Đối tượng và quy trình thực hiện

Cắt khối tá tụy là phẫu thuật loại bỏ, ngăn chặn sự phát triển và lây lan của khối u ở phần tá tràng – đầu tụy. Phương pháp này giúp cải thiện chức năng hệ tiêu hóa và góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Khối tá tụy là gì?

Khối tá tụy thuộc hệ tiêu hóa, bao gồm tụy, tá tràng, ống mật chủ, túi mật… Thức ăn sau khi đi qua dạ dày được chuyển hóa thành nhũ trấp (phần thức ăn đã vào ruột non) có tính axit sẽ đến tá tràng. Tá tràng đóng vai trò sản xuất hormone, nhận dịch tiết từ gan (mật) và tuyến tụy (dịch tụy có chứa enzyme tiêu hóa). Tổ hợp hormone, chất lỏng và enzyme này tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa ở tá tràng, đảm bảo trung hòa tính axit của nhũ trấp từ dạ dày. Điều này tránh tình trạng tự tiêu hóa và sự ăn mòn niêm mạc ruột.

Khi một trong các bộ phận này có vấn đề bất thường như xuất hiện khối u, hệ tiêu hóa của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Lúc này can thiệp phẫu thuật cắt khối tá tụy là một trong những giải pháp hàng đầu để bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Phẫu thuật cắt khối tá tụy là gì?

Cắt khối tá tụy (hay phẫu thuật Whipple), là một loại phẫu thuật cắt bỏ các phần như đầu tụy, tá tràng, một phần đoạn đầu hỗng tràng, một phần ống mật chủ, túi mật và các hạch bạch huyết liên quan đến khối u. Trong một số trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể yêu cầu cắt bỏ thân tụy và một phần dạ dày. (1)

Sau khi cắt bỏ, bác sĩ sẽ tái thiết lập lưu thông đường tiêu hóa thông qua ba miệng nối là tụy-ruột, mật-ruột, dạ dày-ruột.

Mục đích của cắt khối tá tụy là nhằm loại bỏ, ngăn chặn sự phát triển, xâm lấn và di căn của khối u sang các cơ quan khác trong ổ bụng hoặc điều trị các bệnh lý ác tính khác liên quan đến tuyến tụy, tá tràng và đường mật.

Đây là dạng phẫu thuật rất khó và phức tạp. Tuy nhiên đối với nhiều trường hợp, mổ cắt khối tá tụy là phương pháp điều trị duy nhất giúp người bệnh được kéo dài sự sống và hồi phục sức khỏe.

Phương pháp phẫu thuật cắt khối tá tụy

Cắt khối tá tụy là phẫu thuật phức tạp, tùy vào mức độ nghiêm trọng và thể trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ quyết định các phương pháp tiếp cận phù hợp như:

1. Phẫu thuật mổ mở

Phẫu thuật mổ mở cắt khối tá tụy là phương pháp phức tạp, bác sĩ sẽ rạch một vết mổ đủ dài để thực hiện các thao tác cần thiết trong quá trình loại bỏ khối tá tụy. Phương pháp này đòi hỏi độ chính xác cao, cần được thực hiện bởi các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm cùng với thiết bị y tế đạt chuẩn để tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm trong và sau khi phẫu thuật.

2. Phẫu thuật nội soi cắt khối tá tụy

Đây là kỹ thuật mới và tiên tiến, được thực hiện bằng sự hỗ trợ của thiết bị nội soi và các dụng cụ mổ hiện đại khác. Thông qua camera nhỏ được gắn trên ống nội soi, bác sĩ có thể quan sát hình ảnh chi tiết bên trong ổ bụng và tiến hành cắt khối tá tụy. Phẫu thuật nội soi giúp người bệnh ít đau hơn, thời gian phục hồi sau phẫu thuật nhanh hơn và hạn chế tình trạng viêm nhiễm.

Cả hai phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng, quyết định sử dụng phương pháp nào phụ thuộc chủ yếu vào kích thước, vị trí khối u và sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Đối tượng nào cần cắt khối tá tụy?

