Cách nhận biết tinh trùng loãng hay đặc ở nam giới bạn cần lưu ngay

Tình trạng thiểu tinh trùng và tinh trùng đặc ở nam giới đều có những ảnh hưởng nhất định đối với chất lượng chức năng sinh sản ở nam giới. Vậy tinh dịch nam giới như thế nào là khỏe mạnh? Cách nhận biết tinh trùng loãng hay đặc ở nam giới dựa trên đặc điểm nào? Hãy cùng theo dõi các thông tin qua bài viết sau.

Tinh trùng loãng là gì?

Tinh dịch thường là chất lỏng đặc, màu trắng xám, di chuyển ra khỏi dương vật khi người đàn ông xuất tinh. Tinh dịch bao gồm 2 thành phần chính là tinh dịch (được tiết ra phần lớn bởi túi tinh và tuyến tiền liệt) và tinh trùng (do tinh hoàn sản xuất). (1)

Nhiều người cho rằng tinh trùng loãng là hiện tượng phần dịch sau xuất tinh mang các đặc điểm như tinh trùng loãng như nước vo gạo, màu sắc trắng trong và không đạt được độ nhớt như trạng thái bình thường. Tuy nhiên bác sĩ Huy cho biết trong Y văn không có các khái niệm tinh trùng loãng, thay vào đó “tinh trùng loãng” chỉ hiện tượng thiểu tinh trùng/mật độ tinh trùng thấp ở nam giới.

Tinh dịch của người đàn ông “loãng” khi số lượng tinh trùng ít hơn 16 triệu tế bào tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch. Tinh dịch cũng có thể thay đổi màu sắc tùy theo sức khỏe của người đàn ông.

Tinh trùng đặc là gì?

Tinh dịch đặc thường là do nồng độ tinh trùng cao hơn bình thường trong một lượng tinh dịch điển hình hoặc do có số lượng lớn tinh trùng có hình dạng (hình thái) không đều. Nồng độ tinh trùng cao thường cho thấy nam giới có nhiều khả năng thụ thai cho bạn tình nữ hơn.

Nguyên nhân tác động đến kết cấu của tinh trùng

1. Tinh trùng loãng

Nguyên nhân hiện tượng thiểu tinh trùng ở nam giới có thể do: (2)

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Là tình trạng các búi tĩnh mạch thừng tinh giãn rộng, ứ máu. Bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể không gây ra triệu chứng, nhưng có thể làm giảm sản xuất tinh trùng và giảm chất lượng tinh trùng ở một số người. Bệnh có thể phát triển ở một hoặc cả hai bên.
• Xuất tinh thường xuyên: Nếu một người thủ dâm hoặc quan hệ tình dục nhiều lần mỗi ngày, cơ thể họ có thể không có đủ thời gian để sản xuất ra lượng hoặc chất lượng tinh dịch đồng đều. Nam giới cần thời gian khoảng 72 giờ để tinh trùng có thể hồi phục hoàn toàn.
• Xuất tinh ngược dòng: Trong quá trình xuất tinh, tinh dịch đi qua niệu đạo và ra khỏi dương vật. Tuy nhiên trong một số trường hợp, cơ vòng bàng quang bị rối loạn chức năng có thể khiến tinh dịch di chuyển ngược vào bàng quang, dẫn đến tình trạng gọi là xuất tinh ngược. Những người bị xuất tinh ngược thường sản xuất ít tinh dịch hơn, mật độ tinh trùng thấp hơn.
• Thiếu kẽm: Kẽm là một chất dinh dưỡng quan trọng hỗ trợ nhiều chức năng thiết yếu của cơ thể, như tổng hợp DNA, chống nhiễm trùng, chữa lành vết thương và sinh sản. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng khỏe mạnh. Do đó, bổ sung kẽm từ thực phẩm là cách cải thiện chất lượng tinh trùng hiệu quả. Tuy nhiên, bác sĩ Huy khuyến cáo nam giới không nên nạp quá nhiều kẽm vào cơ thể do thừa kẽm có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.

