#Nướctiểutrongsuốt #Hỏibệnhrõràng #Khámphánướctiểu

Màu sắc của nước tiểu phản ánh nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau. Nước tiểu trong suốt thường do uống nhiều nước, tuy nhiên một vài bệnh lý cũng có thể gây ra tình trạng này. Vậy nước tiểu trong suốt có phải bệnh lý không? Nguyên nhân nào làm nước tiểu trong suốt? BS.CKI Phạm Cao Tháp, Đơn vị Niệu Nữ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, chia sẻ qua bài viết sau.

Nước tiểu trong suốt là gì?

Nước tiểu trong suốt là nước tiểu không có tinh thể lắng đọng và không nhìn thấy sắc tố màu vàng trong nước tiểu. Nước tiểu trong suốt, không màu thường xảy ra do uống quá nhiều nước trong ngày.

Nước tiểu trong suốt có phải bệnh lý không?

Đa số các trường hợp nước tiểu trong suốt chỉ ra rằng cơ thể bạn ở trong trạng thái đủ nước. Cung cấp đủ lượng nước cần thiết là điều kiện để cơ thể hoạt động tốt. (1)

Tuy nhiên, có một vài trường hợp khác cũng có thể gây ra tình trạng nước tiểu trong suốt, chẳng hạn như bạn uống quá nhiều nước hoặc ngay cả khi cơ thể đang bị thiếu nước. Dù điều này chỉ chiếm tỷ lệ thấp, thế nhưng uống quá nhiều nước có thể gây rối loạn điện giải của cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình hoạt động và là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt hệ lụy không thể lường trước.

Khi bị thừa nước, cơ thể cũng dễ xuất hiện hiện tượng mệt mỏi, lú lẫn, thậm chí có thể khiến người bệnh hôn mê. Vì vậy, nước tiểu trong suốt cho chúng ta thấy rằng lượng nước trong cơ thể đang ở mức đủ đầy hoặc dư thừa. Đây cũng có thể là dấu hiệu nhận biết một số bệnh lý khác.

Nguyên nhân gây ra tình trạng nước tiểu không màu

Ngoài việc cơ thể dung nạp lượng nước vượt quá mức cần thiết, còn có nhiều nguyên nhân khác gây ra tình trạng nước tiểu trong suốt. Dưới đây là một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng này: (2)

1. Đái tháo đường

Những người mắc bệnh tiểu đường thường có triệu chứng đa niệu hoặc đi tiểu nhiều. Điều này xảy ra khi có lượng đường trong máu cao bất thường. Thận sẽ hoạt động để giảm lượng đường dư thừa dẫn đến lượng nước tiểu sẽ nhiều hơn bình thường. Vì vậy, nếu bệnh nhân tiểu đường không được điều trị, họ thường có triệu chứng đa niệu và có hiện tượng nước đái trong suốt.

Ngoài ra, bệnh tiểu đường không được kiểm soát có thể dẫn đến các triệu chứng như sụt cân, khát nước liên tục và mệt mỏi. Nếu vấn đề này không được giải quyết, bệnh nhân có thể bị mất nước hoặc nguy hiểm hơn là nhiễm toan đái tháo đường, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của bệnh nhân.

2. Đái tháo nhạt

Bệnh đái tháo nhạt là một tình trạng hiếm gặp xảy ra khi thận không đáp ứng với các hormone giúp cân bằng nước trong cơ thể, khiến thận bài tiết nhiều nước hơn bình thường. Lượng nước tiểu hàng ngày của bệnh nhân đái tháo nhạt có thể từ 3 – 20 lít, trong khi lượng nước tiểu hàng ngày của người bình thường chỉ từ 1 – 2 lít. Đây cũng là nguyên nhân chính gây mất nước trong cơ thể, khiến người bệnh phải bổ sung một lượng lớn nước để bù lại lượng nước tiểu thải ra.

Có 4 loại bệnh đái tháo nhạt chính:

• Bệnh đái tháo nhạt trung ương: Thường xảy ra ở những người có vasopressin (ADH) không hoạt động bình thường hoặc có tiền sử chấn thương não.
• Bệnh đái tháo nhạt do thận: Tình trạng này được biết là do thận không đáp ứng tốt với hormone vasopressin.
• Bệnh đái tháo nhạt do mang thai: Xảy ra ở phụ nữ mang thai khi phần não kiểm soát cơn khát bị tổn thương.
• Bệnh đái tháo nhạt (Dipsogen): Khiếm khuyết ở vùng dưới đồi có thể gây ra bệnh đái tháo nhạt.

3. Thuốc lợi tiểu

Thuốc lợi tiểu giúp cơ thể loại bỏ chất lỏng dư thừa và kích thích đi tiểu. Ngoài ra, thuốc lợi tiểu còn được dùng để điều trị trong các trường hợp bệnh nhân bị phù chân, tăng huyết áp, suy tim và một số bệnh khác. Vì cơ chế tác dụng của thuốc là làm tăng lượng nước tiểu.

4. Hydrate hóa cao

Khi mọi người uống quá nhiều nước, màu nước tiểu có thể rất trong. Đây cũng là điều đáng lo ngại vì quá nhiều nước có thể làm loãng máu và hạ natri xuống mức nguy hiểm. Trong một số trường hợp hiếm hoi, lượng natri quá thấp có thể đe dọa đến tính mạng.

