
3. Cân bằng trong việc cho con bú
Với phụ nữ sau sinh, việc cho con bú luân phiên giữa 2 bên ngực không chỉ duy trì sự cân đối mà còn hỗ trợ nguồn sữa đều đặn.
4. Tự kiểm tra thường xuyên
Tự kiểm tra vú hàng tháng giúp bạn làm quen với hình dạng, cấu trúc bình thường của vú. Nhờ đó dễ dàng nhận ra các thay đổi bất thường như vú bất đối xứng, cục u hoặc thay đổi bề mặt da.
5. Tầm soát vú định kỳ
Tuân thủ lịch chụp nhũ ảnh định kỳ rất quan trọng, đặc biệt với những phụ nữ có nguy cơ cao như tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc vú bất đối xứng nhiều. Việc phát hiện sớm nhờ chẩn đoán chuyên sâu giúp xử lý kịp thời các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
6. Theo dõi sau phẫu thuật
Với những người đã trải qua các thủ thuật như nâng ngực, thu nhỏ ngực hoặc tái tạo sau cắt bỏ vú, việc theo dõi định kỳ rất quan trọng. Điều này giúp phát hiện sớm các biến chứng hoặc thay đổi bất thường để có hướng xử lý phù hợp.
Câu hỏi thường gặp
1. Vú bất đối xứng có khắc phục được không?
Vú bất đối xứng có thể khắc phục bằng phương án điều trị phù hợp với nhu cầu của từng cá nhân và mức độ bất đối xứng. Các phương án không phẫu thuật phù hợp với tình trạng bất đối xứng nhẹ. Các phương pháp phẫu thuật chỉnh sửa phù hợp với các trường hợp nghiêm trọng hơn.
2. Ngực không đối xứng có phải dấu hiệu ung thư không?
Ngực không đối xứng thường không phải là tình trạng đáng lo ngại với sức khỏe. Tuy nhiên, phụ nữ có mật độ vú không đều giữa 2 bên vú có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.
Kể từ năm 2023, Hiệp hội Phòng ngừa ung thư vú khuyến nghị mỗi người nên bắt đầu tầm soát ung thư vú từ 40 tuổi, thay vì độ tuổi bắt đầu được khuyến nghị trước đây là 50 tuổi. Hiệp hội này khuyến nghị những người có nguy cơ trung bình nên tầm soát định kỳ từ 40–74 tuổi nhưng việc sàng lọc có thể bắt đầu sớm hơn với những người có nguy cơ cao hơn.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vú như:
- Có những thay đổi di truyền ở các gen liên quan, chẳng hạn như gen BRCA.
- Có tiền sử tổn thương vú hoặc ung thư vú.
- Có tiền sử tiếp xúc với bức xạ ở vùng ngực khi còn nhỏ.
Các tổ chức khác, chẳng hạn như Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, đưa ra các khuyến nghị khác nhau. Bất cứ ai gặp phải những thay đổi bất thường ở vú nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.
Tầm soát ung thư vú và các bệnh tuyến vú khác tại khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, bao gồm:
- Máy chụp nhũ ảnh 3D Hologic (Hologic, Mỹ).
- Hệ thống chụp nhũ ảnh kỹ thuật số cắt lớp DBT – Mammomat Inspiration (Siemens, Đức).
- Hệ thống cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix (Siemens, Đức).
- Hệ thống máy siêu âm cao cấp Acuson Sequoia (Siemens Healthineers, Đức).
- Hệ thống máy siêu âm Doppler:
- Philips Affiniti 70.
- Supersonic Aixplorer Match 30.
- Siemens Healthineers Acuson Sequoia.
- Hệ thống chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive (Siemens, Đức).
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Vú bất đối xứng là tình trạng phổ biến và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu cảm thấy lo lắng hoặc nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, việc đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được khám và điều trị rất quan trọng. Hiện có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị tình trạng vú bất đối xứng, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp.
Vú bất đối xứng: Nguyên nhân, cách khắc phục và chăm sóc hiệu quả #VúBấtĐốiXứng #NguyênNhânVúBấtĐốiXứng #ChămSócVú #KhắcPhụcVúBấtĐốiXứng
Khám phá thêm từ Tình yêu và kiến thức
Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.