2. Tinh trùng đặc

Khi tinh dịch của nam giới xuất hiện trạng thái kém lỏng, vón cục, điều này có thể do (3)

• Mất nước: Tinh dịch có thành phần chủ yếu là nước. Không nhận đủ chất lỏng có thể làm giảm lượng chất lỏng có sẵn để tạo cho tinh dịch có kết cấu nhớt đặc trưng. Uống đủ nước trong ngày giúp điều chỉnh độ pH của cơ thể. Đây là sự cân bằng tương đối của cơ thể về các chất có tính axit và kiềm. Cơ thể thường duy trì mức độ pH là 7,4. Khi bị mất nước, độ pH của nam giới có thể trở nên không đều. Điều này có thể làm cho tinh dịch đặc lại và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
• Mất cân bằng hormone: Tinh dịch chứa nhiều hormone, bao gồm nhiều androgen như testosterone và một số hormone steroid khác nhằm mục đích bảo vệ tinh trùng khi chúng di chuyển qua môi trường axit của âm đạo. Bên cạnh đó, tuổi tác, chế độ ăn uống và mức độ hoạt động thể chất đều có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone của nam giới. Sự mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến tinh dịch đặc lại cũng như tinh trùng có hình dạng bất thường. Hình dạng tinh trùng không đều cũng có thể góp phần vào kết cấu tinh dịch.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng đường sinh dục, đặc biệt là nhiễm trùng do vi khuẩn, có thể làm tăng số lượng bạch cầu đến khu vực cơ quan sinh sản, làm cho tinh dịch đặc lại. Điều này có thể làm giảm lượng tinh dịch, nồng độ tinh trùng trong tinh dịch và ảnh hưởng đến hình dạng tinh trùng.
• Xuất tinh không thường xuyên: Khi một người xuất tinh sau một thời gian dài không xuất tinh, họ có thể thấy độ đặc và thể tích tinh dịch tăng lên.
• Vấn đề liên quan tuyến tiền liệt: Tinh dịch được tạo thành từ các tế bào tinh trùng đến từ tinh hoàn, dịch tinh dịch từ túi tinh và một lượng nhỏ dịch tuyến tiền liệt. Những thay đổi về chức năng tuyến tiền liệt hoặc chức năng túi tinh có thể làm cho tinh dịch đặc hơn. Điều này là do sự thay đổi protein do tế bào tinh trùng tiết ra hoặc do thay đổi quá trình sản xuất tinh dịch.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Uống quá nhiều rượu, hút thuốc và/hoặc thiếu hoạt động thể chất có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch. Tinh dịch có thể trở nên đặc hơn và nhớt hơn, số lượng tinh trùng có thể giảm.
• Sử dụng quá nhiều steroid đồng hóa: Steroid đồng hóa là những sản phẩm được sử dụng để nâng cao hoạt động thể chất và thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp. Việc nam giới sử dụng steroid đồng hóa thường xuyên hoặc không được giám sát có thể dẫn đến những hậu quả như giảm số lượng tinh trùng, giảm kích thước tinh hoàn và thay đổi độ đặc của tinh dịch.

Hướng dẫn cách nhận biết tinh trùng loãng hay đặc

1. Đặc điểm của tinh trùng loãng

Nhiều người cho rằng các dấu hiệu như “tinh trùng” loãng như nước lã, tinh dịch có màu trong suốt, tinh dịch không có độ nhớt đặc trưng… là những dấu hiệu nhận biết tinh trùng loãng. Tuy nhiên bác sĩ Huy cho biết hiện tượng thiểu tinh trùng ở nam giới không thể nhận biết bằng mắt thường, các dấu hiệu hiệu nêu trên không có ý nghĩa về mặt lâm sàng. Cách duy nhất xác định một người có mật độ tinh trùng thấp hay không là thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ.