5. Các vấn đề thận

Thận đóng vai trò lọc và cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Vì vậy, một số bệnh liên quan đến thận như tổn thương thận, rối loạn điện giải,… có thể ảnh hưởng đến khả năng bài tiết hoặc cô đặc nước tiểu của thận. Đây cũng là nguyên nhân khiến lượng nước tiểu tăng giảm bất thường và ảnh hưởng đến màu sắc của nước tiểu.

6. Thai kỳ

Khi mang thai, một số phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ hoặc bệnh đái tháo nhạt. Nguyên nhân là do nhau thai có khả năng sản sinh ra các protein phá vỡ hormone vasopressin (ADH) giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể, hoặc có những hormone cản trở chức năng của vasopressin. Tuy nhiên, theo thống kê y tế, phần lớn bệnh tiểu đường thai kỳ chỉ ở mức độ nhẹ và thường biến mất sau khi sinh con.

Nước tiểu bình thường khỏe mạnh có màu gì?

Màu sắc của nước tiểu phản ánh sức khỏe và hiểu biết về màu nước tiểu có thể giúp bạn dễ dàng xác định các vấn đề với cơ thể. Bạn nên quan sát nước tiểu sau khi thức dậy vào buổi sáng, nếu nước tiểu có màu vàng nhạt hoặc vàng rơm chứng tỏ thận đang hoạt động tốt và cơ thể dung nạp đủ nước.

Ngoài ra, màu nước tiểu có thể thay đổi tùy theo mức độ hydrat hóa, thực phẩm tiêu thụ, thuốc hoặc tình trạng y tế. Một số màu nước tiểu có liên quan đến bệnh tật, chẳng hạn như:

• Màu nâu: Nước tiểu màu nâu lẫn máu có thể là do nguyên nhân cơ bản ở gan, thận hoặc cơ.
• Màu đỏ: Nước tiểu màu đỏ hoặc màu hồng là dấu hiệu cảnh báo bạn bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu, sỏi thận hoặc các vấn đề về bàng quang.
• Màu cam: Bệnh liên quan đến gan hoặc ống mật có thể gây ra nước tiểu màu cam. Ngoài ra, một số thuốc cũng có thể đổi màu nước tiểu như phenazopyridine, rifampicin, doxorubicin…
• Màu xanh lá cây: Nước tiểu màu xanh lá cây, tương tự như nước tiểu màu cam, có thể do vấn đề với ống mật gây ra. Một số bệnh hiếm gặp về nhiễm trùng đường tiết niệu cũng có thể gây ra tình trạng này.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Lượng nước tiểu trung bình hàng ngày của một người trưởng thành bình thường là 1-2 lít. Nhưng nếu lượng nước tiểu lớn hơn 3 lít/ngày một cách bất thường và tình trạng này kéo dài  suốt một khoảng thời gian thì bạn nên đến gặp bác sĩ để khám sức khỏe. Thường xuyên khát nước cũng là hiện tượng bất thường, hoặc kèm theo các triệu chứng khác có thể xuất hiện trong cơ thể, bao gồm:

• Cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
• Nhức đầu, lú lẫn.
• Sốt.
• Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy.
• Mất nước.
• Đau cơ, đau dạ dày, lưng hoặc sườn.
• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể.
• Khó tập trung hoặc mất phương hướng.

Ngoài ra, bạn cũng nên đi khám bác sĩ nếu bị sỏi thận, nhiễm khuẩn đường tiết niệu hoặc mắc các bệnh về thận. Khi đã xác định được nguyên nhân làm nước tiểu trong suốt, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán về tình trạng sức khỏe hiện tại và lên phác đồ điều trị phù hợp.

Biện pháp ngăn ngừa tình trạng nước tiểu trong suốt kéo dài

Điều trị nước tiểu trong suốt phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng này. Ví dụ, nếu bạn thường xuyên uống quá nhiều nước, bạn nên giảm lượng nước tiêu thụ. Nước tiểu trong suốt liên quan đến bệnh tiểu đường thường có thể được điều trị bằng thuốc uống hoặc insulin. Insulin giúp các mô cơ thể di chuyển glucose đến các tế bào cần nó và ngăn chặn lượng đường dư thừa xâm nhập vào máu, để giảm tình trạng đi tiểu nhiều.

Các nguyên nhân khác khiến nước tiểu không màu cần được xác định và điều trị thích hợp để tránh các biến chứng về thận và các vấn đề về máu. Nước tiểu trong suốt cũng có thể là tình trạng tạm thời do uống quá nhiều nước hoặc có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Quan trọng nếu bạn nghi ngờ mình bị mất nước hoặc nhận thấy nước tiểu rất trong và loãng, hãy đi khám ngay lập tức.

Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM là nơi quy tụ nhiều chuyên gia và bác sĩ đầu ngành. Hệ thống trang bị máy móc hiện đại, tiên tiến, giúp chẩn đoán chính xác, điều trị nhanh chóng, kịp thời giúp bạn khắc phục các tình trạng bệnh lý về nước tiểu.

Nước tiểu trong suốt có thể là vấn đề tạm thời do uống quá nhiều nước hoặc có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sức khỏe. Vì vậy, bạn đừng chủ quan, nếu có thắc mắc hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám lâm sàng và làm các xét nghiệm sinh hóa, điều trị bệnh kịp thời và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.