Sau quá trình thăm khám và thực hiện các đợt kiểm tra cần thiết, bác sĩ sẽ xác định các đối tượng chỉ định và chống chỉ định phẫu thuật như sau: (2)

1. Chỉ định cắt khối tá tụy

• Ung thư đầu tụy
• U nhầy nhú tuyến tụy
• Viêm tụy mãn tính và sỏi tụy ảnh hưởng đến đầu tụy
• Ung thư tá tràng
• Ung thư đoạn cuối ống mật chủ
• Ung thư bóng Vater
• Khối u thần kinh nội tiết

2. Chống chỉ định cắt khối tá tụy

• Khối u tụy đã lan rộng, xâm lấn cuống gan, tĩnh mạch cửa, mạch mạc treo tràng trên…
• Khối u đã di căn đến các bộ phận khác như gan, phổi, não…
• Người bệnh đang gặp các vấn đề về sức khỏe khác như huyết áp cao, tiểu đường, hen phế quản, rối loạn đông máu…

Ngoài ra, tùy vào tình trạng cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định hoặc chống chỉ định phẫu thuật cho một số đối tượng khác. Người bệnh nên thăm khám ở các bệnh viện lớn để có kết quả chẩn đoán chính xác nhất có thể.

Quy trình phẫu thuật cắt khối tá tụy

Loại bỏ khối tá tụy là phẫu thuật đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ và thực hiện với độ chính xác cao. Để đảm bảo quá trình phẫu thuật diễn ra an toàn cũng như nâng cao tốc độ hồi phục sau phẫu thuật, người bệnh cần nắm rõ quy trình sau:

1. Chuẩn bị gì?

Trước khi tiến hành cắt khối tá tụy người bệnh cần:

• Thực hiện các loại kiểm tra, xét nghiệm để xác định tình trạng bệnh lý và khả năng đáp ứng ca phẫu thuật thông qua khám lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm, chụp CT, chụp MRI…
• Thông báo với bác sĩ các thông tin về bệnh sử, các loại thuốc đang dùng, tiền sử dị ứng…
• Đảm bảo tình trạng thể chất ổn định, xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng theo hướng dẫn của bác sĩ để nâng cao thể trạng trước phẫu thuật.
• Không được hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng chất kích thích trước hoặc trong ngày mổ.
• Nếu sức khỏe cho phép, hãy cố gắng vận động, tập các bài hít thở nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc và uống đủ thuốc theo yêu cầu của bác sĩ.
• Có thể người bệnh sẽ được yêu cầu nhịn ăn, uống trước khi vào phòng mổ, hãy tuân thủ yêu cầu này.
• Bác sĩ sẽ giúp người bệnh chuẩn bị tốt tâm lý và trao đổi các loại giấy tờ, thủ tục cần bổ sung trước khi phẫu thuật.
• Vào ngày phẫu thuật, người bệnh cần vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tháo tất cả trang sức, phụ kiện và mặc quần áo được bệnh viện chuẩn bị sẵn.

2. Thực hiện

Đây là một dạng phẫu thuật khó, cần đảm bảo về mặt chuyên môn của bác sĩ, thiết bị y tế chuyên dụng và môi trường thực hiện.

Sau khi đưa người bệnh vào phòng mổ, bác sĩ sẽ hướng dẫn tư thế nằm phù hợp và tiến hành gây mê nội khí quản. Sau gây mê, bác sĩ sẽ thực hiện cắt khối tá tụy với quy trình như sau:

• Thám sát và đánh giá tình trạng ổ bụng
• Bộc lộ đầu và thân tụy
• Phẫu tích cuống gan
• Phẫu tích bờ dưới của tụy
• Phẫu tích mặt sau đầu tụy – tá tràng
• Phẫu tích góc tá hỗng tràng
• Cắt hang vị dạ dày
• Cắt ống mật chủ và túi mật
• Cắt đầu tụy
• Nối mỏm tụy với quai hỗng tràng
• Nối ống gan chung với quai hỗng tràng
• Nối hỗng tràng với mõm dạ dày
• Kiểm tra lại toàn ổ bụng trước khi kết thúc ca phẫu thuật

3. Sau mổ

• Người bệnh được đưa về phòng hồi sức và được kiểm tra các thông số liên quan như mạch, huyết áp, nhịp thở, ống dẫn lưu, nước tiểu… Các thông số này sẽ được theo dõi liên tục trong khoảng 48 giờ.
• Bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc kháng sinh để tránh tình trạng nhiễm trùng vết mổ, người bệnh có thể phải dùng thêm thuốc dự phòng viêm tụy cấp sau mổ.
• Cung cấp dinh dưỡng cho người bệnh thông qua tĩnh mạch.
• Một số trường hợp có thể phải mổ lại bao gồm: Chảy máu ổ bụng thứ phát, rò miệng nối tụy, không cầm được máu ở miệng nối ruột, viêm phúc mạc do xì miệng nối, áp xe tồn dư và tắc ruột.