2. Đặc điểm của tinh trùng đặc

Tình trạng tinh dịch đặc hoặc vón cục có thể xảy ra với mọi nam giới. Cách nhận biết tinh dịch đặc có thể dựa trên các thông tin như:

• Tinh dịch sau khi xuất giữ nguyên trạng thái, không bị hóa lỏng sau một thời gian ở môi trường ngoài.
• Tinh dịch có độ kết dính cao hơn bình thường.
• Tinh dịch có thể xuất hiện dạng sợi, vón cục.

Có thể bạn quan tâm: Tinh trùng đặc hay loãng là tốt?

Tinh trùng loãng hay đặc có ảnh hưởng đến khả năng thụ thai không?

Tinh trùng loãng hay đặc đều ảnh hưởng đến khả năng mang thai thành công. Nồng độ tinh trùng cao thường cho thấy bạn có nhiều khả năng thụ thai thành công cho người nữ hơn do tinh dịch đặc cũng ít có khả năng chảy ra khỏi âm đạo. Tuy nhiên tinh dịch quá đặc cũng có thể cản trở tinh trùng di động, phần nào ảnh hưởng đến quá trình thụ thai thành công.

Ngược lại, tình trạng thiểu tinh trùng ở nam giới có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai thành công. Bác sĩ Huy lý giải điều này liên quan đến mật độ tinh trùng giảm kéo theo khả năng thụ thai thành công cũng giảm theo.

Tình trạng nào báo hiệu cơ thể đang gặp vấn đề nguy hiểm?

Mặc dù không phải mọi trường hợp nam giới có “tinh trùng” đặc hoặc loãng đều đáng lo ngại, tuy nhiên nam giới vẫn cần thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa nếu có những dấu hiệu bất thường như:

1. Trường hợp nam giới thiểu tinh trùng

• Xuất tinh bất thường;
• Bị đau, khó khăn khi đi tiểu;
• Đau bụng dưới hoặc đau lưng dưới;
• Đau, khó chịu vùng bìu hoặc tinh hoàn;
• Triệu chứng nhiễm trùng như sốt, ớn lạnh, buồn nôn…

2. Đối với trường hợp tinh dịch đặc

• Tinh trùng “đặc” hơn bình thường, các biện pháp cải thiện tại nhà không mang lại hiệu quả;
• Các triệu chứng đi tiểu thường xuyên, đau rát khi tiểu hoặc đau khi quan hệ tình dục;
• Quan hệ tình dục không có các biện pháp bảo vệ với người không rõ tình trạng mắc bệnh lý lây truyền qua đường tình dục hoặc chưa xét nghiệm nguy cơ mang bệnh lý lây truyền qua đường tình dục trong vòng 6 tháng qua;
• Cố gắng mang thai suốt 6-12 tháng nhưng không thành công.

Xem thêm: Tinh trùng loãng có tự khỏi được không?

Một số biện pháp giúp cải thiện chất lượng tinh trùng

Không phải lúc nào tinh trùng cũng ở trạng thái khỏe mạnh. Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến tinh trùng của nam giới. Đáng mừng, đa số trường hợp nam giới bị thiểu tinh trùng hoặc tinh trùng đặc đều liên quan yếu tố đời sống. Một số biện pháp giúp cải thiện chất lượng tinh trùng bao gồm:

1. Xây dựng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh

Chọn nhiều trái cây và rau quả giàu chất chống oxy hóa có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng. Chính vì vậy, nam giới nên thiết lập chế độ ăn uống nhiều trái cây, rau xanh, hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều đường, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật…

2. Kiểm soát cân nặng

Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc tăng chỉ số khối cơ thể (BMI) có liên quan đến việc giảm số lượng tinh trùng và khả năng di động của tinh trùng.

3. Luyện tập thể dục thể chất

Bên cạnh tác dụng tốt cho sức khỏe nói chung, tập thể dục thường xuyên với cường độ phù hợp có thể tăng mức testosterone và cải thiện khả năng sinh sản.

Các nghiên cứu cho thấy những người đàn ông tập thể dục thường xuyên có mức testosterone cao hơn và chất lượng tinh dịch tốt hơn những người đàn ông ít vận động. Tuy nhiên, lựa chọn môn thể thao và thời gian luyện tập cần phù hợp với khả năng của mỗi người. Nam giới cần tránh tập thể thao cường độ quá cao, có thể gây tác dụng ngược và làm giảm nồng độ testosterone.

4. Bổ sung vitamin C

VItamin C thường được biết đến với vai trò tăng cường hệ thống miễn dịch, thế nhưng một số bằng chứng chỉ ra rằng việc bổ sung các chất chống oxy hóa như vitamin C có thể cải thiện khả năng sinh sản. Nam giới bổ sung vitamin C đầy đủ giúp tăng số lượng tinh trùng và khả năng vận động của chúng, đồng thời giảm số lượng tế bào tinh trùng dị dạng.

5. Bổ sung vitamin D

Vitamin D có vai trò quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam và nữ. Vitamin D có thể làm tăng mức testosterone của nam giới, góp phần cải thiện chất lượng tinh trùng. Một số nghiên cứu cho thấy nam giới thiếu vitamin D có nhiều khả năng có mức testosterone thấp hơn.

Một số quan điểm cho rằng vitamin D cao có liên quan đến khả năng di chuyển của tinh trùng cao hơn, nhưng bằng chứng không nhất quán.

6. Bổ sung kẽm

Kẽm là một trong những khoáng chất thiết yếu và quan trọng nhất trong thành phần tinh trùng nam giới. Các nghiên cứu cho thấy tình trạng thiếu kẽm có liên quan đến nồng độ testosterone thấp, chất lượng tinh trùng kém và tăng nguy cơ vô sinh nam.

Kẽm có thể được tìm thấy với số lượng lớn trong thực phẩm động vật, chẳng hạn như thịt, cá, trứng và động vật có vỏ. Bên cạnh đó, nam giới có thể bổ sung testosterone bằng việc luyện tập thể dục.

7. Hạn chế tình trạng căng thẳng kéo dài

Nghiên cứu cho thấy căng thẳng kéo dài làm tăng nồng độ cortisol, chất có tác động tiêu cực mạnh đến testosterone. Khi cortisol tăng lên, nồng độ testosterone có xu hướng giảm xuống

Đồng thời, tâm trạng căng thẳng, mệt mỏi kéo dài có thể làm giảm hứng thú với tình dục, về lâu dài có thể làm giảm khả năng sinh sản của một người.

Để hạn chế căng thẳng, mệt mỏi, bạn có thể áp dụng các cách thư giãn đơn giản như đi dạo bộ, tập thể dục, trò chuyện cùng người thân, bạn bè.

8. Ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể khiến nam giới bị vô sinh, hiếm muộn cũng như sự khó chịu do các triệu chứng liên quan. Do đó, việc đảm bảo an toàn khi quan hệ tình dục luôn là điều quan trọng.

Để bảo vệ bản thân và “đối tác” của mình, nam giới nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục nhằm hạn chế rủi ro lây nhiễm các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục

Để đặt lịch thăm khám và tư vấn kiểm tra sức khỏe sinh sản, bạn có thể liên hệ qua thông tin:

Tóm lại, cách nhận biết tinh trùng loãng hay đặc không thể được đánh giá bằng mắt thường. Nam giới lo lắng có các dấu hiệu bất thường tinh dịch nên thăm khám tại các bệnh viện, phòng khám để bác sĩ kiểm tra và có hướng xử trí thích hợp, hạn chế rủi ro ảnh hưởng chất lượng sinh sản trong tương lai.