4. Chăm sóc sau mổ cắt khối tá tụy

• Giữ vết mổ sạch sẽ, khô thoáng, thay băng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để ngăn ngừa tình trạng bung và nhiễm trùng vết mổ.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sinh hoạt phù hợp giúp hỗ trợ quá trình phục hồi cũng như đảm bảo sức khỏe tổng thể.
• Tái khám đúng lịch hẹn đã trao đổi trước với bác sĩ để kiểm tra các vấn đề liên quan.
• Thường xuyên theo dõi tình hình sức khỏe, liên hệ ngay với bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường sau phẫu thuật.

Thắc mắc thường gặp

Các vấn đề thường gặp trước khi phẫu thuật cắt khối tá tụy bao gồm:

1. Có biến chứng sau mổ cắt khối tá tụy không?

Cắt khối tá tụy có thể xuất hiện các biến chứng nhất định như rò miệng nối tụy – ruột, xuất huyết bất thường, tắc ruột, viêm phúc mạc do xì miệng nối… Tuy nhiên tỷ lệ xuất hiện biến chứng thường không cao và có thể xử lý được.

2. Cắt khối tá tụy sống được bao lâu?

Hiệu quả điều trị, tốc độ phục hồi và tình trạng sức khỏe sau phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nghiêm trọng của bệnh lý, giai đoạn ung thư, thể trạng người bệnh, phương pháp thực hiện, quá trình chăm sóc sau phẫu thuật… Để nâng cao hiệu quả điều trị cũng như cải thiện sức khỏe, người bệnh nên thực hiện phẫu thuật ở các đơn vị y tế lớn và tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc trước, trong và sau phẫu thuật của bác sĩ chuyên khoa.

3. Dinh dưỡng sau khi cắt khối tá tụy

Sau khi cắt bỏ khối tá tụy, người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống đặc biệt để để điều chỉnh chức năng tiêu hóa và khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. Dưới đây là một số lưu ý về dinh dưỡng sau khi loại bỏ khối tá tụy.

• Người bệnh nên ăn 6 – 8 bữa một ngày để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa
• Ăn chậm, nhai kỹ, đảm bảo thức ăn được nghiền nát
• Nên uống nước và các thực phẩm dạng lỏng trước hoặc sau bữa ăn 30 phút
• Tránh các thực phẩm chứa nhiều đường và cồn như rượu bia, bánh kẹo, nước ngọt, trái cây sấy…
• Tiêu thụ nhiều loại thực phẩm, đa dạng và cân bằng dưỡng chất trong các bữa ăn
• Ưu tiên các cách chế biến đơn giản và làm mềm thức ăn, đặc biệt là các loại thịt
• Nên bổ sung một số loại sữa chuyên biệt phù hợp với tình trạng sức khỏe
• Có thể bổ sung enzyme tuyến tụy
• Thường xuyên kiểm tra cân nặng
• Tích cực vận động, tập thể dục nhằm hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hóa
• Trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa về chế độ dinh dưỡng phù hợp sau phẫu thuật

4. Chi phí phẫu thuật cắt khối tá tụy là bao nhiêu?

Mức phí cắt khối tá tụy có sự chênh lệch nhất định phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước và vị trí khối u, thể trạng người bệnh, phương pháp thực hiện, chuyên gia thực hiện… Người bệnh có thể đến trực tiếp cơ sở y tế hoặc liên hệ trực tuyến với bệnh viện qua website để được tư vấn đề mức phí chi tiết cho phẫu thuật cắt khối tá tụy.

5. Phẫu thuật cắt khối tá tụy ở đâu uy tín?

Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những đơn vị đi đầu về cung cấp các dịch vụ Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa ở nước ta.

Trung tâm hội tụ đội ngũ chuyên gia có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý về hệ tiêu hóa, trong đó có tá tụy như TS.BS Đỗ Minh Hùng, TS.BS Phạm Công Khánh, BS.CKII Võ Ngọc Bích, BS.CKI Phạm Quốc Trung, BS.CKI Nguyễn Công Uẫn…

Bệnh viện rất chú trọng đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại nhằm hỗ trợ bác sĩ đưa ra các chẩn đoán chính xác và tối ưu hiệu quả điều trị như máy chụp CT 1975 lát cắt đồng bộ chính hãng duy nhất ở Việt Nam, được đặt hàng đầu tiên tại ĐNA từ tập đoàn công nghệ y tế hàng đầu thế giới GE HealthCare (Mỹ), hệ thống chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive (Siemens, Đức), hệ thống nội soi Fuji 7000, hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz…

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về sức khỏe, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp qua:

Cắt khối tá tụy cần được thực hiện sớm để ngăn chặn sự phát triển, lan rộng và ảnh hưởng đến các cơ quan khác trên cơ thể. Người bệnh nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý nguy hiểm như ung thư tá – tụy.